NEWROZ KELİMESİNİN ETİMOLOJİSİ
Bu yazıyı, YİBO larda ve PİO larda hergün yeniçerileştirilmeye çalışılan, Kemalist ırkçı devletçe kendilerine kendi anadillerinde okuma imkanı verilmeyen, anadillerinde egitim görmeleri yasaklanan, anadillerine düsmanlaştırılmaya çalışılan 250 bin Kürd öğrenciye armağan ediyorum.
Tüm Hint-Avrupa dillerinde ŞiMDi ve YENi kelimeleri arasinda büyük bir ilişki vardır.
“Şimdi” kelimesinin Hint-Avrupa dillerindeki koku nû dur.
“Şimdi” kelimesinin Kurdce karsiligi: ni+ha, ni+ka, ni+ho, nû+ka, nû+ke’ dir.
(ha eki ka ? sorusunun cevabıdır).
« ŞİMDİ» kelimesinin diger Hint-Avrupa dillerindeki karsiligi asağidaki listede verilmistir :
Eski yunanca nin
Latince nunc
Gothikce nu
Old Norse nu
Danimarkaca nu
Swedish nu
Eski Ingilizce nu
Orta Ingilizce noy, now
Cagdas Ingilizce now
Dutch nu
Eski Almanca nǔ
Orta Almanca nǔ, nǔn, iezuo
Cagdas Almancada jetzt, nun
Cekce nyne
Bohemce nyni
Sanskritce nû, numan
Avesta nǔ, nurәm
Kurdce nû, niha
ŞiMDi olan sey YENi’dir. Bundan dolayi ŞiMDi ile YENi kelimeleri arasinda etimolojik iliski vardir. Yani her ikisi de ayni kokten gelmektedir. Kurdcede, Nû hat (niha hat veya nûha hat): yeni geldi, simdi geldi, demektir. Simdi ve Yeni kelimelerinin ortak kokten geldigi kurdcede gayet acik.
KURDCE «YENi » KELiMESi: NEW, Nû,
Bu kelime :
Eski yunancada NEW-OS, NE-OS ve KEN-OS
Sanskritcede (yani eski Hintcede) NAV-AH,
Latince NOV-US (-us Latincede kelimelerin sonuna gelen ektir). Bu –us ekini atarsak NOV kalir.
Italyanca NU-OVO
Ispanyolca NU-ERO
Romence NOU
Irlandaca NUE,
Fransizca NOU-VEAU.
Eski Slavca NOV-U.
Litvanca NAV-JAS.
Cekoslovakca’da NOV-U
Ermenicede NO, NUR, NOR
Polonyacada NOW-Y
Ruscada NOV-YJ
Hititcede NEWA.
Irlandaca NUAE veya NUi-DE (yeni Irlandacada NUA, NUA-DH)
Eski Norvecce NYR
Danimarkaca NY
Gothikce NiU-iS.
Eski Almancada NiU-Wi, Yeni Almancada NEU (Turkce okunusu: NOY)
Eski ingilizcede NUVE, Orta ingilizcede NEWE, Yeni Ingilizcede NEW.
Avestede NAVA veya NAWA
Eski Kürdcede NEW
Cağdas Kürdcede NEW, Nû
Kürdce Nû kelimesinin kullanıldığı bazı durumlar:
Doğum ve ortaya çıkış itibari ile genç ve taze olan. …yên nû
Yaslinin ve eskinin ziddi. Mesela yeni genclik, yeni nesil,yeni elbise gibi.
Cagdas olan. Ilk gorulen ve bulunan,ilk farkina varilan, Yeni Dunya gibi.
Ilk duyulan nûce: haberler, gibi.
Yeni kurulan: Tûnceliya Nû, Izmirê Nû, gibi.
Eskiden farki olan yeni bir asamaya gecmis olan eskinin devami Mesela Yeni Kurdce veya baska bir deyimle cagdas Kurdce: Kurdîya nûjen
Yeni gelen taninan seyler, adatên nû: yeni adetler, gibi.
Yeni baslayan seyler, mesela: rîya teze, rîya nû, sala nû
Yeniden, yeni bastan: ji nû ve
Eskiye veya baskasina benzemeyen ramanên nû: yeni dusunceler.
Muzikte sinemada sanatta yeni akim: bawî ya nû.
Yenilenmis gelistirilmis, gelismis capa nû : yeni baski, gibi.
Yeni insa edilmis : mala nû.
Yeni üretilmis veya alinmis: kincên nû (çekên nû).
Birisinden sonra onun yerini alan Serokê nû, veya Partîya nû.
Eski gunlerden farkli olan degisiklik getiren: Roja Nû > NEWROJ, gibi
En son yapilan : Pirtuka min a nû derket. Nivîsa min a nû.
Zaman itibariyla yeni ve en son olan. Ez nû hatim. Karekê nû bibînim
Yeni duyuldugu yeni kavustugu icin yeni gelen haber : Nûçe (haber).
Haber ulastiran : nûçegihan.
Yeni bir icad : Kurdcesi nûve dan > nûvandin
Yeni zaman – donem : nûdem > demên nû.
Cagdas: nûjen. Mirovê nûjen: çağdaş – modern insan.
Cagdaslik: nûjenî (modernîzm, hevçerxî, hevdemî)
Yeni yapilmis, yeni donanmiş. nûzîn: yeni eyer takilmis at.
Yeni baslamis hayat: Nûjîn
Taze cikan turfanda meyva ve sebze nûber. (yeni ürün).
Baharda yeni ve ilk acan çiçek, Newrozîn: bahar çiçeği.
Yeni gelen gelin (getirilen ikinci kadin) Jinikek nû,
Yeni dogan cocuk zorokê nû
Mart ayı : heyvê NEWROZ ê, meha NEWROZ’ê (soranca NUROJ)
(….)
