EKONOMİ
Bugün konumuz ekonomi hakkında bilgileri sizlere paylaşıcam
Ekonomi: üretim, ticaret, dağıtım ve tüketim, ithalat ve ihracattan oluşan insan etkinliğidir. İnsanın ihtiyaçlarını karşılamada yapılan her türlü faaliyeti içerir.
Ekonomi belli bir bölge içindeki ekonomik sistemden oluşur. Bu sistem o bölgedeki iş gücünü, sermayeyi, doğal kaynakları; üretim, ticaret ile dağıtımda rol alan ekonomik kuruluşları ve o bölgedeki mal ile hizmetlerin tüketimini içerir. Bir ekonomi teknolojik evrim, tarih ve sosyal organizasyon ile coğrafya, doğal kaynaklar, gelir ve ekoloji gibi ana faktörlerin birleşmesiyle oluşur.
Tarih boyunca toplumlar karmaşıklaştıkça ekonomi de gelişmiştir. Sümerler mal paraya dayanan büyük ölçekte bir ekonomi oluştururken, günümüzdeki anlamıyla ilk ekonomiyi Babilliler ve komşu şehir devletleri kurmuştur.
ekonomi 4 alt daldan oluşur sırasıyla;
Mikroekonomi: Bir firma, bir birey ya da bir grubun mal ve hizmetlerle ilgili davranışlarını inceler.
Makroekonomi: Bir ülkenin genel ekonomik durumunu inceler. Bu alt dal, ülkenin büyüme oranı, enflasyon oranı, işsizlik oranı gibi genel ekonomik göstergeleridir
İktisat: Mal ve hizmetlerin üretim, dağıtım ve tüketimini inceler.
Finans: Bir ülkenin ya da bir kuruluşun finansal yapısını inceler.
Ünlü Ekonomistlerin Ekonomi Tanımları Nelerdir?
- Ünlü Alman iktisatçı F.Falke ekonomi tanımını şu şekilde ifade etmiştir. “Bir ülkenin doğal varlığının ve bir toplumun sosyal düzeninin oluşturduğu sınırlar içinde, belirli hayati hedeflere ulaşmak için mevcut kaynakların ölçülü ve özenle kullanılması ve bu konudaki faaliyetlerin planlı bir şekilde yürütülmesidir.”
- Bir başka ünlü iktisatçı olan Amerikalı Samuelson ekonomi terimini tanımlarken şu ifadeyi kullanmıştır. “Para kullanılarak veya kullanılmayarak, insanlar arasında mübadeleye neden olan faaliyetlerin incelenmesi”
- Ünlü Fransız iktisatçı H.Turchy İse ekonomi terimini “Toplum halinde yaşayan insanların malları elde etmek için sarf ettikleri faaliyetlerin incelenmesidir.” Olarak açıklamıştır.
- Ünlü İngiliz iktisatçı aynı zamanda kapitalist iktisatın ilk teorisyeni olan Adam Smith’ e göre; serbestleşme neticesinde ekonomin gelişeceğini ve kendi çıkarlarını düşünen bireylerin topluma da etki edeceğini savunmuştur.
- Bir diğer bilinen en ünlü ekonomist Karl Marx, zenginliğinin asıl kaynağını oluşturan artı değer olduğunu düşünmektedir. Diğer bir ifade ile, sermaye sahibi için işçiler ortaya çıkarttıkları üretim bedelinin daha altında ücret almalıdır. Sermayedarın aldığı bu farkı, Karl Marx artı değer olarak tanımlamıştır.
Ekonominin temel kavramları sırasıyla şöyledir;
İhtiyaç kavramı; ihtiyaç giderilmediği sürece üzüntü ve acı yaratan bir duygudur. İnsanın yaşamına devam edebilmesi için soluma, giyinme, beslenme, barınma gibi temel ihtiyaçları bulunmaktadır. Hayati olan bu temel ihtiyaçlar dışında kalan ihtiyaçlara ise sosyal ve kültürel ihtiyaçlar denmektedir. Bu durum ihtiyaçlar hiyerarşisi ile açıklanmıştır. İhtiyaçlar piramidi de denen bu kavramda; piramidin tabanını zorunlu ihtiyaçlar, orta kısmını kültürel ihtiyaçlar ve piramidin tepe kısmında sosyal ihtiyaçlar yer alır.
