Televizyon Teknolojisi-3

Ses Teknojisi

Televizyonlardaki ses teknolojisi, zamanla büyük gelişmeler kaydetmiş ve kullanıcılara daha zengin, net ve etkileyici bir ses deneyimi sunmaya yönelik bir dizi özellik içermiştir.

Stereo ve surround ses

Televizyon ve diğer ses sistemlerinde kullanılan iki farklı ses düzenleme teknolojisini ifade eder. Bu iki teknoloji, sesi farklı yollarla ileterek kullanıcılara farklı ses deneyimleri sunar.

1. Stereo Ses:
   • Stereo ses, temelde iki kanalı kullanarak sesi yayma anlamına gelir. Genellikle sol ve sağ hoparlörler kullanılarak sağlanır. Stereo ses, sesin yatay düzlemde algılanmasını sağlar. Sol hoparlordan gelen ses sol tarafa, sağ hoparlordan gelen ses sağ tarafa yönlendirilir. Bu, kullanıcılara sesin belirli bir yönünü hissettirir ve en sık müzik dinleme veya temel televizyon izleme için kullanılır.
2. Surround Ses:
   • Surround ses, daha karmaşık bir ses düzenleme sistemidir ve genellikle üç veya daha fazla hoparlörü içerir. Bu sistem, sesi kullanıcının etrafına yayarak üç boyutlu bir ses deneyimi yaratmayı amaçlar. Genellikle 5.1 veya 7.1 ses sistemleri olarak adlandırılan surround ses sistemlerinde, bir ana hoparlör (center channel) ve çevresinde yer alan hoparlörler (rear surround) kullanılır. Bu, kullanıcının sesin geldiği yönü belirlemesine ve daha sinematik bir deneyim yaşamasına olanak tanır.

Surround ses sistemleri aynı zamanda "Dolby Digital" veya "DTS" gibi ses formatları kullanabilir. Bu formatlar, çok kanallı sesi daha verimli bir şekilde kodlamak ve iletmek için tasarlanmıştır. Örneğin, Dolby Digital 5.1 ses sistemi, beş hoparlör ve bir subwoofer içerir (sol, sağ, merkez, arka sol, arka sağ ve subwoofer).

Surround ses, genellikle ev sineması sistemlerinde, televizyonlarda ve oyun sistemlerinde kullanılır. Bu, film izlerken, video oyunları oynarken veya müzik dinlerken daha etkileyici bir ses deneyimi elde etmek için tercih edilen bir teknolojidir.
Özetle, stereo ses iki hoparlör aracılığıyla sesi yayarken, surround ses daha fazla hoparlör ve kanal kullanarak kullanıcıya daha zengin ve çevresel bir ses deneyimi sunmayı amaçlar.

Virtual Surround Sound:

"Virtual Surround Sound" (Sanal Çevresel Ses), sınırlı hoparlör sayısıyla bile üç boyutlu bir ses deneyimi sunma amacı taşıyan bir ses teknolojisidir. Bu teknoloji, özellikle ince tasarımlı televizyonlarda ve ses çubuklarında kullanılır. Sanal çevresel ses, genellikle bir dizi algoritma ve ses işleme teknikleri kullanarak, tek bir hoparlörden veya hoparlör çiftinden gelen sesi çevresel ve üç boyutlu bir hale getirmeye çalışır.
Sanal çevresel sesin temel özellikleri şunlar olabilir:

1. Algoritmalar ve İşleme Teknikleri: Sanal çevresel ses, ses işleme algoritmaları ve diğer gelişmiş teknikleri kullanarak, sadece iki hoparlörden gelen sesi çevresel bir deneyime dönüştürmeye çalışır. Bu işlemler genellikle sesin yankı, uzaklık ve yön gibi özelliklerini taklit etmeyi amaçlar.
2. Simülasyon ve Hesaplama: Sanal çevresel ses, belirli bir sesin kaynağını simüle etmek ve bunu kullanıcının çevresel bir deneyim yaşamasına dönüştürmek için hesaplamalar yapabilir. Bu, tek bir hoparlör veya bir çift hoparlörle bile çevresel ses etkileri yaratılabilmesine olanak tanır.
3. Ses Yönü Taklidi: Sanal çevresel ses, sesin kaynağının geldiği yöne göre kullanıcının algılamasını taklit etmeye çalışır. Bu sayede, izleyici veya dinleyici, sesin sadece hoparlörlerden gelmediğini, çevresel bir alan içinde yayıldığını hissedebilir.
4. Dinamik Ses Ayarı: Bu teknoloji genellikle sesin frekans aralıklarını ve dinamiklerini ayarlamak için dinamik işleme tekniklerini kullanır. Böylece, daha geniş bir ses yelpazesi elde edilebilir.