Kurtce halk sarkilarinda sik-sik NEWROZ kelimesi gecmektedir. NEWROZ kelimesini gectigi kurtce sarkilar icin: Doz Yayinlarinin „Stranên Kurdî“ adli kitabina bakiniz. (kitap icin bkz. Stranên Kurdî, Berhevkar Besir Ant, doz yayinlari, Istanbul, 1998).
NEW kelimesi Hint –Avrupa dil ailesine ait tum dillerdeki dillerdeki YENi, GENC, TAZE kelimelerinin ortak kokenini olusturuyor.
Taze kelimesi kurdcede yeni ile esanlamlidir, mesela:
Riya teze (yeni yol)
Ez teze hatim (ben yeni geldim)
YENi kelimesinin Kurdcedeki bugunku kullanim bicimi, bu kelimemin Hint-Avrupa dillerindeki ilk kokunu de olusturuyor. Bunu Hint –Avrupa dilleri ile ugrasan dilbilimciler soyluyor.
Mesela Yunanistanda Atina universitesi dekani Sayin G. Babiniotis Cagdas Yunan dili sozlugunde soyle diyor: « YENi kelimesinin Hint-Avrupa dillerindeki koku NEW dir» diyor, (Georgios Babiniotis, Yeni Yunan dilinin sozlugu, Atina 1998, sayfa 1182. II. Baski).
M.O. 16. ve 13. yy’lar arasinda Yunanistanda Gelisen medeniyete bu medeniyetin gelistigi bolgenin adindan dolayi Arkeologlar «Miken Medeniyeti» adini verdiler. Miken medeniyeti insanliga arkeologlarca « B Yazisi » veya « iKiNCi YAZI » diye adlandirilan yaziyi birakti. Eski Yunanca olan ve gunumuzden 3500 sene onceki bu medeniyetin biraktigi yazilarda YENi kelimesi NEWO olarak gecer, (Georgios Babiniotis, Yeni Yunan dilinin sozlugu, Atina 1998, sayfa 1182. II. Baski).
Eski Yunancada NEW-OS , yeni yunancada NEOS. (Kurdcede oldugu gibi birlesik kelimelerde “W” kaybolmus).
Eski ve Yeni Yunancada sonradan turetilmis bircok kelimenin onune gelir. Mesela
Eski Yunanca NEO-GNOS :yeni dogmus bebek, yeni yumurtadan cikmis kus yavrusu (Kurdce nûza :yeni dogmus. Kurdce Nûtik: yumurtadan cikmis bit yavrusu).
Eski Yunanca NEO-GILOS : yeni cikan disler.
Eski Yunanca NEORTOS : yeni meydana gelmis.
Eski Yunanca NEO-LEA : genclik
Eski Yunanca NEANiAS: genc, delikanli
Eski Yunanca NEO-XMOS yeni ve acaip, ilk kez gorulen, alisilmadik.
Yunanca NEON : genclere ait olan.
Yunancada neo kelimesinde onlarca kelime turetilmistir. (Avrupa dillerinde de YENi NAZi anlamindaki Neo-nazi kelimesini hatirlayiniz).
Yeni yunancada TA NEA : haberler.
Kurdcede de Nû ile yuzlerce kelime turetilmistir.Bugun bu kelimelerin tumu gunluk konusmalarda kullanilmaktadir.
New ile yapilmis Yerlesim birmlerinin adlari
Neapolis Napoli, (Turkceye cevrilirse: Yeni sehir)
New Del.hi: Turkceye Yeni Delhi olarak gecmis.
New Zea.land: Turkceye Yeni Zeland olarak gecmis.
New Guine: Turkceye Yeni Gine olarak gecmis.
Turkiyede Yeni anlamina gelen NEO kelimesiyle baslayan 10 u askin yerlesim birimi vardir.
1-Bunlardan en onemlisi de Damad ibrahim Pasa’nin eski tarihi isimden cevirip verdigi isimle anilan Nev-sehir’ dir. Yani, Yeni-sehir. (Bkz. Pars Tuglaci , Osmanli Sehirleri, sayfa 254. 1985 Milliyet basimi).
2-Merzifon un eski adi Nea-polis’ tir
3-Bursanin Yenisehir ilcesinin eski adi Neapolis’ tir
4-Ankaradaki Nebolu > Nebioglu koyunun eski adi Neapoli’ dir.
5-Bugunku Niksar’ in eski adi Neokesaria, yani «Sezarin yeni sehri» anlamindadir.
(Bingolun Bugunku Yenisu kasabasinin eski adi Canuk yani cagdas Kurdcede delikanli, ergen anlamina gelen Ciwan-k: Turkcesi( ?): Genc).
Yunanistanda da NEO veya neo’nun disil ismi NEA ile baslayan yerlesim birimleri coktur. Tumunu tek-tek yazmanin okuyucu icin yorucu olacagi inanciyla bunlari atlayarak konumuza davam ediyoruz.
* * *
Tekrar edelim, Hint avrupa dillerinde YENi kelimesi GENC, TAZE, NAZiK kelimelariyle de iliskilidir. Yeni bir sey ile yeni olan sey. Yeni kelimesi ozellikle eskiden beri genc olani ifade etmek icin kullanilmistir. Ikisi icice de kullanilmistir. (Kurdce NEFEL kelimesinin etimolojisini baska bir yazimizda yazacagiz. Bastaki NE: yeni- nazik- taze, demektir. FEL ise bel-g, fil,fel yani yaprak demektir).
Onceleri ozellikle canli seyler icin kullailan genc kelimesi sonradan, yeni bir ay veya yeni bir donem veya yeni bir zaman surecini belirtmek veya taze sarap icin kullanilmistir. Bundan dolayi da yeni ingilizcede ve diger bazi dillerde boyledir. NEWROZ, yeni bir zaman surecini belirtmek icin kullanilmistir. Yeni bir donemin baslangicidir.
