Yasama organı TBMM
TBMM’nin Yasama Yetkisinin İlkeleri
- Yasamanın Genelliği
- Yasamanın Asliliği (İlk Elliği)
- Yasamanın Devredilmezliği
- Yasamanın Sürekliliği
Milletvekili Olabilme Koşulları
▪ Türk vatandaşı olmak (Çift vatandaşlık olabilir.)
▪ 18 yaşını doldurmuş olmak
▪ Askerlikle ilişiği bulunmamak
▪ Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak
▪ Taksirli suçlar hariç toplam 1 yıl ya da daha fazla hüküm almamış olmak
- • Hâkim ve savcılar • TSK mensupları • Yüksek yargı organı mensupları seçilememeleri durumunda mesleklerine tekrar geri dönemezler.
• Milletvekili Sıfatı: İl seçim kurulunun düzenleyeceği mazbata ile başlar.
• Milletvekilinin Göreve Başlaması: TBMM‘de edilecek yemin ile mümkündür.
Meclis çalışmalarında özürsüz veya izinsiz olarak 1 ay içerisinde toplam 5 birleşim günü katılmaması milletvekilliğini sona erdirir.
Siyasi Parti Meclis Grupları
▪ En az 20 milletvekilinden oluşur.
TBMM Seçimleri
Genel Seçim: TBMM seçimlerinin 5 yılda bir yapılmasıdır.
Erken Seçim: TBMM ya da Cumhurbaşkanlığı tarafından alınan kararla erken seçim yapılabilir. (3/5 çoğunlukla mümkündür.)
Ara Seçim: Milletvekili sayısında boşalma olması durumunda yapılacak seçimdir.
Ancak, ▪ Genel seçim üzerinden 30 ay geçmedikçe yapılamaz.
▪ Genel seçimlere 1 yıl kala yapılamaz.
▪ Bir yasama döneminde bir kez yapılabilir.
İstisnaları: 1) TBMM’de %5’lik bir boşalma olursa,
2) Bir seçim bölgesinin temsil edilemiyor olması durumunda ise boşalmayı takip eden 90 gün sonraki ilk pazar, o ilde ara seçim yapılır.
- Cumhurbaşkanı sadece bütçe kanunlarını veto edemez.
Anayasa Değişikliği
▪ Anayasa değişikliğini yapan TBMM’dir.
▪ Anayasa değişikliği için teklif: 1/3 ▪ Kabul: 3/5 Anayasa değişiklik teklifi,
▪ TBMM genel kurulunda iki kez görüşülür.
▪ İvedilikle (acele) görüşülmez.
▪ İki görüşme arasında 48 saat beklenir. (Serinleme süresi)
TBMM Başkanı
• Milletvekilliği düşmez.
• Partisiyle ilişkisi kesilmez.
• Partisinin çalışmalarına katılamaz.
• Genel kurulda oy kullanamaz.
•Siyasi parti meclis grupları meclis başkanlığı için ortak aday sunamaz
TBMM Başkanlık Divanı
▪ TBMM Başkanı
▪ Başkan vekilleri
▪ Katip üyeler
▪ İdare amirleri
Başkanlık divanındaki üyelerin milletvekili olması şarttır.
TBMM’nin DENETİM ARAÇLARI
- Meclis Araştırması - Meclis Soruşturması - Yazılı Soru - Genel Görüşme
- Gensoru ve sözlü soru kaldırılmıştır.
TBMM Tatil ve Ara Verme
Tatil : TBMM bir yasama yılında 3 ay tatil yapar. Temmuz-Ağustos-Eylül 1 Ekim’de toplanır
Ara Verme : TBMM bir yasama yılında 15 gün ara verir
