METAVERSE

Yakın zamanda ün kazanmasına rağmen, Metaverse terimi ilk olarak otuz yıl önce 1992'de ABD'li bilim kurgu yazarı Neal Stephenson tarafından icat edildi.
Snow Crash adlı roman Türkçe'ye Parazit olarak çevrildi ancak Kar Çöküşü ismi roman için daha doğru bir çeviri olacaktır.

Stephenson romanda , metaverse'yi insanların avatarlar olarak dolaştıkları ve birbirleriyle ve yapay zeka (AI) tarafından oluşturulan karakterlerle sosyalleştiği / etkileşime girdiği bir 3 boyutlu (3D) sanal dünya olarak tasvir etti.

Meta + Universe : Öte Evren

Bu romandan sonra uzun süre Metaverse terimi gündeme gelmedi. Ama bu roman Silikon Vadisi'ne, birçok teknoloji ve sosyal medya şirketine ilham oldu.

Yine bir ABD'li bilim kurgu yazarı Ernest Cline'nin 2011 yılında yazdığı Ready Player One (Başlat) adlı romanı ile bu kavram ikinci kez gündeme gelmiş oldu.
2018 yılında Steven Spielberg Ready Player One kitabını, gerçek dünyanın sıkıntılarından kaçmak için zamanını The Oasis adlı bir sanal oyun evreninde geçiren insanların oyun evreninin içine saklanan 3 anahtarı bulma ve Oasis evrenine sahip olma hikayesini sinemaya uyarladı.


READY PLAYER ONE - Official Trailer 1 https://youtu.be/cSp1dM2Vj48

Geçen 30 yılda Metaverse kavramından yola çıkılarak sanal dünyalar yaratıldı. Second Life, Epic Games'in Fortnite, Roblox, Minecraft, Pubg ve daha birçok sanal dünyalar oluşturuldu.

Haziran ayı sona ererken, Facebook CEO'su Mark Zuckerberg, çalışanlarına iddialı yeni bir girişimden bahsetti.
Facebook'un, metaverse olarak bilinen bir deneyim inşa etmeye çalışacağını söyledi.

Zuckerberg Temmuz ayında “İnsanlar bizi öncelikle Sosyal Medya Şirketi olarak görüyorlar ama biz çok yakın bir gelecekte METAVERSE şirketi olmaya etkili bir geçiş yapacağız” diyordu.
Temmuz ayında Mark Zuckerberg'un Metaverse ile ilgili The Vergecast röportajı
bu dönüşümün ipuçlarını veriyordu.

Röportaj Linki
https://megaphone.link/VMP608850741

Çoğu kişi bu açıklamayı ciddiye almadı taki tarihler 29 Ekim 2021'i gösterene kadar.
Facebook Company adını Meta olarak değiştirdiğini duyurdu.
Tüm dünya artık Metaverse Nedir?
Nerden çıktı bu Metaverse? gibi sorular sormaya başladı.

Basitçe tanımlamak gerekirse Metaverse, insanların sosyalleşebileceği, eğlenebileceği, tüm sanal dünyalarda gezinebileceği, çalışabileceği, arkadaşları ile sohbet edip vakit geçirebileceği, alışveriş yapabileceği ve oyun oynayabileceği bir sanal dünyadır.

Fakat metaverse sadece bir sanal veya artırılmış gerçeklik ortamı değil, kullanıcı etkileşimi olan, bundan anlam çıkaran, kullanıcının para harcadığı/kazandığı, gerçek bir ekonomiye sahip sanal bir dünyadır.
META + UNIVERSE : ÖTE EVREN
FİZİKSEL VE SANAL GERÇEKLİK :
MİKS KARMA GERÇEKLİK
KOLLEKTİF BİR SANAL EVREN
TÜM EVRENLERİN ÖTESİNDE HİBRİD BİR EVREN

METAVERSE NEDİR?

