Türklerin Orta Asya’dan Göç Etmeleri ve Kavimler Göçü

Türklerin Orta Asya’dan göç etmelerinde etkili olan faktörler;

• Orta Asya’da yaşanan kuraklık ve olumsuz iklim değişiklikleri,
• Salgın hayvan hastalıkları,
• Hayvanlara otlak bulma ihtiyacı,
• Artan nüfus nedeniyle geçim kaynaklarının yetersiz kalması,
• Toprakların verimsizleşmesi,
• Yeni yerler fethetme arzusu,
• Türk boyları arasındaki mücadeleler,
• Dış baskılardır. (özellikle Çin ve Moğol baskıları)

4. yüzyılda gerçekleşen kavimler göçü, tarihteki en büyük kitlesel göç hareketlerinden birisidir. Türk topluluklarının ana yurtlarından ayrılarak Avrupa Kıtası ve Asya Kıtası’nın batısına doğru başlattıkları göçe kavimler göçü denir. Orta Asya’dan, Türklerin de içinde yer aldığı tarihin en büyük göç hareketi sırasında kavimler birbirlerini batıya doğru iterek Avrupa’ya kadar ulaşmış ve çok sayıda kavim yer değiştirmiştir. Bu göçün sonucunda Avrupa kıtasının siyasi yapısı değişmiş, yeni ırk ve milletler ortaya çıkmıştır.
Kavimler göçünün nedenleri; Büyük Hun Devleti’nin yıkılması ile Türk kolları arasında mücadelelerin başlaması, iklim koşullarının değişmesi, kuraklık ve artan nüfus nedeniyle yeni yerleşim yerleri arayışıdır.

Yeni Dünya’ya Göçler

Yeni Dünya; coğrafi keşiflerle bulunan yeni kıtalara verilen isimdir. Yeni Dünya’ya göç ise; 15. yüzyılın sonlarına doğru keşfedilen kıtalara (Amerika ve Okyanusya) Avrupa’dan olan göçlere denilmektedir. Coğrafi keşiflerden sonra yeni kıtaların keşfedilmesiyle buralara büyük göç dalgaları yaşanmıştır. Yeni Dünya’ya göçlerin gerçekleşmesinde Kristof Kolomb, Ferdinand Macellan, Vasco Dö Gama gibi denizcilerin yaptığı seyahatler ve buluşlar çok etkili olmuştur. İngilizler ve Fransızlar Kuzey Amerika’ya, İspanyol ve Portekizliler de Güney Amerika’ya bu yeni yerlerde ticaret kolonileri kurmuşlardır. Sanayi Devrimi ile birlikte gelişen teknoloji ve ulaşım olanakları da Yeni Dünya’ya göçleri artırmıştır.

Mübadele Göçleri

Ülkeler arasında yapılan siyasi anlaşmalarla belirlenen yerlerdeki nüfusun karşılıklı olarak yer değiştirmesine mübadele denir. Mübadele zorunlu bir göç türüdür. İnsanlar gönüllü olarak göç etmezler. Bu tip göçlere en güzel örnek; Lozan Barış Antlaşması sebebiyle Türkiye ile Yunanistan arasında görülen nüfus mübadelesidir. Bu mübadelede yaklaşık 1 milyon 200 bin Rum, Türkiye’den Yunanistan’a ve yaklaşık 450 bin Türk, Yunanistan’dan Türkiye’ye göç etmiştir.

İşçi Göçleri

İşsizlik nedeniyle yapılan göçlere işçi göçleri denilmektedir. Ekonomik gelişmenin yavaş olduğu ülkelerde iş olanaklarının az olması bu göç türünün en önemli nedenidir. Ekonomi yönünden güçlü ve iş olanaklarının bulunduğu ülkelere doğru göç yaşanmaktadır.

Sosyal Olaylar ve Savaşlar Nedeniyle Gerçekleşen Göçler

Ülkeler arasındaki savaşlar ve ülke içerisinde yaşanan sosyal ve siyasal çatışmalar, insanların göç etmesine neden olmaktadır. Bu göç olayı, hem ülke içinde hem de ülke dışına doğru olabilir. 1951 yılında yürürlüğe giren Birleşmiş Milletler Anlaşması’na göre; savaş, çatışma veya siyasal baskı sonucu ülkelerini terk ederek başka ülkelere göç edenlere mülteci (sığınmacı)adı verilir. Bu kişiler; dini, milliyeti, belirli bir toplumsal gruba üyeliği veya siyasi düşünceleri nedeniyle zulüm gören veya göreceği korkusu taşıyan ve bu sebeplerle ülkesinden ayrılmak zorunda kalan ve geri dönemeyen kişilerdir.
Sosyal olaylar ve savaşlar nedeniyle gerçekleşen göçlere Naziler döneminde Almanya’dan kaçan yahudileri, Çin’de gerçekleşen komünist devrim nedeniyle kaçan vatandaşları, Suriye’de başlayan iç kargaşa nedeniyle kaçan insanları örnek olarak gösterebiliriz.

Beyin Göçü

Beyin göçü, bilim ve tekniğin gelişmesine katkıda bulunabilecek vasıflı insan gücünün daha gelişmiş ülkelere çalışmak için yaptıkları göçe denir. Az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere beyin göçü gerçekleşir. Beyin göçü, ülkeler arasındaki gelişmişlik farklarının daha da artmasına neden olur.
Dünyada en çok beyin göçü veren ülkeler; Hindistan, Pakistan, Çin, Filipinler, Fas, Tunus, Cezayir, Nijerya ve Orta Asya Türki Cumhuriyetlerdir. En çok beyin göçü alan ülkeler; ABD, Kanada, Avustralya, Almanya, İngiltere, Fransa, İsviçre, İsveç ve Norveç gibi gelişmiş ülkelerdir.

Doğal Afetlerin Neden Olduğu Göçler

Deprem, tsunami, sel, volkanik patlama, çölleşme, heyelan, yangın, kasırga, hortum gibi doğal afetlerin neden olduğu göçlerdir. Bu doğal afetler insanların daha güvenli yerlere göç etmesine neden olmaktadır.
Geçmişte doğal afetlerin neden olduğu bazı göçlere Türklerin 4. ve 5. yüzyılda Orta Asya’dan kuraklık nedeniyle yapılan göçleri, ABD Kaliforniya eyaletinde meydana gelen deprem nedeniyle bölge dışına yapılan göçleri, Aral gölünün sularının aşırı kullanımı sonucu, göl sularının çekilmesi sonucu verimsizleşen topraklar nedeniyle yapılan göçleri, Kırgızistan’da 1994 yılında meydana gelen toprak kayması (heyelan) sonucunda 270 bin kişinin göç etmesini, 17 Ağustos 1999 yılında meydana gelen Büyük Marmara Depremi sonucu bölge dışına yapılan göçleri örnek olarak gösterebiliriz.