Sis Denizinin Üzerindeki Gezgin
Herkese merhaba, bugün size Caspar David Friedrich’in, ‘Bulutların Üzerine Yolculuk’ ya da ‘Sis Denizinin Üzerindeki Gezgin’ olarak bilinen bu etkileyici eserden bahsedeceğim. 1818'de bitirilen eser, Almanya'da, Hamburg Sanat Galerisinde sergileniyor ve Romantizm akımının en önemli eserleri arasında gösteriliyor. Resmin merkezinde, oldukça karizmatik bir duruş ile sırtı bize dönük olan bir adam figürü görüyoruz. Duruşundan dolayı sanırım onun yakışıklı, genç ve karizmatik biri olduğunu düşünen bir tek ben değilim…
Koyu yeşil paltosu ve elinde duruşa dikeylik katan bir bastonu ve rüzgarda savrulan kızıl saçlarıyla, son derece tehlikeli ve görkemli bir yerde duran bu adam kim? İlk olarak onun yerine kendimizi koyduğunuzda ve sis denizinin üzerindeki bir kayalıkta durduğunuzda neler hissederdiniz?? Neler düşünürdünüz? Son derece muhteşem bir an olmuş olmalıdır diye düşüyorum. Bu figürün kim olduğu hakkında bir iki düşünce var. Bunlardan birincisi elbette figürün, sanatçının ta kendisi olması… Bir diğer düşünce ise Saksonya Piyade Birliğinin yüksek rütbeli, albaylarından biri olan Friedrich Gotthard von Bricken olduğu düşünülmektedir.
Bu sonuca nereden varılmış? Elbette yeşil renkli paltosundan… Bu palto onun kimliği hakkında bize bir takım bilgiler veriyor. Bu yeşil paltoyu giyen askerler, Prusya Kralı tarafından, Napolyon’a karşı savaşmaları için çağrılan özel kuvvetlerdir. Bu gönüllü özel kuvvetlerin en önemli ismi ise Friedrich Gotthard von Bricken’dir. Bu eserin yapılma tarihine baktığımızda, albayın çoktan ölmüş olduğunu fark ediyoruz. Yani ölen albay anısına yapılmış, onu yücelten bir eser olması oldukça kuvvetli bir ihtimaldir. Burada eğer bir askerin resmedildiğini düşünürsek o zaman bu askerin kahramanca resmedildiğini düşünebiliriz. Çünkü sahne ilk başta da bahsettiğim gibi fazlasıyla görkemli bir anı resmediyor. Peki bu figür nerede duruyor olabilir? Ya da ressam figürü nasıl kullandı da bu şekilde resmetti? Doğrudan orada mı yaptı? Aslında burası Almanya’da bulunan Elbsandsteingebirge dağlarıdır. Sanatçı dağları gezmiş, eskizler alıp resmetmiş ardından da stüdyosunda figürü manzaranın içine yerleştirerek kompozisyonu tamamlamıştır. Sanat tarihinde, bazı resimler bizi içeri doğru davet ederler, bazıları ise bizi uzaktan izlemeye mecbur bırakırlar. Bu resme baktığımızda sırtı dönük bir figür gördüğümüz için ressamın bizi davet etmediğini düşünebilirsiniz ancak bu resimde mantıktan çok duyguların dinlenmesi gerekiyor. Aslında resim doğrudan figürün yaşadığı o muhteşem anı, deneyimi sizin de yaşamanızı, sis denizi üzerinde yolculuk yapmanızı istiyor. Bu oldukça etkileyici bir detaydır. Bu özelliğiyle birlikte Romantizm akımından bahsetmek de daha iyi olacaktır.
Bu Romantizm akımı içinde değerlendirilen bir eser. Kısa ve basitçe açıklamak gerekirse insanın kendini yücelttiği ya da doğanın bir parçası olarak gösterildiği eserlerdir diyebiliriz. Sanatçı diğer eserlerinde de genelde; kişinin bireyselliği, öznel olması, ruhani hayatı ve doğaya karşı sevgisini yansıtmayı amaçlayan biridir. Bu şekilde bakıldığında arkası dönük olan figürün bizi dışlamak için çaba göstermediğini tam aksine ''biz'' olması için tasarlandığını anlıyoruz. Sis üzerindeki bir kaya parçasının ucunda duran gizemli kişi, izleyicinin ta kendisidir aslında. Sanatçı, bırakın sahne içine davet etmeyi, izleyiciyi duygu olarak doğrudan resmin merkezine çekiyor. Yüzünü görmediğimiz bu gizemli adamın çekiciliği hem oldukça ruhani hem de kişisel bir deneyimimizi hatırlatıyor. Ne düşünüyor olabilir? Geçmişi mi? Aşkı mı? Şan ve şöhret mi? Yoksa hayatın anlamını mı sorguluyor? Siz o noktada durduğunuzda ne düşünmek isterdiniz? Nasıl hissederdiniz? Caspar David, bir tuval, fırça ve boyalarla, yeteneği, özgünlüğü ve duygularıyla boyamaya başladığı eseri yaparken ne hissediyorsa, onu deneyimlememizi ve onu hissetmemizi istiyor… Okuduğunuz için teşekkürler, sanatla kalın.