Metaverse, tüm sanal dünyaların, artırılmış gerçeklik ve İnternet’in toplamı da dahil olmak üzere, neredeyse geliştirilmiş fiziksel gerçeklik ve fiziksel olarak kalıcı sanal alanın yakınsamasıyla oluşturulan kolektif bir sanal paylaşılan alandır.

Metaverse Meta (Öte) ve Universe (Evren)
Yeni İnternet: Metaverse

Metaverse: Geleceğin İnterneti

Evinizde ,tatilde iş yerinizin sanal bir ortamını oluşturabileceğinizi veya binlerce kilometre uzakta, dünyanın ta öbür ucunda bulunan bir arkadaşınızla aynı koltukta, yan yana oturabileceğinizi ,onunla bir konsere ,bir etkinliğe gidebileceğinizi ,bir film izleyebileceğinizi hayal edin.
İşte Metaverse böyle bir şey.

İlk bakışta Sanal Gerçeklik (Virtual Reality VR) teknolojisinin geliştirilmiş bir versiyonu olarak görülebilir ama bazıları metaverse teknolojisinin internetin geleceği olduğunu düşünüyor.
Aslında birçokları, modern akıllı telefonlar 1980'lerin tıknaz cep telefonlarına kıyasla neyse, metaverse’in de sanal gerçeklik teknolojisi için o olduğuna inanıyor.
Bilgisayar başında olmak yerine, kurgusal bir gerçeklik olan meteverse’de bütün dijital ortamların birbirlerine bağlandığı bir sanal dünyaya yalnızca kulaklık ve gözlükten oluşan ekipmanla girebilirsiniz.

Çoğunlukla bilgisayar oyunları için kullanılan mevcut sanal gerçeklikten farklı olarak, metaverse ile girilen kurgusal evrende, iş yapabilir, oyun oynayabilir, sinema salonuna gidebilir veya sadece gezinebilirsiniz de.
Birçokları, bu evrende kendinizin bir temsilcisi olan üç boyutlu bir (3D) avatar yaratıp onu kullanabileceğini tasavvur ediyor.

Ana fikrini “internetin, insanların sadece kimi şeylere bakmakla yetinmeyip, içerisinde aktif olduğu üç boyutlu bir evrene dönüştürülmesi” diye özetleyebileceğimiz bir tasarım.
Ama şimdilik bu yalnızca bir fikir olduğu için metaverse için üzerinde uzlaşılmış tek bir tanım yok.

METAVERSE KATMANLARI

https://medium.com/building-the-metaverse/the-metaverse-value-chain-afcf9e09e3a7
Jon Radoff, “The Metaverse Value-Chain” isimli Medium makalesinde Metaverse’in
yedi katmanını tanımlamıştır.
Bu katmanlar şöyledir;

1.Katman: Deneyim (Oyunlar, Sosyal Uygulamalar, E-sports, Alışveriş)
2.Katman: Keşif (Reklam ağları, Mağazalar, Ajanslar vs.)
3.Katman: Yaratıcı Ekonomi (Dizayn Araçları, Varlık Piyasaları, İş Akışı, Ticaret)
4.Katman: Mekansal, Üç Boyutlu Programlama (3D, Artırılmış Gerçeklik, Sanal Gerçeklik, Çok Görevli Kullanıcı Arayüzleri, Coğrafi — Mekansal Haritalama)
5.Katman: Merkeziyetsizlik (Uçta Hesaplama, Yapay Zeka, Akıllı Ajanlar, Mikro Servisler, Blokzincir)
6.Katman: İnsan Arayüz ( Giyilebilir Teknolojiler, Akıllı Gözlükler, Mobil Teknolojiler, Dokunma,Mimikler, Ses, Sinirler)
7.Katman: Altyapı (5G, WiFi 6, 6G, Cloud, MEMS, GPU)

METAVERSE -KULLANIM ALANLARI

Oyun Dünyası (GameFi)
 Ekonomi ve Reklam
 Sanal Moda (DigitalFashion)
 Kültürel Etkinlikler (Konser, Toplantı vs)
 Alışveriş
 Sanal Sanatlar (Sergi, Müze vs)
 Ödeme işlemleri
 Kimlik doğrulama
 İşe alımlar
 Reklamlar
 İçerik oluşturma
Güvenlik ve benzeri her şeyi yönetmek için yeni şirketler, ürünler ve hizmetler ortaya çıkacaktır.

