Evet arkadaşlar bugün yeni bir seri ile karşınızdayız, iyi okumalar;

20 Mayıs 2020 tarihinde kripto para camiasını heyecanlandıran ve herkesi alarma geçiren bir olay yaşandı. Yaklaşık 10 senedir kazıldıktan sonra hiçbir şekilde hareket ettirilmeyen 40 Bitcoin bilinmedik bir cüzdandan harekete geçti. Cüzdandaki Bitcoin’ler ilk kazılan Bitcoin’lerden olması, kripto para topluluğunda acaba Satoshi olabilir mi sorusunu gündeme getirmiş ve konu ile alakalı birçok spekülasyon yaratılmıştı.
Yaşanan bu olay Bitcoin’in ne kadar şeffaf ve güvenilir bir para olduğunu göstermesi bazı kişilerce olumlu olarak nitelendirilse de gizlilik severler için can sıkıcı bir olay olarak görüldü. Çünkü yukarıdaki hareket herkes tarafından görülebiliyor, yollanan Bitcoin’lerin izi sürülebiliyor olması bu Bitcoin’lerin sahibinin finansal özgürlüğünü kısıtlamakta olduğu düşünülmekteydi.
Büyük ihtimalle bu kişi Satoshi Nakamoto olmasa da bütün gözlerin bu cüzdanlarda olması, her türlü hareketinin izlenmesi, Bitcoin’lerin akıbetinin ne olacağının takip edilebiliyor olması gündeme bir kere daha gizlilik coin’lerini getirmiş oldu.
Diğer bir husus ise, örneğin bir kişi size Bitcoin göndereceği zaman yolladığınız adresten kişi sizin o adreste ne kadar Bitcoin tuttuğunuzu, daha önce hangi hesaplara ne kadar ve ne zaman transfer yaptığınızı, yolladığınız hesapların miktarlarını ve o hesaplardaki transferleri de görüyor olması Bitcoin’i dezavantajlı kılmaktadır. Oysa, günümüz bankacılık sisteminde bir kişinin sizin IBAN numaranızdan görebileceği tek bilgi maksimum adınız ve soyadınızdır. Bunu şöyle düşünebiliriz, Bitcoin ile bir kahve aldığınızda, kahveyi almış olduğunuz kişi cüzdanınızda ne kadar para olduğunu, daha önce kimlere para gönderdiğinizi, kimlerle alışveriş yaptığınızı vs. görebiliyor.
Can sıkıcı değil mi?
İşte tam da bu sebeplerden ötürü ortaya çıkan gizlilik odaklı kripto paralar bu problemi ortadan kaldırmaya yönelik adımlar atan, blockchain teknolojisini kullanarak aynı Bitcoin gibi kişiler arası para gönderimi merkeziyetsiz olarak mümkün kılan projelerdir.
Kripto para dünyasında birçok gizlilik odaklı kripto paralar vardır. Bu yazıda incelenecek olan gizlilik odaklı kripto paralar bunlardan bir kaçı olup, kripto para severleri ve yatırımcıları tarafından daha bilindik olanlardır.

• Monero
• Dash
• Verge
• Zcash
• Grin
• Beam
• Pirate Chain
• Conceal Network

Bu yazıda incelenecek olan gizlilik odaklı kripto paralardır.

Monero

Monero gizliliğe ve sansüre dayanıklı işlemlere odaklanan önde gelen kripto paradır.