Ingilizcede NEW, nû okunur, yeni, taze, yeni bulunmus, yeni kesfolmus, yeni cikmis, yenilenmis, gorulmemis (ilk kez gorulen) anlamlarindadir. NEW kelimesinden turetilmis bazi kelimeler asagidadir:
New born yeni dogmus
New coined yeni icad edilmis
New fall en yeni yagmis
Newly wed yeni evli kimse
News haber, havadis
News vender gazeteci
News boy gazete saticisi
News pa per gazete v.d.
Yunanca NEOS yas olarak genc olani ifade icin, fakat ayni zamanda yeni olan herseyi ifade icin de kullanilmistir.
Mesela: „kenourgios ergon“ Yeni is, demek.
NEO-LITIK (Eski Yunanca « lithos » tas demektir. Neolitik devir: Yeni tas devri, bir donemi veya bir zaman surecini belirtiyor).
Yunanca NE-OTiS: genclik
Yunanca NE-AN-iAS: delikanli
Yunanca NEWO-KJO-S: kus yavrusu, yeni dogmus bebek (eski Yunancada KJO : yuva, demek).
Eski Yunanca NEOS-SEVO: kuluckaya yatmak, yuva yapmak.
Yeni yunanca NEO-TOKOS yeni dogan cocuk (Kurdce nûza).
Yeni yunanca NEOFiiS yeni yetisen bitki, Kurdcesi oldukca zengin : nû derketî, nû vekirî, nûvedan, nûrseg.
Yeni yunancada haber kelimesi NEO ‘dan turetilmis. Ti NEA ? : ne yeniler var ?, demek. Yani, yeni haberler nedir ?. Kurdcede de haber kelimesi Yunancadaki gibi NEW> Nû dan turetilmis : Nûce.
Latince NOVUS
Eski yunanca NEO-XM-OS: yeni ve ilk kez gorulen, gorulmemis, acaip sey.
NEAPOLiS : yeni şehir. Turkiyede de var: NEV-SEHiR, yeni sehir demek. Italyadaki NAPOLi sehri. Ikisi de ayni kokten geliyor.
Almancada Neotenie: vaktinden once yani henuz olgunlasmadan cogalabilen amfibios bocekler. (Kurdcedeki acele, erken, cabuk, tez, beklenenden once, zamanindan once, anlamlarina gelen « ZÛ » ile « BÛ » « CÛ » kelimelerinin de NÛ ile iliskili kelimeler oldugunu dusunuyorum, simdilik arastiriyorum).
Yunanca «kenos» «kenurgios» kelimeleri NEOS un sinonimidir, taze ve yeni seyler icin kullanilmistir. Sokrat’in mahkemesinde alehindeki bir iddia da soyledir: O Sokratis isigage kena demonia kai tus neus diiftire. Turkceye cevirisi: Sokrat yeni fikirler getirerek gencleri yozlastiriyor.
Lettonca Jauns hem genc demek hem de yeni .Yunancada da NEOS Homeros’tan simdiye kadar hem genc hem de yeni anlamindadir.
Kurdcede NEW veya Nû kelimesinin ziddi KEW-N > KEV-N ‘dir. Yani iliskili kelime.
Simdi olan, en son ve en yeni olandir . Bundan dolayi Kurdcede «simdi» anlamindaki NIHA, (NIHO, A-NIHA) yine NEW ile iliskilidir. Biribirinden turetilmistir. Simdi olan zamanla eskiye donusur KEW-N olur.
Dikkat edilirse Kurdcede oldugu gibi Yunanca ve Ingilizcede Nû veya NEW kelimesinden es anlamli kelimeler turetilmistir.
Turkcede « N » ile baslayan kelime yoktur
Turkcede « N » ile baslayan tum kelimeler baska dillerden alinmistir. Yeni Türkcede ise N harfi ile baslayan kelime sayisi sadece bir tanedir: NE?.
Bu kelimeden de 5-10 kelime turetilmistir. Ve bu kelimenin nereden alindigi bilinmemektedir. Cunku bir dilde sozkonusu harfle baslayan yanliz bir tek kelimemin olmasi gariptir. Bunun anlami sudur: bu kelimeyi de biryerlerden veya birilerinden almislar.
Turkcede N harfi ile baslayan kelime sayisi degerli arastirmaci Sevan Nisanyana gore bir tanedir o da NE kelimesidir (sevan Nisanyan, sozlerin soyagaci… sayfa: 322).
Halbuki “NE” kelimesi buyuk ihtimalle Kurdcedir. Kurdcedeki “ne ev e, ne jî ev e “ sozunu hatirlayiniz.
Kurtce new hecesi de vardir, bu hece ile baslayan kelimeler.
newa, newandin, newaxwên, newazişt, newe, newed, newedemîn, newedhemîn (newedemîn), newek, newekû, newêr ( newêre), newî, newîn, newr (newî), newroz, newş, newt, newtî, newîs, newîstiraw, newûtraw .
Kurtce “Nû” ile baslayan kelimeler
nûk, nûkandin, nûke, nûkenûk, nûkenûkker, nûn, nûqan, nûqandin, nûqaw, nûqênraw, nûrandin, nûsan, nûsandin, nûsaw, nûser, nûsênraw, nûsge, nûsîn , nûsînewe, nûsînge ( nûsge), nûstin, nûsraw, nûsyar, nûşte, nûtek, nûtekî, nûwa ,nûwandin (nuwandin), nûwarîn, nûzandin .
Turkcede “R” ile baslayan kelime de yoktur
Türkcede R harfi ile baslayan kelime de yoktur. Turkcede R ile baslayan tum kelimeler baska dillerden alinmistir. Cogunlugu ise arapcadan alinmistir.