METAVERSE -GELECEĞİ

Muhasebe ve danışmanlık devi PwC, VR ve AR teknolojilerinin küresel ekonomiye 2019'daki 46,5 milyar dolara kıyasla, 2030'a kadar 1,5 trilyon dolarlık bir destek sağlayacağını tahmin ediyor.
Küresel pazar araştırma şirketi Emergen Research’e göre, küresel metaverse pazarı 2020’de 47,7 milyar dolardan 2028’de 828,95 milyar dolara çıkacak.

Facebook Inc (FB.O) “XR Programs and Research Fund”
Facebook Inc (FB.O) , Oculus ve Horizon
AlphabetInc'e ait (GOOGL.O) Google

Microsoft Corp (MSFT.O) karma gerçeklik yazılımı Mesh’i, HoloLens 2 gözlüğü ile metaverse’e dönüştürmeyi vadetti.
Microsoft CEO’su Satya Nadella, şirketin bir “kurumsal metaverse” inşa etmeye çalıştığını söyledi.
Womenin ImmersiveTech, AfricaNo Filter, ElectricSouth ve Organizationof AmericanStates
Seul Ulusal Üniversitesi ve Hong Kong Üniversitesi, güvenlik, etik ve sorumlu tasarım araştırmalarına odaklanıyor.

Güney Kore Hükümeti 2022’de metaverse’i önemli bir endüstri olarak desteklemek için 556 milyar won (465 milyon dolar) harcama sözü verdi. Güney Kore, Mayıs 2021’de bir metaverse ekosistemi geliştirmek için özel şirketler, araştırma organizasyonları ve devlet organlarını içeren bir ittifak başlattığından beri, çeşitli Güney Koreli şirketler çevrimiçi ve çevrimdışı alanlar arasındaki boşluğu kapatmak için aktif olarak metaverse platformlarını benimsedi.
Güney Kore’de kullanılan metaverse platformları, esas olarak süper hızlı 5G ağlarına ve optik internet kablo ağlarına dayanmaktadır. Güney Kore Teknoloji Bakanlığı yetkilileri son yaptığı açıklamada “5 yıl içinde 5’inci en büyük metaverse ekonomisi” olma hedeflerinden bahsedildi.
Singapur Ulusal Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki Teknoloji, Robotik, Yapay Zeka ve Hukuk Merkezi, gizlilik ve veri kullanımı gibi diğer konuları inceleyecek.

Metaverse’ün inşası üzerine sadece Meta (eski adıyla Facebook) değil aynı zamanda Microsoft, Epic Games, Roblox ve Nvidia,Apple gibi teknoloji devleri de uzun bir süredir çalışmalar yürütüyorlar.

Walt Disney Company, kendi Metaverse sistemini kurmak için çalışmalara başladı.
Dolce & Gabbana, Balenciaga, Charli Cohen, Nike, Adidas, Clinique, Nvidia & BMW, Gucci & Roblox iş birliği, Walmart gibi bir çok marka ve şirket Metaverse üzerine yatırımlarda bulundu.

Microsoft Mesh, Artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik teknolojilerini kullanan kullanıcıların artırılmış gerçeklik teknolojileri üzerinden bir araya gelebilmelerini ve iş birliği yapabilmelerini de mümkün kılacak.

Microsoft; gelecekte kullanıcıların bilgisayar, telefon ve sanal gerçeklik gözlükleri gibi kişisel cihazlarından da platforma erişebilmesini sağlayacak. Bu sayede, artırılmış gerçeklik ekipmanlarına sahip olmayan kişiler de ‘Mesh’ ile geliştirilen uygulamalar üzerinden sanal toplantılara katılabilecek. Böylece kişiler, kendi avatarları ve hologramları aracılığıyla sanal toplantılar yapabilecek. Microsoft, ‘Mesh’ hizmetini uzun vadede ‘Teams’ görüntülü konuşma platformu gibi kendi bünyesindeki diğer hizmetlere de entegre edecek.

