En Kısa Özgürlük: Paris Komünü
Arka Plan:
Paris Komünü, 19. yüzyılın sonlarına doğru Fransa'da siyasi ve sosyal huzursuzlukların yaşandığı bir döneme denk gelir. 1870-1871 yılları arasında, Fransız-Prusya Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte Fransa mağlup oldu ve Prusya İmparatorluğu, Fransa'yı işgal etti. Bu durum, Fransa'da büyük bir halk öfkesine ve huzursuzluğa yol açtı.
Paris Kuşatması ve İkinci İmparatorluğun Çöküşü:
Paris, Eylül 1870'ten Mart 1871'e kadar süren uzun bir kuşatma altındaydı. Bu süre zarfında kent, yiyecek ve temel malzemeler açısından büyük sıkıntılar yaşadı. 28 Ocak 1871'de Paris kuşatması sona erdi ve Prusyalılar, Fransız hükümetinin teslim olmasını kabul etti.
Ancak, Paris halkı, Fransız İmparatorluğu'nun çöküşü ve ülkenin geleceği konusunda belirsizlik içindeydi. 4 Eylül 1870'te III. Napolyon'un tahttan çekilmesi ve İkinci İmparatorluğun sona ermesi, Paris'teki işçi sınıfı ve radikal unsurlar arasında bir güç boşluğu yarattı.
Paris Komünü'nün Oluşumu:
Bu belirsizlik ortamında, 26 Mart 1871'de Paris'te bir ayaklanma başladı. Paris halkı, Prus işgali altında yaşamış, birçok sıkıntı çekmiş ve kendi kaderlerini belirleme isteğini taşımıştı. Bu ayaklanma, Paris Komünü'nün doğuşunu işaret etti.
Paris Komünü, işçi sınıfı temsilcileri, sosyalistler ve radikallerden oluşan bir hükümetin iktidarı ele geçirdiği kısa ömürlü bir deneyimdi. Komünarlar, Paris'i kendi otonom yönetimleri altında bir sosyalist toplum haline getirmeyi amaçladılar.
Komün'ün Reformları ve Politikaları:
Paris Komünü, demokratik ve sosyalist bir toplum modelini kurma çabalarına girişti. Belediyelerin seçilmiş temsilcileri tarafından yönetilen bir hükümet kuruldu. Emekçilerin hakları savunuldu, işçi kooperatifleri desteklendi ve eğitim reformlarına gidildi. Ayrıca, kilise ile devlet arasındaki bağlar koparıldı.
Komün'ün Sonu:
Ancak, Paris Komünü, kısa süre içinde karşı devrimci güçlerle karşılaştı. Fransız hükümeti, Versay'da toplandı ve ordusunu Paris'e yönlendirdi. Bu, 21 Mayıs 1871'de Paris Komünü'nün sona erdiği kanlı bir çatışmaya yol açtı. Bastille Meydanı'nda yoğun çatışmalar yaşandı ve komünarlar mağlup oldu.
Paris Komünü'nün çöküşü, binlerce komünarın öldüğü ve birçoğunun tutuklandığı bir trajediye dönüştü. Bu olay, sosyalist hareketler üzerinde uzun süreli etkiler bıraktı ve dünya genelinde sol görüşlü gruplar için sembolik bir olay haline geldi. Paris Komünü, sosyalist devrimlerin önemli bir örneği olarak hatırlanır ve sol ideolojilerin gelişiminde etkili olmuştur.
https://t24.com.tr/k24/kitap/1871-paris-komunu-gunleri,558
https://vesaire.org/paris-komunu-hayatta-kalisi-kristin-ross-soylesi/
https://www.muhalif.com.tr/haber/paris-komunu-150-yasinda-5613
https://www.e-skop.com/skopbulten/18-mart-1871-paris-komunu-ve-fotografciligin-sokaga-inisi/6103
https://www.nkfu.com/paris-komunu-nedir/
https://www.avlaremoz.com/2023/03/18/paris-komunu-leo-frankel-ve-enternasyonalizm/
http://www.zindekuvvet.com/paris-komununde-uc-jon-turkun-hurriyet-mucadelesi/
