BORSA YATIRIM FONU (ETF) NEDİR?

BORSA YATIRIM FONU (ETF) NEDİR?

Borsada yer alan menkul kıymetler arasında bulunan borsa yatırım fonları kısa adıyla ETF olarak adlandırılır. Tam açılımı Exchange Traded Funds olan bu fon türü, tıpkı normal hisse senetleri gibi borsada alınıp satılabilme özelliğine sahiptir.
Borsa yatırım fonları tek bir emtiadan çeşitli menkul kıymet türlerine kadar farklı araçları izlemek için yapılandırılabilir. Hisse fiyatları tıpkı normal hisseler gibi gün boyu dalgalı bir seyir izler. Ancak normal fonlara kıyasla daha uygun fiyatlı ve likit olma özelliğine sahiptir.
Peki, ETF ne işe yarar ve türleri nelerdir? Gelin borsa yatırım fonlarına dair merak edilen detayları birlikte keşfedelim.

ETF Nedir, Nasıl Çalışır?

ETF, SPK tarafından yetkilendirilmiş aracı kurumlar üzerinden alınıp satılabilen bir menkul kıymetler sepeti şeklinde tanımlanabilir. Borsada işlem gören ilgili fonlar birden farklı menkul kıymet çeşidine ve değişik yatırım araçlarına yatırım yapmaya olanak tanır.
Menkul kıymetler ticaretinin çok yönlü yapısını fon çeşitlendirme özelliğiyle bir araya getiren fonlar, kullanıcılara yatırım yapma konusunda esnek çözümler vadeder. Borsada işlem gören fonlar arasında emtia, hisse senedi, tahvil, altın, döviz ve bono gibi öne çıkan yatırım enstrümanları bulunur. Yani söz konusu fonlardan satın alarak onlarca farklı hisse senedine yatırım yapılabilir. Örneğin, sanayi endüstrisinin hedeflendiği fonlarda pek çok sanayi şirketinin hissesi bir arada yer alır.

ETF Ne İşe Yarar?

ETF fonları bireysel ve kurumsal kullanıcılara yatırım konusunda çeşitli imkanlar tanır. İlgili fonların başlıca işlevleri şu şekildedir:

• Farklı varlık sınıflarına erişmek ve portföy çeşitlendirmek için yatırımcılar tarafından tercih edilir.
• Dış piyasa yatırımları, kaldıraçlı işlemler gibi birçok alternatif yatırım çeşidine ulaşmayı sağlar.
• Diğer fonlara kıyasla kullanıcılara farklı endüstrilere ve pazarlara eğilme fırsatı tanır.
• Daha düşük maliyetlidir.

ETF’lerin Avantajları ve Dezavantajları

Daha düşük işlem maliyeti dışında ETF’lerin başlıca avantajlarından biridir. Yatırımcıların bir fondaki hisse senetlerini ayrı ayrı alması daha maliyetli bir işlemdir. Fonları almak ve satmak için sadece bir işlem gerekir. Oysa her bir hisse senedi alım satım işlemi için ayrı komisyon ödenmelidir. Fonların başlıca gider kalemleri yönetim ve fon işletim giderleridir.
ETF’lerin diğer avantaj ve dezavantajlarını aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz:
Avantajlar
Dezavantajlar
Farklı sektörlerde yer alan pek çok hisseye ulaşabilme
Aktif yönetim stratejisine göre yönetilen fonların fiyatlarının yüksek olması
Düşük maliyetler ve daha az komisyon ödeme imkanı
Tek pazarı hedefleyen fonların sınırlı yatırım imkanı sunması
Portföy çeşitlendirme yöntemi üzerinden risk yönetimi
Likidite sorunlarının işlemleri engellemesi
Hedeflenen pazarlara yönelik fonlar alabilme olanağı.

ETF Alım Satımı

Borsa yatırım fonları çevrim içi broker çalışanları ve geleneksel satıcılar aracılığıyla alınıp satılabilir. Bunun yanında normal aracılara alternatif olarak robo-danışmanlar da bulunur.
Yatırımcılar aracı kurumlar üzerinden hisse senedi alır gibi fon alıp gün içinde satabilme imkanına sahiptir. Özelliklerine bağlı olarak farklı hisse senetlerinin bir arada toplandığı değişik fon çeşitleri oluşturmak mümkündür.