Şirket; ‘Mesh’in ayrıca, ‘Azure’ üzerinden geliştiricilere açılacağına işaret etti.

Apple şirketi Iot, Ar ve Vr uygulamalarına uzun yıllardır yatırım yapıyor.

Instagram, Snapchat ve TikTok artırılmış gerçeklikle şu an birer metaverse patformu olarak sayılabilir.

Metaverse : Yeni Dünya

Horizon Workrooms
Horizon Workrooms, uzaktan işbirliği için bir sanal gerçeklik (VR) uygulamasıdır. Bunu bir Oculus VR başlığıyla erişebileceğiniz 3 boyutlu bir sanal ofis düşünün.

Artık Zoom'da, Google Meet'de yaptığımız toplantıları çok yakında Horizon Workrooms ve benzeri sanal gerçeklik uygulamalarında yapacağız.
Çünkü bu platformlar sıkıcı ve tek düzedir.
Ama bu sanal gerçeklik uygulamalarına insanlar avatarları ile katılıp jestleri, mimikleri ile kendilerini daha rahat ifade edebilecekler ve böylelikle daha samimi ve rahat bir ortamda hissedecekler.

Horizon Workrooms'tan bir görüntü
“Gerçekten diğer insanlarla birlikte olduğunuzu hissedebileceğiniz bu tür deneyimler, telefonlarda veya bilgisayarlarda oluşturabildiğimiz sosyal uygulama türlerinden çok daha zengin bir etkileşim yolu olduğunu düşünüyorum.

“Kulaklıktaki her zili ve ıslığı kullandığınız deneyime ne kadar sokmaya çalıştığımız açısından, var olan en yoğun VR uygulaması olabileceğini düşünüyorum.

“İNSANLAR BİZİ ÖNCELİKLE SOSYAL MEDYA ŞİRKETİ OLARAK GÖRÜYOR AMA BİZ ÇOK YAKIN BİR ZAMANDA METAVERSE ŞİRKETİ OLMAYA ETKİLİ BİR GEÇİŞ YAPACAĞIZ''
MARK ZUCKERBERG -FACEBOOK CEO - TEMMUZ 2021

iNFTler

iNFT, akıllı-zeki NFT demek. Normal bir jpeg dosyasından farklıdır. Tepki verebilen, sohbet edebilen, öğrenme yetisi artırılan, yapay zeka ile desteklenmiş NFT'lerdir.
iNFTler, alt yapısında gömülü zeka ve kendi kendine öğrenme yetenekleriyle dikkat çekiyor.
Satın aldığınız iNFTler, metaverse ortamında sizinle konuşmaya,etkileşime geçmeye başlayabilir.

Aletha AI, NFT teknolojisini kullanan bir şirket.
İlk INFT'leri (intelligence NFT - akıllı NFT) geliştiren firma olan Aletha AI, insanlarla sohbet etmek için AI(Artificial intelligence - Yapay Zeka) kullanan akıllı avatarlar yaratıyor ve kendi NFT AI karakterlerini piyasaya sürdü geçtiğimiz aylarda.

Geçtiğimiz aylarda Aletha AI projesinin ALI tokeni için fon toplama turunda liderliği Metapurse ve Crypto.com borsası üstlendi.

Token satışına katılan diğer stratejik alıcılar arasında Multicoin, Alameda Research, iş adamı Mark Cuban, Bitcraft, Dapper Labs, Galaxy Interactive, Sfermion, Ld Capital, Hof Capital, Gemini borsası, Frontier Fud, IDEO Colab, DeFiance, Whitestar Capital, IOSG, Nascent, BorderLess Capital ve CMS Holdings.


iNFT (intelligence NFT - akıllı NFT)