Bilimin uzun ve zorlu tarihi boyunca insanlığa hizmet veren birçok alim olmuştur. Bu bilim insanlarının bir kısmı kendisinden sonra gelen meslektaşlarına yol göstermiş, keşifleri ile dünyanın seyrini değiştirmişlerdir. Coğrafyamızın önemli yeniliklere yol açan bilim insanlarını bakalım:

EVLİYA ÇELEBİ

''Sırrı öyle bir sakla ki vücudundaki canın duymasın. Yanlışlıkla ağzına alma ki dilin duymasın.''

Bu sözler Evliya Çelebi'ye ait. Evliya Çelebi'ye göre insan geniş kalpli ve hoş meşrepli olmalı.
Evliya Çelebi, elli yıldan fazla süren gezilerinde neredeyse tüm Osmanlı topraklarını gezmiş ve gezi notlarını 10 ciltlik Seyahatname’de toplamıştır.

17. yüzyılda yazılan eser, etimoloji, antropoloji, kültür tarihi ve edebiyat açısından değerli bir hazinedir.

FARABİ

''Sevginin kurduğu devleti adalet devam ettirir.'' Farabi

10. yüzyılda yaşayan Farabi’nin çalışmalarının yoğunlaştığı alanlardan biri bilgi felsefesi, mantık ve dil felsefesidir.

Farabi, mantık ilminin kurucusu sayılan Aristo’nun eserlerini çevirmiş ve mantık terimlerini Arapçaya kazandırmıştır.

Farabi’nin doğa felsefesi metafizik ve psikoloji alanındaki eserleri de hâlâ çeşitli araştırmalara temel oluşturmaktadır.

İBN-İ HALDUN

14. yüzyıl bilginlerinden İbn-i Haldun, filozof, siyaset bilimci ve tarihçi kişiliği ile birçok eser vermiştir.

''Fazla tevazunun sonu vasat insandan tavsiye dinlemektir.'' İbn-i Haldun

Bilim adamı özellikle Devlet Kuramı ile tanınmıştır, bu kuram devletin bir insan gibi doğduğunu, yaşadığını ve öldüğünü savunur; devletin beş aşamasını derinlemesine inceler.

İBN-İ SİNA

Orta Çağ modern biliminin kurucusu sayılır ve bu sebeple “Büyük Üstad” olarak anılır.

''Bilim ve Sanat itibar görmediği toplumları terk eder.''
İbn-i Sina

“Tıbbın Kanunu” isimli kitabı 17. yüzyıla dek Avrupa üniversitelerinde temel kitap olarak okutulmuştur.

İbn-i Sina’nın psikoloji, felsefe ve metafizik alanında da eserleri bulunur.

''Düşünmeden öğrenmek
faydasız,
Öğrenmeden düşünmek
tehlikelidir..''
İbn-i Sina

EL- CEZERİ

Sibernetiğin kurucusu sayılan El-Cezeri, 12. yüzyılda Şırnak’ta doğmuştur.

''Uygulamaya dönüştürülmeyen her teknik ilim, Doğru ve yanlış arasındaki bir yerdedir.'' El- Cezeri

Robot bilimi ve sibernetik alanında bilinen ilk çalışmaları gerçekleştirmiş, otomatik çalışan su makinesi, saz çalan robot, mey dolum otomatı, abdest otomatı gibi sistemler kurmuştur.

HEZARFEN AHMET ÇELEBİ

Hezarfen Ahmet Çelebi, 17. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde yaşamıştır.

Kendi yaptığı kanatlarla uçma denemeleri yapan alim, birçok bilim alanında derin bilgilere sahip olması nedeniyle “Hezarfen” ünvanını kazanmıştır.

CAHİT ARF

20. yüzyılın matematik dâhilerinden Cahit Arf’ın başarıları Avrupa ve Amerika’da da kabul görmüştür.

''Geleceği inşa etmek,
bilimi ve matematiği anlamakla başlar''
-Cahit Arf

Cebir alanında önemli çalışmaları olan Arf, bilim dünyasına Arf Değişmezi, Arf Halkaları ve Hasse-Arf Teoremi’ni kazandırmıştır.

PİRİ REİS

Osmanlı’nın cesur denizcisi Piri Reis, Hint Denizleri ve Mısır kaptanlığı görevlerinde bulundu.

''Gidilmeyene giden ol, aradığını bulan ol, canın sıkıldıkça yok ol, bazen, biraz; gez!''
-Piri Reis

1513 yılında çizdiği “Dünya Haritası” değerli coğrafi bilgiler içeren tarihi bir belgedir ne yazık ki günümüze ancak üçte biri ulaşmıştır.

''Ne ilim vardır ki olsun sonu;
Ne insan vardır ki olmasın kusuru''
Piri Reis

KAŞGARLI MAHMUT

Kaşgarlı Mahmut bilinen en eski Türkçe sözlük olan Divan-ı Lugati’t-Türk’ü 11. yüzyılda yazmıştır.

Eser dil bilimi açısından çok önemli bir kaynak olmasının yanı sıra dönemin kültürü, yaşayışı ve maddi manevi değerleri ile ilgili bilgiler de içerir.

Memnun değilsen, hırsın varsa, hedeflerin cesaretini görmeliyse; gözünü karart!
-Piri Reis

Sizin bu bilim adamı olmazsa olmaz dediğiniz kişiler var mı? Yorumlara yazarsanız sevinirim.