İlk Türk Astronot Uzaya Çıktı, “İstikbal Göklerdedir!"
Türkiye’nin insanlı ilk uzay misyonu için, ilk Türkün uzaya adım attığı şu anda yüce atamızın sözüyle bu anı başlatmak istiyorum. Türkiye Cumhuriyeti’mizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün dahiyane sözü: “İstikbal Göklerdedir!”
Tarihi Gurur: İlk Türk Astronotu Uluslararası Uzay İstasyonunda
Türkiye’nin ilk astronotu olan Alper Gezeravcı 19 Ocak 2024 gece yarısını 49 dakika geçe, yine bizim için bir ilk olan uzay yolculuğunu gerçekleştirdi. Bu yolculuk Türk Astronot ve Bilim Misyonu Projesi kapsamında özel bir şirket olan Axiom Space iş birliği tarafından desteklendi.
SpaceX'e ait Crew Dragon uzay aracı, Amerika'nın Florida eyaletinde bulunan NASA'ya ait Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. 5 farklı ulustan 4 astronot uzay aracı içerisinde yer alıyordu.
Astronotların temel görevi dünyanın dört bir yanındaki ülkeler için alçak Dünya yörüngesine giden yolu yeniden tanımlamaktır. Bu görevin, ülkelerin uluslararası uzay topluluğuna katılmaları ve mikro yerçekiminde araştırmaları ilerletmek için alçak Dünya yörüngesine erişmeleri için yeni bir fırsat olduğu yine Axiom Space’in web sitesinden duyuruldu.
Astronotumuz Alper Gezeravcı, uzay keşfinin yanında üniversite ve araştırmacı kurumlar tarafından hazırlanan 13 farklı deneyi gerçekleştirecek. Fırlatmadan itibaren yaklaşık 36 saat sonra uzaya ulaşan Alper Gezeravcı Uluslararası Uzay İstasyonuna kenetlendi. Alper Gezeravcı’nın uzay istasyonunda kalma süresi 14 gün. 14 gün içerisinde gerçekleştireceği deneylerin bazıları 1 sene boyunca orada kalacak ancak dünya ile devamlı bir bilgi akışı sağlanacak.
Daha önceki yıllarda uzaya astronot gönderme girişimlerimiz olsa da bu 2024 yılına kadar gerçekleşememişti. 2022 yılında, uzay görevi için yapılan çağrıya yaklaşık 36 bin kişi başvurmuştu.
TRT'deki bir programa katılan Gezeravcı, "Uzayla ilgili benim bir hayalim yoktu. Hayalim gökyüzü ile sınırlıydı" şeklinde ifadede bulundu. Türkiye'nin insanlı ilk uzay projesi için yapılan başvuru çağrılarına denk geldikten sonra, gerekli kriterleri incelediğini ve daha sonra astronotların biyografilerini incelediğini belirtti. Kendisinin de bu kriterleri karşılayabileceğine kanaat getirdikten sonra uzay projelerine başvurmaya karar verdiğini ifade etti.
Türk Astronot ve Bilim Misyonu Projesi Adayları Nasıl Seçildi?
Adaylar arasından 30'u seçilerek Ankara'ya çağrıldı. Bu seçimde adayların mühendislik, fizik, tıp ve astronomi alanlarında gösterdikleri faaliyetlerin yanı sıra spor dallarında elde ettikleri başarılar da belirleyici oldu. Gerekli şartları sağlayan adaylar, Ankara'da tıbbi ve psikolojik testlere tabi tutuldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2023 yılının Nisan ayında başlayan dünyanın en büyük havacılık, uzay ve teknoloji festivali TEKNOFEST'te (29 Nisan 2023) yaptığı konuşmada, Alper Gezeravcı'nın asil, Tuva Cihangir Atasever'in ise yedek uzay yolcusu olarak belirlendiğini açıkladı.
Uzay koşulları Dünyadan oldukça farklı olduğu için gönderilecek astronotlar belirli test ve eğitimlere tabii tutulmaktadır.
Alper Gezeravcı Hangi Uzay Yolculuğu İçin Hangi Eğitimleri Aldı?
Alper Gezeravcı, ABD merkezli Axiom Space ile iş birliği yaparak uzay yolculuğu için gerekli eğitimleri aldı. Astronotların eğitim süreci, ABD'nin Teksas eyaletine bağlı Houston kentinde gerçekleştirildi. Uzay yolcuları belirlendikten sonra başlayan eğitim sürecinde, Gezeravcı, ‘MESSAGE’ deneyinin kan alma işlemi ve ikinci adımını, VOKALKORD'un ilk işlem adımını 14 günlük karantina sürecinde tamamladı.
‘MESSAGE’ deneyi, kan alma işlemiyle ilgili bir süreci içerirken, VOKALKORD'da solunum sistemi fizyolojisi içinde yapay zekâ desteğiyle ses frekansındaki değişimleri analiz ederek rahatsızlıkları tespit etmeyi amaçlıyor. Alper Gezeravcı ve AX-3 görevinin mürettebat üyeleri, Türkiye Uzay Ajansı tarafından duyurulan bilgiye göre, SpaceX Dragon uzay aracı eğitimlerini başarıyla tamamladı. Bu başarıyla birlikte, uzay yolculuğu için geri sayım süreci resmi olarak başlamış oldu.
Alper Gezeravcı ve Uzaydaki Diğer Astronotlarla Nasıl İletişim Kuracak?
Uzaydaki astronotlarla iletişim kurmak için uzay görevlerinde kullanılan gelişmiş iletişim sistemleri kullanılır. Bu sistemler, uzak mesafelerden büyük miktarda veri transferine olanak tanır. Örneğin, yaklaşık 40 yıldır görev yapan Voyager uzay araçlarının Dünya'ya olan uzaklığı 16-20 milyar kilometre civarındadır, yani Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin 100 katından fazladır. Uzay araçları arasında iletişim, genellikle radyo dalgaları kullanılarak sağlanır.
Her uzay aracında, radyo dalgalarını alabilen ve bu dalgaları iletebilen sistemler bulunur. Uzay aracından gönderilen sinyaller, Dünya üzerindeki büyük antenler tarafından algılanır. Uzay aracı ile iletişim, kesintisiz bir şekilde sürdürülebilmesi için antenlerin konumu titiz bir şekilde seçilir. Bu gelişmiş iletişim sistemleri sayesinde, uzak mesafelerdeki uzay araçlarıyla düzenli ve güvenilir bir iletişim sağlanabilir.
Alpergezeravcı’nın Görev Arkadaşları Neler Yapacak?
Alper Gezeravcı ile birlikte 3 astronot daha uzaya gönderildi. Axiom Space şirketinin yaptığı duyuruya göre İspanya'dan Michael López-Alegría, 40 yıllık tecrübesiyle gemi kumandanı/lideri olarak görev alıyor. Gemi kaptanlığı görevi ise İtalyan Walter Villadei tarafından yürütülecek. İlk astronotumuz Alper Gezeravcı ve İsveç'ten Marcus Wandt görev uzmanı olarak projede yer alıyor. Onlar tıpkı Alper Gezeravcı gibi uzay görevlerinin yanı sıra farklı deneyler gerçekleştirecek.
