Bebeklerin Anne Karnındaki Serüveni

Hamilelik, erkekten gelen sperm ile kadının yumurtalıklarından salınmış olan yumurtanın döllenmesi ile meydana gelir. Döllenme sonucunda oluşan zigotun, kadın organ ve dokularında meydana getirdiği değişikler doğuma kadar yaklaşık 9 ay sürer. 

Döllenmenin oluştuğu andan 8. haftanın sonuna kadar geçen döneme embriyonik dönem denir. Bu dönemin ilk haftası germinal dönem olarak bilinir. Bundan sonrasına ve doğuma kadar olan döneme de fetal dönem denmektedir.

Gebelikte Germinal Dönem (Segmentasyon) Nedir?

Germinal dönem bebeğin gelişiminin en kısa sürdüğü dönemdir. Bu durum, sperm ve yumurtanın fallop tüpüne girmesiyle birlikte başlar. Sperm yumurtayı döller ve zigot oluşur. Zigot yaklaşık bir hafta boyunca rahme doğru ilerler. Bu yolculuk sırasında zigot birçok kez mitoz bölünme geçirerek iki ayrı yapıyı oluşturur. Bu yapılardan biri sonunda embriyoya, diğeri ise plasentaya dönüşür. Hücre bölünmesinin devam etmesi sonucunda zigot blastosiste dönüşür. Blastosist rahme ulaşır ve rahim duvarına yerleşir. Eğer blastosist sağlıklı bir şekilde rahim duvarına yerleşirse vücut hamileliği destekleyecek hormonlar üretmeye başlar. Bu durum aynı zamanda adet dönemini de durdurur.

Gebelikte Embriyonik Dönem Nedir?

Embriyonik dönem hamileliğin yaklaşık üçüncü haftasından hamileliğin sekizinci haftasına kadar sürer ve blastosist embriyoya dönüşür. Nöral tüp, baş, gözler, ağız ve uzuvlar gibi yapı ve organlar oluşur. Embriyonun kalbi altıncı hafta civarında gelişmeye ve nabız atmaya başlar. Kol ve bacak haline gelecek olan tomurcuklar da altıncı hafta civarında oluşur. Sekizinci haftanın sonunda organların ve sistemlerin çoğu şekillenmiş olur.

Gebelikte Fetal Dönem Nedir?

Gelişimin fetal dönemi 9. hafta civarında başlar ve doğuma kadar sürer. Bu, embriyonun tamamen fetüse dönüştüğü zamandır. Fetüs, hamileliğin 9. haftası civarında belirlenen cinsiyetini alır. Fetüsün ana organları ve vücut sistemleri büyümeye ve olgunlaşmaya devam eder. Tırnak, kirpik ve saç gibi yapılar da uzar. Büyümenin büyük kısmı fetal dönemde gerçekleşir.

Gebelikte Aylık Büyüme Aşamaları

Fetüs normal bir hamilelik boyunca çok fazla değişime uğrar. Bu süre trimester adı verilen üç aşamaya bölünmektedir. Hamileliğin her 3 ayında fetüste ve annede belirgin fiziksel değişiklikler görülür.

Gebelikte İlk 3 Aylık Dönem

Hamilelikte 1.Ayda Neler Olur? 

Bu üç aylık dönemde döllenmiş yumurta fetüse dönüşecektir.

İlk 2 hafta hamileliğe hazırlık dönemidir. Vücut yavaş yavaş daha fazla hormon salgılar ve rahim potansiyel bir hamileliğe hazırlanır. İkinci haftanın sonunda yumurtalık bir yumurta bırakır ve yumurtlamanın hemen ardından sperm yumurtayla karşılaşırsa gebelik süreci devam eder.

3. ve 4. haftalarda ise döllenme gerçekleşir ve zigot oluşur. Zigot blastosiste dönüşür ve rahim duvarına yerleşir.

Hamilelikte 2.Ayda Neler Olur?

Hamileliğin ikinci ayı çoğu kadının hamile olduğunu fark ettiği zamandır. Hamilelik hormonlarının salgılanması hızlanır.

5 ve 6’ıncı haftalarda beyin, omurilik ve merkezi sinir sistemi oluşur. Kol ve bacak haline gelen küçük tomurcuklar gelişir. Kan hücreleri şekillenir ve kan dolaşımı başlar. Kulak, göz ve ağız şekline gelecek yapılar da oluşur.

7 ve 8’inci haftalarda ise kemikler yumuşak kıkırdağın yerini almaya başlar ve cinsel organlar oluşmaya başlar. Embriyonun kafası vücudunun geri kalanına oranla büyüktür. Tüm hayati organlar ve vücut sistemleri gelişir. Fetüsün elleri ve ayakları oluşur, gözler görünür hale gelir ve kulaklar oluşmaya başlar. Göbek kordonu tamamen gelişir ve embriyoya oksijen ve kan taşınmasına yardımcı olur.

Hamilelikte 3.Ayda Neler Olur? 

Hızlı bir büyüme ve gelişme dönemidir. Fetüsün organları, kemikleri ve kasları gelişir. 12. haftanın sonunda fetüsün belirlenmiş bir cinsiyeti vardır.

9 ve 10’uncu haftalarda dişler oluşmaya başlar ve tat alma tomurcukları oluşur. Kaslar oluşur ve vücut şekli daha çok insan görünümünde olur. Kollar, eller, parmaklar, ayak ve ayak parmakları tamamen oluşmuştur. El ve ayak tırnakları gelişmeye başlar ve dış kulaklar oluşur. Dış cinsel organlar oluşmaya başlar.