Fayda kavramı; ürün veya hizmetlerin, ihtiyaç olanı giderme kabiliyeti ve derecesine verilen addır. Tüketici bir ürün veya hizmetten sağladıkları ile tatmin duygusuna erişir. Tüketicinin ulaştığı bu tatmin duygusuna fayda denir.
Değer kavramı; Ürün ve hizmetlere gösterilen öneme, değer denmektedir. Bireyler veya toplum, bir ürün veya hizmetin değerini; sağladığı fayda, fazla veya az bulunması ve o ürün veya hizmetin kalitesine göre belirler. Eğer ürün veya hizmetin değeri sadece sağladığı fayda ile ölçülseydi suyun değerli madenden daha kıymetli olması gerekirdi. İnsanoğlu değer tayin ederken, mal veya hizmete tüketici ne kadar sınırlı olarak ulaşıyorsa onu ölçü almaktadır. Aslında insanoğlunun bencilliği, sınırlı olan ürün veya hizmete yüksek değer vermesi ile oluşur.
Fiyat kavramı; ürün veya hizmetin parasal açıdan değerinin ifade edilmesine fiyat adı verilmektedir. Ürün veya hizmetin değeri, bulunduğu ekonomideki uygulanan ortak değer ölçüsünde, parasallaştırılarak fiyat olarak ifade edilir. Bu değer mutlaka madeni para veya kâğıt para olmak zorunda değildir. İlkel yaşamdan itibaren tarım ürünleri, kolyeler, altın paralar ortak değer ölçüsü olarak kullanılmıştır. Fiyat istikrarı, bir ülke ekonomisinin vazgeçilmez temel unsurudur. Merkez bankasının asıl amacı fiyat istikrarını sağlamaktır.
İktisatçılar, ekonomi kavramını farklı açılardan değerlendirmişlerdir. F. Falke ekonomi tanımını şu şekilde ifade etmiştir. Bir ülkenin doğal varlığının ve bir toplumun sosyal düzeninin oluşturduğu sınırlar içinde, belirli hayati hedeflere ulaşmak için mevcut kaynakların ölçülü ve özenle kullanılması ve bu konudaki faaliyetlerin planlı bir şekilde yürütülmesidir.
Büyük Ekonomistler ve Katkıları
Adam Smith ve Katkıları
Tarih boyunca ekonomi alanında önemli bilginlerin yaklaşımları temel ekonomi kavramlarını şekillendirmiştir. İskoç ekonomist Adam Smith, özgür piyasa düşüncesi ve 'görünmez el' kavramıyla üretim ve tüketimi düzenleyen, kendi çıkarlarını maksimize etmeye çalışan bireylerin ekonomiye en iyi katkıyı sağlayacağı teorisini ortaya koymuştur.
Smith'in düşünceleri, ardından gelen ekonomistler için ilham kaynağı olmuştur. İngiliz ekonomist David Ricardo, üretim faktörlerinin dönüşlerine odaklanan dikkate değer bir teori sunmuştur. Ricardo, emek değeri ve aşırı nüfus teorisiyle ekonomide dengesiz bir büyümeyi ifade eden malthusçu görüşleri de geliştirerek ekonomi disiplinine önemli katkılarda bulunmuştur.
Ekonomistler ve felsefeciler Karl Marx ve Friedrich Engels, tüm toplumsal ve ekonomik düzeni eleştiren devrimci görüşleriyle öne çıkmışlardır. Ekonomik dengesizlikler ve insanların çalışma koşulları konusunda sosyal adalet problemlerini gündeme getiren bu ekonomistler, sınıf çatışmaları ve emperyalizm teorilerini ortaya koyarak kapitalist sistemi temelden sorgulamışlardır.
Yazdığım bilgiler bu kadar yanlış ve eksik birşeyim varsa şimdiden özür dilerim.
