KRİPTO NEDİR

Bazen kripto para veya sadece kripto olarak da adlandırılan kripto para birimi, dijital veya sanal olarak var olan ve işlemleri güvence altına almak için kriptografi kullanan para birimi biçimlerine verilen genel addır. Kripto para birimlerinin merkezi bir emisyon veya düzenleyici otoritesi yoktur. Bunun yerine işlemleri kaydetmek ve yeni birimler çıkarmak için merkezi olmayan bir sistem kullanılır.

Kripto para örnekleri

2009 yılında hayata geçen Bitcoin, ilk kripto para birimiydi ve hala en çok işlem gören kripto para birimi olmaya devam ediyor. Bu para birimi Satoshi Nakamoto (kesin kimliği hala bilinmeyen bir kişinin veya grubun takma adı olduğu sanılıyor) tarafından geliştirildi.

2015 yılında geliştirilen Ethereum, Ether (ETH) veya Ethereum adı verilen kendi kripto para birimine sahip bir blok zinciri platformudur. Bitcoin'den sonraki en popüler kripto para birimidir.

Bu para birimi, bitcoin'e en çok benzer ancak daha hızlı ödemeler ve daha fazla işleme izin veren süreçler gibi yenilikler geliştirmede daha hızlı hareket etmiştir.

Ripple, 2012 yılında hayata geçen dağıtılmış bir kayıt defteri sistemidir. Ripple, yalnızca kripto para birimini değil, farklı türdeki işlemleri izlemek için de kullanılabilir. Arkasındaki şirket, çeşitli banka ve finans kurumlarıyla çalışmıştır.
Bitcoin olmayan kripto para birimleri, onları bu ilk kripto para biriminden ayırt etmek için topluca "altcoin" olarak anılır.
TOKEN NEDİR
Günümüzde kripto paralar hakkında artık neredeyse herkesin bir bilgisi veya yorumu var. Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Dogecoin (Doge), merkeziyetsiz finans (DeFi), blok zincir teknolojisi, NFT, Fan tokenlar ve niceleri… Kimileri ortaya çıktığı 2008 yılından, bazıları 2017 yılındaki büyük artıştan, birçoğu ise pandemi yılı olarak ilan edilen 2020’den beri bu piyasanın farkında.
Her şey 2008 yılında internet üzerinde Satoshi Nakamoto isimli kimliği hâlâ bilinmeyen bir kişi veya topluluk tarafından, Bitcoin whitepaperının yayımlanmasıyla başladı. 2009'da Bitcoin blok zinciri ve kripto para birimi faaliyete geçti. Bitcoin ile başlayan kripto para dünyası, ardından gelen birçok coin ve token ile çığ gibi büyüdü.
Kripto para, coin, token, dijital para, altcoin bu ekosistemde sıkça kullanılan terimler. Birçoğunuz bunların hepsinin aynı anlam ifade ettiğini düşünüyor ve bu ekosistemdeki her şeye coin ya da token diyor olabilirsiniz. Aslında hem coin hem de token, kripto paradır. Ancak bu iki farklı kripto para türleridir.
Bu yazımızda "Token nedir?" sorusuna cevap vereceğiz
Token, bağımsız blok zincirler üzerinde inşa edilmeyen bu kripto paralar, mevcut blok zincirlere entegre edilerek oluşturulur. Tokenlar, birim değere sahiptir ve bu değerleri üzerinden alım satım işlemleri yapılır. Tokenlar yalnızca bir değeri değil, bir ürünü ya da bir hizmeti de temsil edebilir. Token üretmek, mevcut bir blok zincir üzerinde oluşturulduklarından, coin oluşturmaya nispeten kolaydır.
BLOCKHAİN NEDİR
Blockchain sistemi herhangi bir merkeze veya kişiye bağlı değildir. Blockchain sistemini bu sisteme adapte olmuş cihazlar tarafından yapılmaktadır. İşlemler bu anonim cihazlar tarafından yapılmaktadır ve dışarıdan yapılacak bir müdahaleye tamamen kapalıdır.
Blockchain, diğer internet sistemlerinin tüm datalarını bir merkezde toplanması yerine birden fazla cihaz veya bilgisayara dağıtmaktadır. Böylece bu verilere dışarıdan yapılabilecek tüm müdahaleleri engellemektedir.
Blockchain veri tabanı, yalnimageızca kullanıcılarına değil herkese açıktır. Böylece kontrolünün yapılması şeffaftır. Bir blok içinde kayıtlı olan işlemleri, cüzdan adreslerini, Transaction ID (gönderim kodu) ve miktarlar herkes tarafından kontrol edilebilmektedir.
Blockchain sistemi tüm kullanıcıların cüzdan adresleri, işlem yapıldıkça blockchain tarafından kaydedilir ve tekrarlayan işlemlerin önüne geçilmiştir.