Monero için bir tanım yapılacak olursa tam olarak yukarıdaki gibidir. Gizlilik odaklı kripto paralar içerisinde Monero belki de en bilindik ve en önde gelen kripto paradır. 28 Mayıs itibari ile CoinMarketCap verilerine göre 16. büyük kripto para olan Monero yaklaşık 63 Dolar’dan işlem görmektedir.
Monero 2014 yılında Bytecoin’den çatallanarak BitMonero olarak ortaya çıkmıştır. Monero Esperanto dilinde “coin” demekmiş ve böylece Bitcoin’e sinonim bir isim türetilmeye çalışılsa da daha sonra sadece Monero olarak kullanılmaya devam edilmiş. Yaratıcısı Nicolas van Saberhagen aynı Satoshi Nakamoto gibi bilinmeyen ve tanınmayan bir isimdir ve Monero 2020 itibari ile gizliliği ve takip edilemez özelliklerinden dolayı DeepWeb’de Bitcoin ile birlikte en çok kullanılan kripto para olma özelliği taşımaktadır.
Monero’nun özelliklerini madde madde sıralamadan önce gelin Monero’nun gizliliği nasıl sağladığına bakalım.
Monero CryptoNote adı verilen bir teknoloji kullanmaktadır. Bu teknolojiyi geliştiricileri ”tamamen eşitlikçi, gizlilik ve tam anonimlik sağlayan kripto para yaratılmasını sağlayan felsefe” olarak tanımlamaktadır. CryptoNote teknolojisini kullanan Monero transferlerinin gizli kalmasını ve takip edilmemesini aşağıdaki RingSignature adı verilen sisteme göre yapmaktadır.
Yukadaki şekle bakarak Z kişisine gelen bir para düşünelim. Eğer Bitcoin’de bu transfer gerçekleşseydi, örneğin A kişisi Z’ye para gönderdiğinde okları takip ederek bulabilirdik. Ancak RingSignatures kullanılarak yukarıda da görebileceğiniz gibi Z kişisine gelen para A, B veya C kişisinden gelebilir ve bu gelen para aradaki herhangi bir durağı kullanmış olabilir. Yani bir şehrin girişindesiniz ve o şehrin girişinin bağlandığı 3 yol var. Gelen arabanın hangi yoldan geldiğini bilemiyorsunuz.
Ve bütün bu transferlerin sadece iki kişi arasında değil, binlerce kişinin arasında yapıldığını düşünün, ne büyük bir kargaşa!
İşte bütün bu yolların kimler tarafından kullanıldığı tahmin edilemediğinden Monero transferleri izlenemez oluyor. Bunun yanında Monero adresiniz başkaları tarafından bilinse de; içerdiği XMR sayısı, yapılan transferler vs. hiçbiri görülemiyor.
Monero’nun özellikleri

• 2 dakika blok süresi.
• Tercihe bağlı olmayan, her transfer gizli.
• ASIC cihazlara dirençli RandomX algoritması.
• Dinamik blok boyutları.
• Değişken transfer ücretleri (~0.02$).
• 4 ile 1600 TPS arasında değişen transfer kapasitesi.
• Yaklaşık 17.5 milyon XMR dolaşımı, sınırsız ancak giderek azalan arz.
• Düşük enflasyon oranı (%2.46).

Dash

Dash, dijital paranız, mikro ücretler ile anlık işlemler. Herhangi bir miktarı, her zaman, her yere.

2014 yılında Litecoin forku olarak ortaya çıkan Dash’in ilk adı Xcoin’dir. Başta sıradan bir altcoin olarak adlandırılan Xcoin, gizlilik özellikleri göz önünde bulundurulduktan sonra Darkcoin adı altında illegal alışverişler ve transferler için kullanılmaya başlandı. Darkcoin adının kişiler tarafından kötü çağrışım yapması coin’i son adı “Digital Cash” in kısaltması olan Dash olarak belirlemiş oldu. 28 Mayıs itibari ile CoinMarketCap verilerine göre 22. büyük kripto para olan Dash yaklaşık 73 Dolar’dan işlem görmektedir.
Aslında Dash’in hedefi Bitcoin’den daha hızlı ve daha minik transferleri yapabilmesidir. Böylelikle Dash ekibi Bitcoin’den farklı olarak, 3 farklı özelliği Dash’e ekleyerek bunu başarmak istemektedir. Bunlar

• Masternode özelliği.
• InstantSend özelliği.
• PrivateSend özelliği.