Orhan Hancerlioglu Turkcede R ile baslayan yansima seslerden baska kelime yoktur, diyor. (Orhan Hancerlioglu, Turk Dili Sozlugu, Remzi kitabevi, bkz.R harfi).
Kurdce Turkce
Kurdcede Ro(j ) günes’tir
Kurdcede Ro-j gün (zazaca sodir)
Kurdcede Rojêdin
Kurdcede Ronahî (ronî,roşîn) isik,aydinlik (Zazaca: ros-tî)
Kurdcede Ronak parlak
Kurdcede Ronakbir aydin
Kurdcede Rojava doğu
Kurdcede Rojhilat batı
Kurdcede Rojen günesin girdigi pencere
Kurdcede Rojgin gununu gun eden , eyyamci
Kurdcede Rojik mercek, pencere, paca
Kurdcede Rojev
Kurdcede Rojing baca
Kurdcede Rojname gazete
Kurdcede Rojane
Kurdcede Meroje (kiling)
Kurdcede Rojnamevan gazeteci
Kurdcede Niv-ro(j) öğle
Kurdcede Navroj
Kurdcede Sevûroj
Kurdcede Beroj
Kurdcede Evro (îro)
Kurdcede He(r)roj hergun
Kurdcede Ber-roj> beroj(gulbe-roj-k)Gunes alan yer. Gunesin onu, karsisi.
Kurdcede Cend roj (bir)kacgun
Kurdcede Rojbûn dunyaya gelme gunu, dogum gunu
Kurdcede Pejna rojê gün ışığı
Kurdcede Zeraqa rojê gunesin iceri girdigi kucuk pencere
Kurdcede Rojperest (Zerdeşt) günese ve dolayisiyla atese tapan. (Kurdce zer “sari„dir ve güneş işigi ve güneşin rengini temsil eder.
Zerîya rojê: güneşin iyice sararmasi yani güneşin batmasi. (Kurtce “zer” kelimesini baska bir yazimizda inceleyecegiz).
Kurdcede ROJ dan (ROJ-Î) > ROCî turetilmis. Gun boyu bir sey yememek yani oruc tutmak.
Kurdcede yakici gunes isinlari tîrej giderek Cagdas Zazacada Gunes kelimesinin yerini almis.
Zazaca Gunes: tîj… (Tîj kelimesi icin « Destpêk li bêjenasîya zmanê Kurdî /Kurd dilinin etimolojisine giris» baslikli yaziyi okuyunuz). Hatırlatalım Avesta dılınde RO güneştır
Kelimelerin sayisini daha fazla uzatmanin anlami olmadigindan ve ornek kelime sayisini cogaltmanin gereksiz oldugu dusuncesi ile kelimenin Turkcesine geciyoruz.
Turkcedeki Günesten, Gün, Günaydin, Günluk, Gündüz, kelimeleri turetilmistir
Kurdcede da ayni durum sozkonusudur. Belli oluyor ki eski Türkcede Kün dur. Ve büyük ihtimalle Arapca ile tanisan türkler K’leri G ye donusturmuslar. Cünkü Arapcada (dolayisiyla Osmanlicada) K ve G harflari ayni harftir.
Kurdce Turkce
ROJ Gün-es
RO Gün (zazaca Roz-e)
RO Gün-düz
ROJ-BAS Gün-aydin
ROJ-ANE Günlük
BERBE-RO (< ber-bi-roj) Gün-e-bakan (sonradan uydurulmus kelime. Tir u vir a Romê)
ROJ-EV Gündem (sonradan uydurulmus… Tir u vir a Romê)
Dicle kelimesinin etimolojisini yazarken Kurdcede J lerin Z ye donustuklerini de yazmistik. NEWROJ kelimesinde de ayni durum soz konusudur.
Kurdce J lerin Zye donusumleri konusunda
Ayakkabicilarin kullandiklari Pîj > Pîz > Bîz
Pîjik > pizik, ayran cokelek ve yag konan deri tulumlar delindiginde delikleri kapamak icin yapilan ve kullanilan sivri agac parcasi. Yapilan bu sivri agac parcasi tulumun deligine sokulur ve uzerinden deriden kesilmis iple baglanir. („pizik“ kelimesi „Pîj“ ile ayni kokten beldigi icin ikisi de yumusak P ile okunur).
Avrêj > avrêz vs.
NEWROJ > NEWROZ
Yine ayni bicimde Kurdce ROJ Zazaca ROZ dur
Goruldugu gibi NEWROZ Kurdce iki kelimeden yapilmis birlesik bir kelimedir.
Ninova’nin MEDLER tarafindan alinisini ifade eden ve bahara raslayan yeni bir gun, yani ozgurluk gunu-donemidir. Bir zaman birimini ifade eder. Ninova da cografik olarak Mezopotamyadadir, ve Kurdistandir. „Kurdler kazandiklari zafere Orta-Asya’dan birilerinin gelip isim vermesini beklemisler bundan dolayi da kendileri isim vermemisler“ demek ancak yalana dayali Kemalizmin yeni bir yalani olarak kabul edilmelidir. Bilimsel temelden yoksundur..
Dilbilimle hicbir iliskisi yoktur. Kemalizmin bilimle ilgisi yoktur.
Sonuclar-Yorumlar
1- NEW kelimesi Hint-Avrupa dillerinde „Yeni“ demektir. Turkce nin Hint-Avrupa dilleriyle ve dolayisiyla bu kelime ile hicbir iliskisi yoktur. Bu kelime en az 3600-4000 yildan beridir Kurtler tarafindan kullanilmaktadir ve bugun Hint-Avrupa dillerinde en eski bicimini (arkaik bicimini) Kurtcede korumustur.
