Film Analizi: Her Çocuk Özeldir

Her Çocuk Özeldir (Orj. Taare Zameen Par) filmi, harfleri ve sayıları tanımada problem yaşayan, disleksi hastası Ishaan adlı 3. sınıf ilkokul öğrencisini konu almaktadır. Ishaan, çok geniş bir hayal gücüne sahiptir ve bu hayal gücünü çizdiği resimlere yansıtmaktadır. Bu yeteneğinin aksine, yaşıtlarının kolayca yapabildiği günlük aktivitelerde ve derslerinde oldukça başarısızdır. Bu durum, ailesi ve öğretmenleri tarafından Ishaan’ın tembelliği olarak algılanır ve Ishaan sürekli aşağılanır. Ishaan’ın bu başarısızlığını kabullenemeyen ailesi çareyi en son onu bir yatılı okula vermekte bulur.
Buradaki disiplin sayesinde çocuklarının düzeleceğini düşünseler de ilerlemenin aksine Ishaan daha kötü bir hal alır ve artık resim yapmayı dahi bırakır. Daha sonra Ishaan’ın durumu okula gelen yeni resim öğretmeninin dikkatini çeker. Bu öğretmen Ishaan’da öğrenme güçlüğü olduğunu fark eder ve bu gerçeği ailesine de açıklar. Ona vermiş olduğu özel eğitim sayesinde Ishaan okuma ve yazmayı öğrenir.

Disleksi ve Öğrenme Güçlüğü

Filmin temel konusu, başkarakter Ishaan’ın disleksi ve öğrenme güçlüğü sorunuyla mücadelesidir. Disleksi, okuma-yazma, heceleme veya kelime tanıma gibi dil becerilerinde sorunlarla karakterize edilen bir öğrenme bozukluğudur. Dislektik bireyler harf ve heceleri karıştırabilir, sözcükleri ya da harfleri tersten yazabilirler. Bu durumun nedeni bilişsel yeteneklerin eksikliği değil, dil becerilerini kullanma süreçlerindeki farklılıklardır.

Analiz

Filmde, ebeveynler Ishaan’ın resme olan yeteneğini göz ardı ederek akademik başarı odaklı olmuşlardır. Çocuklarının ders başarısızlığının nedenini bulup çözüm yolları aramak yerine başarısızlığını sürekli olarak yüzüne vurmuş ve onu sürekli başarılı olan abisi ile kıyaslamışlardır. Çocukluk yılları, çocuğun kıyaslama ve rekabet ile başa çıkamayacak kadar savunmasız olduğu yıllardır. Genellikle çocukları motive edeceği ya da teşvik edeceği düşünülerek yapılsa da, daha çok olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Bu olumsuz etkiler arasında mutsuzluk, kendini yetersiz hissetme ve özgüven eksikliği sıralanabilir. Filmde, ailenin Ishaan’ı sadece başarılı olması için baskıladığı ve onun gerçek yeteneklerini göz ardı ettiği gösterilmektedir. Ayrıca aile üyeleri arasındaki iletişim eksikliği de vurgulanır. Bu, Ishaan’ın kendini ifade etme ve duygusal destek bulma konusunda zorluk yaşamasına neden olur.
Bir diğer değineceğim nokta ise babanın çocuğunun özel eğitime ihtiyacı olduğunu kabul etmemesidir. Çocuğunun diğer çocuklardan farklı olduğunu bilmek, problemi anlamak ve kabullenmek ebeveyn için zorlu bir süreçtir. İlk başta ebeveyn “normal” olarak nitelendirilen bazı tepkiler verebilir ki bunlar: inkâr, kızgınlık ve suçluluk olabilir. Genelde verilen ilk tepki inkâr ve şaşkınlıktır. Bu filmde de baba başta bu gerçeği inkâr etmiştir. Asıl sorunu hocalarda ve disiplinsizlikte bulmuştur. Daha disiplinli bir okula gidince düzeleceğini düşünse de bu okuldaki ceza ve şiddetlerden sonra çocuğunun durumu daha kötü bir hal almıştır. Okulda çocuğun gelişim düzeyine uygun eğitim verilmemekle birlikte katı kurallar ve cezalar uygulanmaktadır. Bu tür baskı ve disiplin karşısında 9 yaşındaki bir çocuğun okula ve derslere olan ilgisi daha da azalmaktadır. Bunun tam aksine, yeni gelen resim öğretmeninin sınıfa şarkı söyleyip dans ederek girmesi çocukların derse olan ilgisini ve odaklarını artırmıştır. Bu noktada çocukların gelişim düzeyine uygun şekilde hareket edilmesinin önemini görmekteyiz.

İlişki Kurabilmek

Resim öğretmeni, Ishaan’ın ebeveynlerinin aksine ona sahip olduğu bozukluğun sadece onda olmadığını aktarmış ve yalnız olmadığını hissettirmiştir. Derste Albert Einstein, Leonardo Da Vinci, Edison gibi büyük isimlerin de bu probleme sahip olduğunu ve harika işler başardıklarını söyleyerek onun özgüvenini artırmak istemiştir. Dersten sonra ise aynı süreçlerden kendisinin de geçtiğini Ishaan’a itiraf etmiştir. Bu empatik yaklaşımdan sonra kurmuş oldukları ilişki, Ishaan’ın özgüvenini geliştirmesini ve yeteneklerini ortaya çıkarmasını sağlamıştır.

Gerçek İhtiyacı Farketmek

Ishaan, okuldaki başarısızlıkları ve diğer çocuklar tarafından dışlanması nedeniyle duygusal zorluklar yaşamaktadır. Bu durum, onun benlik değerini sorgulamasına ve kendini yetersiz hissetmesine yol açar. Film, çocukların duygusal ihtiyaçlarının önemini vurgulayarak, onların yeteneklerini ve değerlerini keşfetmelerine destek olmanın önemine de vurgu yapmaktadır.
Film, disleksi gibi öğrenme güçlüklerinin nasıl anlaşılamadığını ve bu çocukların potansiyellerinin farkına varılması gerektiğini vurgulamaktadır. Bireysel farklılıkların bilincinde olunur ve değer verilirse çocuk nihayetinde başarı sağlar. Bu filmde de Ishaan, resim öğretmeninin ona olan yaklaşımı ve desteğiyle bu problemin üstesinden gelmiş ve başarılı bir ilerleme katetmiştir. Ailesinden alamadığı bu desteği öğretmeninden almış ve daha sonra düzenlenen resim yarışması ile birlikte tekrar resim çizmeye başlamıştır. Statü, yaş, cinsiyet fark etmeksizin herkesin katıldığı bu yarışmada Ishaan birinci olmuştur. Bu başarı ona kendini daha değerli ve fark edilmiş hissettirmiştir. Aynı zamanda, daha güçlü bir benlik algısı oluşturmasını da sağlamıştır.

Öğretmen Önemlidir

Ailenin, okulun ve yakın çevrenin öğrenme güçlüğü olan çocuğa karşı tutumu oldukça önemlidir. Tutumlar hem çocuğun okul yaşamındaki başarısını hem de benlik kavramını ve motivasyonunu etkilemektedir. Ne yazık ki birçok ebeveyn bu filmde de olduğu gibi çocuklarının problem çözme becerilerine ve okul yaşantılarına karşı olumsuz bir bakış açısına sahiptirler. Aynı zamanda ebeveynin çocuklarıyla ilgili gerçekçi ve uygun olmayan algılamaları da bulunmaktadır. Bu noktada hem ebeveynin hem de çocukların danışmanlığa ve bilgilendirilmeye ihtiyacı olduğu yadsınamaz bir gerçektir.