Bilindiği gibi Bitcoin’de transferleri onaylamak için madencilere ihtiyaç vardır. Dash’deki Masternode özelliği madencilerin yanı sıra 1000 Dash ve üzerinde Dash bulunduranlara Masternode olarak çalışmalarına izin vermekte ve böylece PrivateSend ve InstantSend gibi gizli ve hızlı transferleri mümkün kılmaktadır. Yani sistemde hem madenciler var hem de gizli ve hızlı transferleri mümkün kılabilecek Masternode çalıştıranlar var.
Masternode’lar ise madencilerin çıkardıkları Dash’ler ile finanse edilmektedir. Örneğin madenciler 100 Dash çıkarmış olsun, bu 100 Dash’in 45’i madencilere ödül olarak, 45’i Masternode çalıştıranlara, 10’u ise Dash ekibinin ilerideki gelişmeler için finansal kaynak olarak cebine gitmektedir.
Bu yazıda InstantSend özelliği iredelenmeyecektir. Konumuz gizlilik olduğundan PrivateSend özelliği üzerinde durulacaktır. Ufak bir cümle ile özetleyecek olursak InstantSend özelliği minik transferleri çok hızlı bir şekilde karşı tarafa göndermeye yaramaktadır.
PrivateSend özelliğine gelecek olursak, Masternode’lar tarafından sağlanan bu gizlilik özelliğini devasa bir mixer olarak düşünmeliyiz. Peki Mixer ne demek, çok kolay. Devasa bir havuz düşünelim ve içerisi Bitcoin dolu olsun. Siz örneğin 1 Bitcoin göndereceksiniz, 1 Bitcoin’i havuzun içerisinde atıyorsunuz ve almak isteyen gelip herhangi bir 1 Bitcoin’i havuzun içerisinden alıyor.
Ancak kocaman bir havuzun içerisinde hangi Bitcoin sizin, attığınız Bitcoin nereye gitti, bunlar belirsiz kalıyor. Yani sizin attığınız 1 Bitcoin’i alan kişi sadece havuzdan 1 Bitcoin almış oluyor. Kim tarafından konulduğu bilmiyor ve izlenemiyor.
İşte tam olarak Masternode’ların yaptığı bu iş Dash’e gizlilik özelliği katmış oluyor. Ancak dikkat ederseniz, sadece Masternode’ların yaptığı bir iş dedim. Çünkü Dash’te Monero gibi her şey gizli değil. Gizli gönderim opsiyona bağlı. Madencilerin cihaz çalıştırarak gönderdiği bütün Dash’ler aynı Bitcoin gibi çalışma prensibine sahip. Gizli gönderme özelliği kullanıcının kendisine ait ve aynı zamanda Dash hesapları Monero gibi gizli değil. Yani Dash adresinizi gören birisi aynı Bitcoin gibi içerisinde neler yapılmış, ne kadarınız var vb. gibi her şeyi görebilir. Sadece PrivateSend ile gönderilen Dash’in nereden geldiği belirsizdir. Miktarı bellidir, giden adres bellidir. Ayrıca bazı kriptografik uzmanları Dash’in bu özelliğini sağlayan Masternode’ların Virtual Private Servers tarafından işletildiği için rahatlıkla yakalanabileceğini savunmaktadır.
Dash’in özellikleri

• 2.5 dakika blok süresi.
• Tercihe bağlı gizli transferler.
• X11 algoritmasına bağlı PoW madenciliği.
• 2 MB blok boyutu.
• 0.11$’a yakın transfer ücretleri.
• 56 TPS transfer hızı (InstantSend ile 2 saniye onaylama).
• 18.9 milyon maksimum Dash arzı 9.5 milyon dolaşımda Dash.
• Enflasyon oranı (%6).

Verge

Evet arkadaşlar yazının kalan kısmı yarın sizlerle olacak, yine herzamanki gibi tobbykitty abimize teşekkür ederiz.

Sağlık, mutlu ve huzurlu kalın...