Blok Zincir (Blockchain) Teknolojisi ileVergilendirme

Dijitalleúmenin ve otomasyonun hâkim oldu÷u globalleúen bir dünyada de÷iúim kaçnlmazdr. Blok zincir teknolojisinin kullanlmas ile birlikte kamu ve özel sektör muazzam bir dönüúüme u÷rayabilecek ve bu potansiyel onlar yaúamn her alannda etkisi altna alabilecektir. Geliúim sürecinde olan bu türden bir teknolojinin vergilendirme alannda nasl ve ne úekilde uygulanaca÷ sorular da eú zamanl olarak ortaya çkmútr. Çalúmada, blok zincir teknolojisi ile vergilendirme alannda karúlaúlan çeúitli zorluklarn üstesinden gelinebilecek teknolojik tabanl çözümlerin ileri sürülmesi amaçlanmú; bu kapsamda, blok zincir teknolojisinin vergilendirmede öncelikli olarak uygulanabilece÷i alanlar olumlu-olumsuz yanlar ile de÷erlendirilmiútir

1990’l yllardan itibaren içinde bulundu÷umuz internet ça÷, úu an için oldukça etkili, úeffaf ve de÷iútirilemeyecek kaytlar sunan blok zincir teknolojisi ile tanúma frsat sa÷lamú, konu finans ya da finansal düzenlemeler olunca taraflarn birbirine asla tam olarak güvenemedi÷i bir alanda “da÷tk kayt sistemli (Distributed Ledger Technology)” bir altyapnn kullanlmas fikrini do÷urmuú, “akll sözleúmelerle”1 araclarn (avukatlarn, bankalarn vb.) ortadan kaldrlabilece÷i düúüncesi hem ulusal hem de uluslararas alanda giderek yaygnlk kazanmaya baúlamútr. Geliúim sürecinde olan bu türden bir teknolojinin vergilendirme alannda nasl ve ne úekilde uygulanaca÷ sorular da eú zamanl olarak ortaya çkmú, bunun mükellefler açsndan vergiye uyumu artrp artramayaca÷ tartúlrken idare açsndan hem vergi kaçakçl÷nn önlenmesinde de hem de vergi tahsilatnn hzlandrlmasnda ve bilgi akúnn sa÷lanmasnda önemli avantajlar getirebilece÷i konular gündeme gelmiútir. ølk olarak 2008 ylnda2 dijital kripto paralarn üretilmesi amacyla kullanlan blok zincir teknolojisi, geleneksel yöntemlerin aksine daha ucuz ve daha hzl oldu÷u için sosyal yaúamn birçok alannda tercih edilebilir hale gelmiú, vergilendirme alannda sa÷layaca÷ úeffaf, güvenilir bir kayt tabanl sistem ile insan eliyle yaplabilecek en küçük bir hatann bile önüne geçilip geçilemeyece÷i tartúlmaya baúlanmútr. Di÷er taraftan, güçlü yazlmlara sahip olan bilgisayarlar tarafndan oluúturulan kodlar zinciri ve dijital imzalar ile birbirine ba÷l olan blok zinciri, herkesin kullanmna açk ve takip edilebilir bir sistem oldu÷u için bunun siber saldrlara karú da oldukça korunakl olabilece÷i ifade edilmiútir.3 øúte bu kapsamda gelecek beú-on yl içerisinde kamu ve özel sektör ekonomilerine muazzam bir katk sa÷layaca÷ düúünülen blok zincir uygulamas, çalúma konusu olarak incelenmeye de÷er görülmüútür. Buna göre öncelikle blok zincir uygulamasnn ne oldu÷u, nasl iúledi÷i ve kapsamnn neler oldu÷u ortaya konulacak, daha sonra uygulamada blok