2- Internette, Neo-kemalistlerce NEWROZ un turkce oldugu iddia edilmis ve asagidaki kelimelerin tumunun turkce ve NEWROZ karsiti oldugu iddia edilmistir:
«Nevruz, Navruz, Novruz, Sultan-ı Nevruz, Sultan-ı Navrız, Navrez, Nevris, Naorus, Novroz, Navrıs Oyıx, Nevruz, Norus, Naorus, Ulustın Ulu, Küni, Ulusun Ulu Günü, Ulu Kün, Ergenekon, BozKurd, Çağan, Babu Marta, Kürklü Marta, İlkyaz Yortusu, Yeni Gün, Yengi gün, Yeni Yıl, Mereke, Meyram, Nartkan, Nartavan,Isıakh Bayramı, Altay Ködürgeni, Bahar Bayramı, Yörük Bayramı, Mevris». (Kaynak: Hatice Emel AŞA, Yeni Avrasya Dergisi. Internetten).
Ayni internet sayfasindaki diger bir iddia da sudur :
«En eski Türk bayramı olan Nevruz, Türkler aracılığıyla Avrasya’ya yayılmıştır ». (Kaynak:Hatice Emel AŞA, Yeni Avrasya Dergisi, Mart-Nisan 2000. Internetten).
Yine ayni dergi internetteki sayfasinda «Nevroz Turklerin Ramazan ve Kurban bayrami gibi 3 milli bayramindan biridir» diyor.
Halbuki:
a-Bilindigi gibi bu iki kelimeyi (Ramazan ve Kurban) Turkler musluman araplarla tanistiktan ve islamiyeti kabul ettikten sonra kullanmislardir.
“Kurban” kelimesi Ibranice kokenli bir kelimedir.
“Ramazan” kelimesi ise Arapca temmuz ve agustos aylarina tekabul eden ayin adi’dir (bakiniz S. Nisanyan, Sozlerin Soyagaci-Cagdas Turkcenn Etimolojik Sozlugu, Adam yayinlari, II.baski, Istanbul, 2003. Ramazan ve Kurban kelimeleri).
b-Bugune kadarki Turkce sozuklerde olmayan NEWROZ kelimesi, Kurtler ulusal kulturlerine, yasaklanan milli bayramlarina sahip cikinca ve Kurtlerin kutlamalarina engel olunamayinca,bu kez Turkce oldugu iddia edilmistir.
3- TC Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, TBMM Başkanı Bülent Arınç ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 21 Mart 2005 tarihinde Nevruz dedikleri NEWROZ Bayramı dolayısıyla birer kutlama mesajı yayınladılar. Kurd ozgurluk mucadelesi sonukken boyle bir seye gerek duyulmuyordu.
Konu hakkinda gazetelerde sunlar yazildi:
Sezer: «Birlik ve Dayanışmanın Güçlendiği Gün
(TC Cumhurbaşkanı) Sezer mesajında, “baharın müjdecisi olan Nevruz’un, dostluğun ve kardeşliğin yoğun olarak yaşandığı, birlik ve dayanışmanın güçlendiği özel günler olduğunu” belirtti.
(TC Cumhurbaşkanı) Sezer “Anadolu’da, Orta Asya’da, Kafkasya’da, Orta Doğu’da ve Balkanlar’da ortak coşku ve benzer etkinliklerle kutlanan Nevruz’un, kardeş ülke ve topluluklarla aramızdaki tarihsel ve kültürel bağları güçlendirdiğini “ ifade etti.
Arınç: «Gelecek Kuşaklara Aktarmak Görevimiz
TBMM Başkanı Bülent Arınç da yayınladığı mesajda “Nevruz’un paylaşımcı ve bütünleyici yönleriyle insanların kaynaşmasına katkıda bulunduğunu” bildirdi.
Arınç, mesajında «Geçmişten gelen kültür değerlerimizi yaşatmak, unutulmuş değerlerimizi yeniden gün yüzüne çıkarmak ve gelecek kuşaklara aktarmak hepimiz görevidir.» dedi.
Erdoğan: «Barış ve Kaynaşma Günü»
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da mesajında „Nevruz’un Türkler için bir Kurduluş günü olarak kabul edildiğini, doğadaki dirilişle birlikte umudu ve beraberliği temsil ettiğini“ belirtti.
Erdoğan mesajında, «Anadolu’da Selçuklular döneminde başlayarak Osmanlı’dan günümüze kadar süre gelen Nevruz Bayramı her milletin kendi kültür değerleriyle özdeşleştirerek kutladığı bir barış ve kaynaşma günü olmuştur» dedi].
2005 NEWROZ’unda Devlet yetkililerince kullanilan ve asagida siraladigimiz deyimler kelime ve soylemlerinin hepsi Kurdlerin inkarina imhasina yonelik soylemlerdir. :
-kardeş ülke ve topluluklar
-paylaşımcı ve bütünleyici
-insanların kaynaşması
-geçmişten gelen kültür değerlerimizi yaşatmak,
-unutulmuş değerlerimizi yeniden gün yüzüne çıkarmak
-gelecek kuşaklara aktarmak
-barış ve kaynaşma
-dostluğun ve kardeşliğin
-birlik ve dayanışmanın
TCnin isgali altindaki Kurdistanda asimilenin durmasinin KURDLERIN KURD KIMLIGINI VE KURDCELERINI GELISTIRMESININ BAS NEDENI GERILLA SAVASIDIR. BUGUN BU SUREC GERILLA SAVASI KARARINI VEREN BIREY VE ONUN PARTISI KULLANILARAK GERIYE CEKILMEK ISTENMEKTEDIR. ASIL ACI OLAN DISARIDAKILERIN DE, ESKI LIDERIN BU KURDLERI YENICERILESTIRME POLITIKASINI BENIMSEMELERIDIR.
