ELEMTERE FİŞ KEM GÖZLERE ŞİŞ..

Aman Yavrum Nazar Değmesin Sana...

Hepimizin en az 1 kez denk geldiği, büyüklerimizin bize övgü olarakta kullandığı "Elemtere fiş kem gözlere şiş" Türkçede nazarı ve kötü niyeti defetmek için kullanılan geleneksel bir ifadedir.Nazar ise arapça kökenli olup, "bakmak, bakış” anlamına karşılık gelmektedir. Kem gözün nasıl ortaya çıktığını anlamak için önce nazar boncuğu ile kem göz arasındaki farkı anlamak gerekir. Göz şeklindeki nazar boncuğunun ‘kem göze’ karşı koruyucu görevi gördüğüne inanılır.

Diğer Kültürlerde Nazar ve Göz

Pek çok kültürde yer alan nazar inanışıyla ilgili bilinen ilk örneklere "Horos gözü” adıyla Eski Mısır’da rastlanmıştır. Amerika ve İngiltere’de "evil eye”, Yunanistan ‘da "matisma”, İran’ da "bed nezer” olarak adlandırılmaktadır.

Kültürlerdeki Nazar'ın Geçmişi

Nazarın İslam öncesi Pagan Arap kültürlerinde ise canlıların ölümüne sebep olduğuna inanıldığı düşünülmektedir. Bazı insanların bakışlarıyla bir kişiye, bir hayvana ya da nesneye bakmakla, canlı üzerinde hastalık, sakatlık hatta ölüm; nesne üzerinde ise sakatlanma, kırılma gibi etkiler yaratabileceği düşünülmektedir. Halk arasında " gözüyle dağları devirir o, aman dikkat edin gözüne denk gelmeyin onun" gibi ailelerin gençleri korkuttuğu uyarılara da çok zaman denk geliriz.

Mısır'dan Devam Edelim...

M.Ö. 3300'lü yıllara ait ilk nazar boncuğu kazılarda kaymaktaşından oyma geometrik figürler şeklinde bulunmuştur.MÖ. 4800-MÖ. 5000 yıllarına uzanan Horusun gözü eski Mısır’da “Osiris’in Gözü” ya da “Horus’un Gözü”, olarak bilinen nazara karşı koruyan önemli figürlerindendir.

Güneş tanrısı Osiris'i öldüren Seth'den öç almak isteyen Horus'un gözü, kavga sırasında aynı zamanda amcası olan karanlıklar ve kötülükler tanrısı Seth tarafından parçalanır. Bilimlerin ve tıbbın kurucusu olan Toth parçaları toplar ve gözü eski haline getirir. Ancak bir parçası eksiktir ve bu parça, Toth'un büyü ve sihir gücü tarafından tamamlanır.
Daha sonra Horus'un bu gözünü simgeleyen hiyeroglif resim, uzak görüşlülüğün, beden dokunulmazlığının ve sonsuz doğurganlığın simgesi olarak, gemi, araba mumya, vazo gibi nazardan korunması gereken gereçlerin üzerine çizilmeye başlanmıştır.

Mısırlılar önem ve değer verdikleri her şeyi, koruyabilmek için üzerine Horus'n gözünü çizdiler. Bu çizimler daha sonra Anadolu'ya ulaştı ve büyük bir olasılıkla onu ilk defa Fenikeliler (MÖ. 2500-MS. 65) cam üzerine geçirdi,cam nazar boncukları da muhtemel bu şekilde günümüze ulaştı
Mage caption Hamsa adı verilen el şeklindeki nazarlık Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanlar tarafından kullanılıyor.


İran firuze taşından yapılan ve takanı nazardan koruduğuna inanılan Süryani ise  ustalar tarafından yapılan bir nazar boncuğudur.7 gözlü Süryani cennetin 7 kapısını simgeler.İnanışa göre her bir göz cennetin bir kapısını temsil eder. Çift delikli Süryani boncuğu ise her bir deliği ise bir gözü temsil eder. Gözü andıran ve yan yana bulunan bu iki çukurun, nazara karşı koruduğu rivayet edilir.
Eski Mısırlıların ve Etrüsklerin sağ salim yerine ulaşması için gemilerine nazarlık resmi çizmesi gibi bugün de uçakların kenarında aynı işaret kullanılıyor. Türkiye’de yeni doğan bebeklere hala nazarlık takılıyor. 
Nazarlık medeniyetin ilk dönemlerinden beri varlığını koruyor; insanlığın en derin ve kalıcı inançlarını yansıtıyor.

Okuduğunuz için teşekkürler , kıymetli yorumlarınızı okumaktan keyif alıyorum :)