Sanal çevresel ses teknolojisi, genellikle televizyonlarda, soundbar'larda ve kulaklık sistemlerinde kullanılır. İnce tasarımlı televizyonlarda, büyük hoparlör sistemlerini barındırmak zor olabilir, bu nedenle sanal çevresel ses, daha kompakt sistemlerde bile daha etkileyici bir ses deneyimi sunma amacı taşır. Ancak, gerçek bir çok kanallı ses sistemine kıyasla tam anlamıyla çevresel ses efekti sağlamak konusunda sınırlamalara sahip olabilir.

Dolby Atmos ve DTS:X,

Üst düzey ses teknolojileridir ve özellikle ev sineması sistemleri, soundbar'lar ve bazı televizyonlarda kullanılır. Bu teknolojiler, geleneksel ses düzenlemelerinden daha gelişmiş bir üç boyutlu ses deneyimi sağlamayı amaçlar.

1. Dolby Atmos:
   • Dolby Atmos, sesin sadece yatay düzlemde değil, aynı zamanda dikey düzlemde de algılanmasına olanak tanıyan bir ses teknolojisidir. Bu, sesin izleyici etrafında dolaşabilmesi ve yukarıdan gelmesi anlamına gelir. Dolby Atmos, bir içeriğin çeşitli ses nesnelerini belirleyerek ve konumlandırarak sesi daha gerçekçi ve üç boyutlu hale getirir. Bu teknoloji genellikle bir çekirdek hoparlör sistemi ile birlikte tavan hoparlörleri veya yukarıya doğru ateşlenen hoparlörler gibi ek yükseklik hoparlörleri içerir.
2. DTS:X:
   • DTS:X de Dolby Atmos gibi üç boyutlu ses deneyimi sunmayı amaçlayan bir ses teknolojisidir. DTS:X, sesin çevresel ve dikey düzlemlerde hareket etmesini sağlar. DTS:X, Dolby Atmos'a benzer şekilde bir çekirdek hoparlör sistemi ile birlikte tavan hoparlörleri veya yukarıya doğru ateşlenen hoparlörler gibi ek yükseklik hoparlörlerini destekler.

Hem Dolby Atmos hem de DTS:X, bir ses sahnesindeki nesneleri daha iyi konumlandırma ve izleyiciye sesin nereden geldiğini daha doğru bir şekilde hissettirme yeteneği ile bilinir. Bu teknolojiler, genellikle sinema, TV dizileri, oyunlar ve müzik gibi çeşitli medya içeriklerinde kullanılarak daha etkileyici bir ses deneyimi sunarlar.
Dolby Atmos ve DTS:X, ev sineması sistemlerinde ve ses çubuklarında yaygın olarak bulunabilir. Ayrıca, bazı televizyonlar ve ses ekipmanları da bu teknolojileri destekleyebilir. Ancak, tam bir Dolby Atmos veya DTS:X deneyimi için uyumlu hoparlör düzenlemesi ve ses sistemi gerekebilir.

Dialog Enhancement (Diğer Ses İyileştirmeleri):

• Dialog Enhancement veya Clear Voice gibi özellikler, konuşmaları vurgulayarak diyalogları daha net ve anlaşılır hale getirir. Bu özellik, çeşitli ortamlarda sesin kaybolmasını önleyebilir.

Ses Dengeleme ve Otomatik Ses Düzeltme:

• Bazı televizyonlar, farklı içerik türlerine uygun ses ayarlarını otomatik olarak ayarlayabilen özelliklere sahiptir. Bu, izlediğiniz şeye bağlı olarak sesi otomatik olarak optimize eder.

Equalizer ve Ses Modları:

• Kullanıcılara ses ayarlarını özelleştirmelerine izin veren equalizer ve ses modları, ses deneyimini kişiselleştirmek için kullanışlıdır. Örneğin, sinema modu, müzik modu veya spor modu gibi çeşitli ses profilleri sunabilirler.

HDMI ARC ve eARC:

• HDMI ARC (Audio Return Channel) ve eARC (enhanced Audio Return Channel), televizyonun sesi, uyumlu bir ses çubuğuna veya ev sineması sistemi gibi başka bir ses cihazına geri göndermesine olanak tanıyan bağlantı standartlarıdır. Bu, daha karmaşık ses sistemleri ile televizyon arasında daha iyi bir ses iletimini sağlar.

Bluetooth ve Kablosuz Bağlantılar:

• Bazı televizyonlar, Bluetooth veya diğer kablosuz teknolojileri kullanarak kablosuz hoparlörlerle veya kulaklıklarla bağlantı kurabilir. Bu, kişisel bir ses deneyimi için esneklik sağlar.

Bu ses teknolojileri, televizyon izleme deneyimini zenginleştirmek ve daha etkileyici bir ses performansı sunmak için geliştirilmiştir. Her ne kadar standart televizyon hoparlörleri bir dizi kullanıcı için yeterli olabilirse de, ses kalitesini artırmak isteyenler için harici ses sistemleri veya soundbar'lar gibi çeşitli seçenekler de bulunmaktadır.

Şener Şen'le Mega Sound :)