Bugune kadar Kurdum diyen herkesi imha eden, kurdugu kemalist devlet-sebekesiyle beraber Kurdleri kaybeden Mehmet Agar bile artik Kurdce kelimeler sarfedip, Turk-Kurd kardesliginden bahsetmeye baslamistir. Agar’in Kurdce kelime sarfetmesi Kurtceyi kullanma ozgurlugu bile bana aittir demesi anlamina geliyor. Turk-Kurd kardesligi demogojisi, Kurdleri kole olarak tutmaya yonelik bir politikadir. Sozkonusu bu neo-kemalist aldatmacaya karsi Kürdlerin:
„Kahrolsun Turk-Kurd kardesligi, Yasasin Turk-Kurd iyi komsulugu“
demesi gerekmektedir. KürdlerinTürkiyedeki kardeşleri İsmail Besikçi ve Besikçi’nin ideolojik kardesleridir, sevenleridir.
(Neo-Kemalist devlet bir nesil sonra “Mehmet Ağar da Kürd’dü“ propagandasi yapacak). Ve Ağarin yaptiklari kurdlere yüklenecek. Yani Ermeni jenosidi meselesindeki gibi ona parelel bir mantik sozkonusu.
4-22 Mart 2005 tarihinde, Genelkurmay Başkanlığı Genel Sekreterliği tarafından yapılan yazılı açıklama dan anlasiliyor ki, Politikacilara verilen havuc-asimele politikasinin tersine, sopa-asimile politikasini genelkurmay kendisi uslenmistir,
aciklamada:
“Hiçbir değerden nasip almamış bir grup tarafından, insanlığın ortak değeri olan Baharın gelişini kutlama adına düzenlenen masum etkinlikler, yüce Türk Ulusunun sembolü, her zerresi şehit kanıyla bezenmiş şanlı Türk Bayrağına saldırı densizliğinde bulunulacak kadar ileri götürülmüştür.
Türk Milleti engin tarihinde iyi ve kötü günler görmüş, sayısız zaferler yanında ihanetler de yaşamıştır. Ancak hiçbir zaman kendi vatanında kendi sözde vatandaşları tarafından yapılan böyle bir alçaklıkla karşılaşmamıştır.
Savaş meydanında vuruştuğu bir düşmanın Bayrağına dahi saygı gösteren bir ulusun, kendi Bayrağının, kendi topraklarında sözde kendi vatandaşları tarafından böyle bir muameleye maruz kalması hiçbir şekilde izah edilemez ve mazur görülemez.
Bu haince bir davranıştır”
Yani Kemalistlesmeyi-Turklesmeyi kabul etmeyen Kurtler, bir kez daha, hain ilan edilmistir. Turklesmezseniz Teror estirilecektir, mesaji verilmis, Medeni Ayhan’a karsi olan suikastle de bu donem bizzat Genelkurmayca baslatilmistir.
Su anda Kurtlerin Turklesmeleri icin bir yandan imrali kullanilirken buna parelel olarak Imralidan gelen emirlerle kemalistlesmek istemeyenlere karsi da teror kullanilacaktir. Devlet Teroru belirleyici olacaktir. Devletin kullandigi eller donem donem farkli olabilir, bu onemli degildir.
Medeni Ayhan, kurtce bildigi, konustugu, yazdigi, bir kurt gibi dusundugu, kurt aydini oldugu ve kurtleri aydinlattigi icin vuruldu.
Aciklamalar ve Medeni Ayhan olayi diger gelismelerle birlikte ele alinirsa Kemalist irkci devletin Yeni bir donemi Kemalist Irkciligin Kurtleri sindirme ve Yenicerilestirme politikasi donemini, devlet terorunu kullanarak surdurme donemine gectigini gosteriyor. Tum siyasi partilerin bunu degerlendirmesi ve gereken tum adimlari atmasi gerekiyor. Birligi savunmayan birlik icin adim atmayan -yazilar degerlendirmeler, bildiriler- icerigi ne olursa olsun, kuru gurultudur..
5-NEWROZ Kurdce bir kelimedir. Hint-Avrupa kökenli bir kelimedir. Yani Kurdceyle kardes diger dillerle ortak bir kokten gelmektedir. Bu kok NEW ve Nû dur. Turkce ile veya Turkcenin koku ve akrabasi Mogolca ile hicbir iliskisi yoktur. TC yetkilileri bilerek bu kelimenin Persce telaffuzunu one cikariyor bu yontemle de bu kelimeyi Kurdlere maletmeme mucadelesi veriyorlar.
Kurdun ulkesi Kurde ait degildir
Kurdun dili de Kurde ait degildir, diyor Kemalistler
Ote yandan Latince yazilan Turkcede baslangicta Q ve W harflari kullanilmistir. Ancak bu harfler Kurdcede de oldugu icin, ileride, Kurdlerin Kurdceyi yeni Latin harfleri ile yazma ihtimaline karsi sonradan kaldirilmis ve kullanilmamistir. Ilk Turkce dilbilgisi Kitaplarinda Q harfi vardir.
(Burada kitabın kapağının resmi var)
«LATIN HARFLERI-LE TURKQCE ELIFBE TECRIBESI. resmin altinda sunlar yazili: ¨Cumhuriyet Turkiyesi’nde yeni Turk harfleri ile Istanbulda Tefeyyuz Kitabevi tarafindan basilan Midhat Sadullah Sander’in hazirladigi ilk ozel alfabe (1928).
J harfi Kurdcede cok genis kullanilir. Turkcede yoktur.
Turkcedeki J harfli kelimeler cogunlukla Fransizcadan alinmistir. J harfi Kurdcede cok onemli ve agir bir yere sahip oldugu icin bu harf turk alfabesinden silinmeye calisilmaktadir, Bundan dolayi Kemalist dilbilimciler J yerine C nin kullanilmasini onermislerdir. Mesela Jandarma yerine Candarma, Jilet yerine Cilet gibi…
(Bakiniz Pars Tuglaci, Cağdaş Turkiye Cilt III. Bilgi yayinevi , 1990. Sayra 1579).
