Kripto Piyasasında Neler Değişecek? Beklenen Düzenlemeler ve Etkileri
Bilindiği üzere, Kripto varlıklar ortaya çıktıkları ilk günden beri Dünyanın her yerinde milyonlarca yatırımcı tarafından yoğun ilgi gördüler ve görmeye devam ediyorlar.
Kripto varlıklarda regülasyonlar artarken, kripto para piyasalarında yeni bir dönem mi başlıyor?
- Avrupa: Avrupa’da 2023 haziran ayında Mica (markets in crypto assets regulation)bir yönetmelik ile Kripto varlıklara ilişkin kapsamlı düzenlemeler getirildi.
- Türkiye: Bizde ise henüz Kripto varlıklarla ilgili düzenlemeler ise çok sınırlı olsa da temelde 2 ana düzenleme mevcut.
- Bunlardan birincisi MASAK tarafından Kripto varlık hizmet sağlayıcılarına ilişkin düzenleme, ikincisi ise 2021 yılında Merkez Bankası’nın yayınladığı yönetmelik
Ancak yukarıdaki iki düzenlemeye rağmen ülkemizde şu anda Kripto varlıkların mali ve hukuki durumu konusunda kapsamlı bir düzenleme bulunmuyor.
Güncel Gelişme Nedir?
- Henüz resmi olarak paylaşılmış veya meclise sevk edilmiş bir metin bulunmasa da Sermaye Piyasası kanununda Kripto varlıkların düzenlenmesi amacıyla değişiklikler yapılması planlandığını Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yaptığı açıklamalardan biliyoruz.
Beklenen Düzenlemeler neler?
Kripto varlık sektöründe faaliyet gösterenleri sıkı bir mevzuata uyum süreci bekliyor.
Yasalaşması beklenen düzenlemeler ana hatları ile şunlar;
1-Sermaye Piyasası kanununa Kripto varlıkların tanımının eklenmesi
2-Tanımlama:Kripto varlıkların gayri maddi varlıklar olarak tanımlanması
3-Platformların tanımlanması:Kripto varlıklara ilişkin olan cüzdan ve Kripto varlık hizmet sağlayıcı gibi ifadelerin de tanımları yapılması
4-Kripto varlık alım satım platformların kurulabilmesi şartları ve faaliyete başlaması için Sermaye Piyasası kurulundan izin alma zorunluluğu getirilmesi (mevcut durumda faaliyet gösterenler ikincil düzenlemeler yürürlüğe girene kadar faaliyetlerine devam edebilecek)
5-Haciz konusu:Müşterilerin nakit ve kripto varlıkları Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle Kamu alacakları için olsa dahi haciz edilemeyecek olması
6-İşlemci kurum ve saklamacı kurum ayrımı: Kripto varlıkların saklanmasına ilişkin müşterilerin cüzdanlarında bulundurulmasının esas olduğuna ilişkin bir düzenleme getirilmesi
7-Saklama Konusu: Kripto varlıklarının işlem gerçekleştirilen platformların dışında mali gücü ve teknik altyapısı yeterli olan bankalar veya SPK tarafından belirlenecek kuruluşlar nezdinde saklanması düzenlemesi
Saklamaya ilişkin teknik altyapı TÜBİTAK tarafından belirlenecek standartlar kapsamında olmak zorunda
8- Yaptırımlar SPK’dan izin almaksızın Kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen gerçek kişiler ve tüzel kişilerin yetkililerinin hapis ve adli para cezası ile cezalandırılması
9-Yabancı platformlar: Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması izinsiz Kripto varlık hizmet sağlayıcılığı olarak değerlendirilmesi, yurtiçinde şirket kurmadıkları takdirde bir ay içerisindeişlemlerinin sonlandırılması
Vergi Düzenlemesi Ne Zaman Gelecek?
Vergi düzenlemesini de hukuki tanımın net olarak yapıldığı kanununun yasalaşmasından sonra uzun süre beklemeyeceğiz gibi gözüküyor.
- Bu noktada; alım satım geliri olan kişilerin vergilendirilmesi ve kripto varlık alım satım platformlarının vergilendirilmesi iki ayrı konu. Zaten platformlar şirket olarak kurumlar vergisi mükellefi oldukları için bu noktada bir tereddüt bulunmuyor.
- Hatta yasal çerçevenin çizilmesi sayesinde vergi avantajları nedeni ile çağrı merkezlerini bile ülkemize getirmeyi planlayan platformlar mevcut. (Türkiye’den yurtdışına çağrı merkezi hizmeti verilmesinde %80 kazanç istisnası mevcut)
Alım-satım geliri olanlar için ise büyük ihtimal vergileme kaynaktan kesilmesi şeklinde olacak.
Nasıl faiz gelirinden banka stopaj kesiyor ise burada da varlık platformu vergi tahsilatı konusunda aracı olacak.
Bu durumun büyük kripto platformlarında isteksizlik yarattığı bilindiği için konu halen müzakere halinde.