Blockchain Sisteminin Avantajları Nelerdir

Blockchain sisteminin avantajları genel olarak beş ana başlıkta toplanmaktadır:

• Herhangi bir merkeze veya kişiye bağlı olmaması işlemlerin güvenli, ucuz ve hızlı yapılabilmesine olanak sağlamaktadır.
• Blockchain üzerinde yapılan tüm işlemlerin kontrol edilebilmesi sistem üzerinde yapılabilecek müdahale ve sahtekarlıkların önüne geçmektedir.
• Blockchain ağı ile ilgili tüm verilerin dağınık olarak bir çok cihazda tutulması dışarıdan gelebilecek tüm saldırıları engellemekte ve güvenli bir sistem sunmaktadır.
• Temelinde bir matematik formülüne bağlı olması ve otomatik olarak çalışmasından dolayı hata ihtimali bulunmamaktadır.
• Blockchain sistemine dahil olan cihazların dağınık olması sisteme herhangi bir müdahaleyi engellemekte ve şeffaflık sunmaktadır.

DeFi NEDİR

DeFi, merkeziyetsiz (decentralized) ve finans (finance) kelimelerinden oluşan merkeziyetsiz finans işlemlerine verilen genel addır. DeFi hiçbir merkez veya otoriteye bağlı olmayan finansal yapılara verilen addır.
Bitcoin ve Ethereum gibi belli bir merkezi olmayan ve karar verici otoritelerin olmadığı sistemler DeFi için ideal örneklerdir. Fakat finansal araçlar sadece para gönderme ve alma ile sınırlı olmadığı için DeFi denildiğinde daha gelişmiş finansal işlevleri akla getirmek doğru olacaktır. Bunlara arasında kredi alma, kredi verme, merkeziyetsiz borsa, sigorta, alışveriş, pazaryeri ve benzerlerini sayabiliriz. Bu tür daha gelişmiş özelliklere imkan sağlayanlar için borsamızda tokenları bulunan Compound (COMP), Kyber Network (KNC), 0x (ZRX), Bancor (BNT), Synthetix Network Token (SNX), Maker (MKR), Uniswap (UNI) ve Aave (LEND) sayılabilir.
DeFi yapılarında bir şekilde kullanıcılarına güven verici unsurlar olmalıdır. Her ne kadar merkeziyetsiz bir yapı ilgi çekici gelse de bu durum kötü amaçlar için de kullanılabilir. Bitcoin DeFi yapısı bozulmaz ve değiştirilemez bir matematik formülü ile sağlama alınmıştır.

DeFi FARKLARI NELERDİR

DeFi bankaya güveni olamayan kişilerin bankacılık işlemlerini bir otorite tarafından değil de sistemin oluşturduğu bir algoritma üzerinden gerçekleştirilebilmesini sağlamaktadır. DeFi ağlarına bağlı milyonlarca cihaz ile belli bir formül üzerinden yapılambilmesiniz sağlar. Bu nedenle DeFi sistemlerinde bir merkezin müdahalesi imkansızdır. Sistemi kullananlar aynı zamanda sistemin çalışabilmesini sağlamaktadırlar.
Genel olarak DeFi sistemlerinin avantajları yönleri şunlardır:

• Merkeziyetsiz borsaların ortaya çıkmasını sağlamıştır.
• Paraya dayalı bankacılık sistemlerinin herkesçe kullanılmasını sağlamıştır.
• Kullanıcılar arası borç alma ve borç verme işlemlerinin yapılabilmesi sağlamıştır.
• Piyasaya yeni bir kripto para biriminin sunulmasını ve projeler için fon toplayabilmeyi sağlamıştır.
• Yeni kullanılabilir finans gereçlerinin DeFi ile kullanıma sunulabilmesini sağlamıştır.