6-NEWROZ kelimesinin Turkce oldugunu iddia etmek Kurd dilinin Kurd kulturunun ve Kurd varliginin inkari ve Kurddcenin zaman icinde curutulmek istenmesinin itirafidir, Kemalist jenosid politikasinin surdurulmesidir. Bilimsel degil, NEO-Kemalizm’in ideolojisidir (Turkiyedeki Neo-fasistlere, neo-kemalistler demek onlara verilecek en dogru isimdir. Almanyadaki ler icin kullanilan Neo-nazi kelimesinin Turkiyedeki karsiti Neo-kemalizm olmalidir).
7-Iceride, yani yapay TC sinirlari icerisinde Kurdceye SINIR VE KONTROL getiren TC, disarida ise Kurdcenin serbest oldugu propagandasini yapmaktadir. Ancak NEWROZ un Turk bayrami oldugunu ididiasi Kurdlerin ve Kurdcenin varliginin taninmadigi ve taninmayacagi niyetini gosterir. Kurdcenin sozde serbestligi zamanin sartlarina uygun bir taktiktir. Bir dilin serbest olup olmadigi, o dilde nufus oranina gore okullarin olup olmayisi ile olculur. Kendi anadilinde sinir ve kontrolu taniyan anasini vatanini ve dilini sevmeyendir.
8-TC yoneticilerinin NEWROZ kutlamalari (demecleri) ABD Baskani Sayin Bush’un bu yil (2005) Kurdlerin ulusal bayramini resmen kutlamasindan duyulan rahatsizligin ve korkunun da ifadesidir. ABDye ragmen eski inkar ve imha politikasinin devaminda isrardir.
9-Kurdler bu 2617 senelik ulusal bayramini kutlarsa, Kurd milliyetcilik duygularinin artacagindan korkuldugu icin, bayrak provakasyonu bizzat devlet tarafindan hazirlanmis ve Kurdler terorize edilerek, Kurd yertsever milliyetciligine karsi baskici Turk sovenizmi gelistirilmistir. Kurdler, TC bayragina saygili olun demecleri ile hem terorize edilmis hemde bazi yeniceri egilimli Kurd politikacilarca „yeniceri „ olmaya davet edilmistir. Cunku Turk bayragina saygi duyan, benim bayragimdir diyen, Kurdleri ona saygiya cagiran ve aslen Turk olmayan herkes YENICERIDIR.
10-Kemalistler, YETMIS YIL Kurdce diye bir dil yok dediler.
Bugun Kurdce kurslar „serbesttir“. diyenlere Turkiyedeki insanlar «TAMAM DA MADEM KI KURDCE DENEN BIR DIL VARDI, BIZI NEDEN 70 YIL KANDIRDINIZ , KURDCE YOK DEDINIZ“, demiyorlar ve demezler. Yedi veya Yetmis yil daha NEWROZ turkcedir diyecekler. YEDi veya YETMIS YIL sonra onu da kabul edecekler. Hic kimse cikip ta „bunca yil bizi neden kandirdiniz?“ demiyecek. Cunku, Turkiyede konusmayanlar bilerek konusmuyor. Yalan soyleyenler farkinda olarak bile-bile yalan soyluyorlar.
Susanlar yalan soyleyenlere yardim olsun diye konusmuyor.
Solculuk yapip Kurdleri milliyetcilikle suclayanlar da her iki tarafa yani hem yalan soyleyenlere hem de bilerek konusmayanlara yardim etmek icin konusuyorlar.
Turk aydini , Turk solu, Turk devleti budur. Turk aydini aydinligini Gunesten degil, isiktan degil „AY isigi“ndan almistir. Turk Aydininin aydinligi AY isigi kadar sonuktur. Bu da, bir halki aydinlatma icin yetersiz ancak bir hirsiz icin gece elverisli bir isiktir.
Ismail Besikci bir istisnadir. Biz Kurdler Sadece Ismail Besikci’nin Cumhurbaskani oldugu bir Turkiye ile federasyon istemeliyiz. Digerleriyle kardeslik ve baris ise jenosidi kabullenme ve mesrulastirmadir.
10- Turkiyede dilbilim, tum bunlar, yani Kurdcenin zenginligi anlasilmasin diye, kelimelerin Kurdce oldugu anlasilmasin diye, devletin yalanlarinin farkina varilmasin diye gelistirilmemistir.
Diger ulkelerin universitelerinde HINT-AVRUPA dil kursuleri varken, Turkiyede Hint-Avrupa dilleri’nin anlami,varligi bile bilinmemektedir. Kemalizm, dilde, sahte, uydurma ve bilim disi teorilere dayandigi icin, Dilbilime ve dilbilimin gelismesine engel olmustur. Kurd sorunu oldugu muddetce de Dilbilimin gelismesini engelleyecektir. Devlet „buyukleri „ caresizlik icerisinde Kemalizmin surdurulmesi adina yalan soyleyeceklerdir. NEWROZ turkcedir diyecektir.
Turkiyede bilimsel dilbilimin gelismesi Kemalizmin yikilmasi ile mumkundur.
11 -NEWROZ un Turkce oldugunu soylemek, Kurdlere karsi „sana ait bic bir seyi hic bir zaman kabul etmem“ ve „sana ait hicbir seye saygili olmam, cunku sen yoksun“ politikasidir. Yani Kurdleri inkar politikasidir.