11 ve 12’nci haftalarda ise fetüs yumruklarını ve ağzını açıp kapatmak gibi hareketleri yapmaya başlar. Dizleri, dirsekleri ve ayak bileklerini hareket ettirir. Yüz hatları bu dönemde daha belirgindir. Tüm organlar, kemikler ve kaslar oluşmuştur ve gelişmeye devam eder. Dolaşım, sindirim ve idrar sistemleri de çalışmaya başlar ve karaciğer safra salgılar. Fetüs amniyotik sıvıyı içmeye ve idrarını yapmaya başlar.

Amniyotik sıvısı hamilelikte bebeğin korunmasını ve beslenmesini sağlamaktadır.

Gebelikte İkinci Üç Aylık Dönem

Fetüsün karın içindeki hareketleri hissedilmeye başlar. Bu dönemde bebeğin cinsiyeti de kesinleşmiştir.

Hamilelikte 4.Ayda Neler Olur?

13 ve 14’üncü haftalarda ses telleri oluşur ve fetüsün vücuduna göre büyük kafası, vücuduyla orantılı olarak büyümeye başlar. Derisi kalınlaşmaya ve ince tüyler çıkmaya başlar. Parmaklarını ağzına götürüp emebilir, başını hareket ettirebilir. Dış cinsel organlar tamamen gelişmiştir ve parmak izleri oluşmaya başlamıştır.

15 ve 16’ncı haftalarda ise fetüs hala nefes almak için amniyotik sıvıyı kullanır ancak akciğerleri de gelişmeye başlamıştır. Gülümsemek gibi anlamlı hareketler yapmaya başlar. Kulakları konuştuğunuzu duyabilecek kadar gelişmiştir. Gözleri kapalı olmasına rağmen ışığa, ondan uzaklaşarak tepki verebilir.

Hamilelikte 5.Ayda Neler Olur?

17 ve 18’inci haftalarda fetüs şeftali tüyüne benzer lanugo tüyleriyle kaplıdır. Bu tüyler fetüsün sıcak kalmasına yardımcı olur ve başka bir koruma katmanı sağlar. Fetüsün bir uyku-uyanıklık döngüsü olabilir ve eğer uykudaysa yüksek sesler fetüsü uyandırabilir.

19 ve 20’nci haftalarda ise çoğu kadın fetüsün tekme ve yumruklarını hissetmeye başlar. Fetüsün ayrıca kendine özgü parmak izleri oluşmuştur. Tırnakları parmak uçlarına doğru uzamaya ve beynin beş duyudan sorumlu alanı gelişmeye başlamıştır.

Hamilelikte 6.Ayda Neler Olur? 

Fetüsün derisi kırmızımsı renkte ve buruşuktur. Yarı saydam derisinden damarlar görülebilir. Göz kapakları ayrılmaya başlar.

21 ve 22’nci haftalarda fetüsün kan hücreleri üretmesine yardımcı olan kemik iliği vardır. Kavrama gücü gelişir ve artık kulaklarına ve göbek bağına dokunabilir. Kalp atışınızı, midenizin gurultusunu ve nefesinizi duyabilir.

23 ve 24’üncü haftalarda ise akciğerleri tamamen gelişmiştir.

Hamilelikte 7.Ayda Neler Olur? 

Fetüs sık sık pozisyon değiştirir ve ses, ağrı ve ışık gibi uyaranlara yanıt verir. Amniyotik sıvı azalmaya başlar.

25 ve 26’ncı haftalarda fetüsün cildi daha az kırışık ve dolgundur. Sinir sistemi gelişir. Fetüs, cilde ve gözlere rengini veren madde olan melanin üretir. Akciğerleri, doğumdan sonra nefes almasına yardımcı olan bir madde olan yüzey aktif maddeyi üretmeye başlar.

27 ve 28’inci haftalarda ise gözlerini açabilir ve göz kırpabilir. Aynı zamanda kirpikleri de oluşmuştur. Doğuma hazırlanırken rahimde baş aşağı dönmeye başlayabilir.

Gebelikte Üçüncü Üç Aylık Dönem

Hamilelikte 8.Ayda Neler Olur? 

Beyin bu dönemde en hızlı şekilde gelişir. Fetüs çoğu uyaranı görebilir ve duyabilir.

29 ve 30’uncu haftalarda fetüsün amniyotik kesede sıkışması nedeniyle tekme ve yumruklarının sıklığı artar. Kendi vücut ısısını kontrol edebilir.

31 ve 32’nci haftalarda ise derisi artık yarı saydam değildir. Akciğerler ve beyin dışında diğer organların çoğu iyi şekillenmiş ve gelişmiştir.

Hamilelikte 9.Ayda Neler Olur?

Hamileliğin bu noktasında akciğerler tam gelişmeye yakındır.

33 ve 34’üncü haftalarda fetüsün doğum kanalından inmek için yumuşak olması gereken beyni dışında kemikleri sertleşir.

35 ve 36’ncı haftalarda ise beyni büyümeye devam eder. Vücudunu kaplayan şeftali tüylerini kaybeder ve saçları çıkmaya başlar.

Hamilelikte 10.Ayda Neler Olur?

37 ve 38’inci haftalarda fetüsün ayak tırnakları tamamen uzamıştır. Bebeğin pelvise düştüğü hissedilmeye başlanır.

39 ve 40’ıncı haftalar ise doğum haftasıdır.