Seçme Bibliografi
1. Ernest N. Mc Carus, A Kurdish grammar, American Council of Learned Societies, New York 1958.
2. D. İzoli, Ferheng, Kurd î- Tirkî û Tirkî- Kurdî, Deng yayınları, Köln 1992.
3- KURDISH-ENGLISH, ENGLISH-KURDISH DICTIONARY. Baran Rizgar. Londra,1993.
4- Mevlût Sari, Türkçe-İngilizce-Arapça- Persçe Sözlük . GONCA. İstanbul.
5- Hethitischew Elementarbuch Johannes Friedrich, Carl Winter – Universitätsverlag, Heidelberg1967.
6- Ahmet Cengiz Camlibel Idyomên Kurdi, Wesanen Deng, istanbul 1997
7- Pars Tuglaci, Osmanli Sehirleri, Milliyet basimi, 1985.
8-Iakovos Thomopoulos, Pelazgice ve Pelazgilerin dili hakkinda, Cilt I.II. Yeni tipki basim Yeru basimevi, Athina, 1993
9- Latince Yunanca Sözlük. Koumanoudi. Grigori yay. Atina, 1972.
10-Dr. E.F. LEOPOLD, LEXICON GRAECO-LATINUM MANUALE, LIPSIAE,1874,(Yunanca Latince sozluk).
11- Büyük Yunan Dili Sözlüğü, HENRY G. LIDDELL-ROBERT SCOTT. Ioannis Sideris yay. Cilt I-IV. Atina.
12- GRIECHISCHE LEHNWÜRTER IM TÜRKISCHEN. CHRISTOS TZITZILIS. Academie der Wissenschaften WIEN 1987
13- Mükemmel Osmanlı Lugati, Ali Nazima (Mekteb-i Mülkiye Müdür Muavini ve Mümeyyiz Reşad). Dersaadet 1902.
14- Eski Yunan Dilinin etimolojisi. A. Melezini. . Th. Spoudai. Atina. (Yunanca).
15- Sevan Nişanyan, Sözlerin Soyağacı, Cagdas Turkcenn Etimolojik Sozlugu, Adam yayinlari, II.baski, Istanbul, 2003.
16-Türkçe Dilbilgisi, E.Zeginis-P.Xidiroglu. Vanyas yay. Selanik. 1995. (Yunanca aciklamali).
17-Carl Darling Buck, DICTIONARY OF SELEKTED SYNONYMS IN THE PRINCIPAL INDO-EUROPEAN alanguageS, THE UNIVERSITY OF CHICAGO PRESS, CHICAGO-ILLINOIS. U.S.A. 1949.
18-Alois Walde. VERGLEICHENDES WÖRTERBUCH DER INDOGERMANISCHEN SPRACHEN, Berlin und Leipzig 1930. (Cild: I-II-III).
19-FRANCESKO DA SCANDIANO-CAAP.M.A. SÖZLÜK TÜRKÇE-iTALYANCA, İzmir, 1966.
20- WILL DURANT. Dünya medeniyet tarihi, cilt I (Doğudan Aldığımız Miras, Yunanca çevirisi), Atina, 1957, (Yunanca).
21-Arist. E. Konstantinidu. Yunan Dilinin ikumenik boyutu. (ingilizcedeki Yunanca kelimeler) Selanik 2001.
22-I. Xlorou, Türkçe -Yunanca sözlük. (Osmanlıca -Yunanca Sözlük) (cild I.:1048 sayfa, II.cild: 2102 sayfa), İstanbul. 1899.
23- Yunanca Domi Ansiklopedisi, 32 cilt. Atina.
24- REDHOUSE English – Turkish Dictionary, Istanbul, 1974.
25- Kurmanci, Paris Kürt Enstitüsü.
26- OSMANLICA – TÜRKCE LUGAT, ABDULLAH YEGIN, HIZMET VAKFI.İstanbul, 1983.
27-Kürtçe-Türkçe sözlük, Hazirlayan: Zana Farqînî, Enstîtuya Kurdî, İstanbul 1992
28- Dr. Kâmuran Bêkes, Bingehên Rêzimana Kurdî.
29-Munzur Cem, Turkce Aciklamali Kirmancca (Zazaca) Gramer, Deng yayinlari, Istanbul, 2003.
30-Pars Tuglaci, Cagdas Turkiye Cilt III. Bilgi yayinevi, 1990.
31- George Hart, Misir Mitholojisi, Papadima yayinlari, Athina, 1996, (Yunanca).
32- Helmut Uhlig, Sumerler , Koniari yayinlari, Athina 2003, (Yunanca).
33- Apostolos M.Caferopulos, Etimolojik ve anlamsal inceleme, Yeorgiadis Yay. Atina, 2000 (Yunanca).
34-UNESKO’nun yayınladığı “insanlık Tarihi” adlı ansiklopedinin ilk 5 cildi. Yunanca çevirisi, Tegopulos-Nikas yayınları, Atina , 1970, (Yunanca).
35-Georgios Babiniotis, Yeni Yunan dilinin sozlugu, Atina 1998, (Yunanca).
36-Ali Seydo Ali Gewrani , Ferhanga Kurdi Nujen, Mafe Capkirin ji Dantare re, Urdun, 1980
37-Litsa Kontorli Papadopoulou (Yanene Universitesi Arxeoloji Bolumu prof.) Arkaik Mezopotamya. 2000-Yanya. (Yunanca).
38-Dimitris Th. Katsoulakos, Tarih, Arkaik Yunanistan cilt 1.Patakis yayineviSelanik,1999. (Yunanca).
39-Stranên Kurdî, Berhevkar Besir Ant, doz yayinlari,Istanbul,1998.
40-Hlia D.Nikolakaki (Selanik Universitesi prof), Oi Kourdoi (Kurdler), Kiromanos yayinlari, Selanik 1999, (Yunanca).
41- Osmanlıca’nın Grameri. Aleksandru Konstantinidu, 1874, (Yunanca).