Nasıl ETF Alınır? ETF'lere Yatırım Yapmaya Nasıl Başlanır?

Yatırımcıların borsada birçok farklı varlığa yatırım yapma olanağı bulunur. Fonlara yatırım yapmak isteyenlerin takip etmesi gereken süreçler şu şekildedir:
ETF’ler pek çok yatırım platformunda ve banka yatırım araçlarında yer alır. Yatırım uygulamaları aracılığıyla istediğiniz fon türünü seçerek kolayca satın alma işlemi yapabilirsiniz.
Borsadaki yatırım fon sayısı hayli fazladır. Bu sebeple yatırımınızı gerçekleştirmeden önce araştırma yaparak size uygun olan fon çeşidini bulmalısınız. Araştırma öncesinde belirlediğiniz zaman aralığına, fonu yatırımı gelir için mi yoksa büyüme için mi tercih ettiğinize karar vermelisiniz. İlaveten ilgi duyduğunuz yatırım aracı ve endüstrileri de karar verme süreçlerine dahil edebilirsiniz.

Borsa Yatırım Fonu (ETF) Nasıl Kazandırır?

Borsa yatırım fonlarının kazanç oranları farklı kriterlere göre değişiklik gösterir. Hangi fiyattan satın alındığı, ne kadar süreyle yatırım aracı olarak tutulacağı yatırım getirisini direkt olarak etkileyen unsurlardır.
ETF’ler içerikleri ve işlem gördüğü platform bakımından hisse senetlerine benzer özellikler gösterir. Borsanın işlem gördüğü saatler içerisinde alınıp satılabilen fonlar kısa, orta veya uzun vadeli değerlendirilebilme imkanına sahiptir. Tıpkı hisse senetlerinde olduğu gibi portföyünüzü çeşitlendirmek riski minimize etmenize olanak sunar.

ETF Türleri

Exchange Traded Funds fonları birbirinden farklı özelliklere sahip olabilir. Piyasada en fazla tercih edilen türler şu şekildedir:

Pasif Özsermaye ETF'leri

S&P 500 ya da Dow Jones gibi farklı endeksleri baz alan pasif özsermaye fonları birden fazla varlığa yatırım yapmak için tercih edilebilir. Riskler, hedefler ve derinlik bakımından birbirinden ayrılan ilgili fonlar, hisse senedi ve emtia gibi finansal enstrümanların bir karışımı şeklindedir.
Niş alandaki pasif özsermaye fonları ise tek bir sektör veya endüstri altındaki yatırım araçlarına odaklanır. Bu tip ETF’ler gelecek vadeden niş sektörlerde yatırım yapmak için uygundur.

Aktif Özsermaye ETF'leri

Portföy yöneticilerinin kontrolünde olan aktif öz sermaye fonları çoğunlukla belirli bir pazara yönelik olarak hazırlanır. Yöneticilerin inisiyatif alarak endeks dışına çıkabildiği söz konusu fonlar yöneticilerin fona kendi seçimlerini de dahil etmesine imkan sunar. Sabit getirili ETF’lere kıyasla daha yüksek yatırım riskine sahiptir.

Sabit Gelirli ETF'ler

Hisse senedine oranla daha fazla sayıda tahvil içeriğine sahip olan sabit gelirli fon türleri istikrarlı portföye sahip olmak isteyenlerin tercihidir. Düşük riskli özellikteki ETF’ler, sabit gelir arzusu içindeki yatırımcılara alternatif bir yol sunar.

Tahvil ETF'leri

Devlet tahvilleri, şirket tahvilleri ve ipoteğe dayalı finansal araçlar içeren tahvil yatırım fonları tahvil çeşitlerinin performansına bağlı olarak ilerler. Vade tarihinin olmadığı bu yatırım seçeneği, gerçek fiyatı üzerinden indirim oranıyla işlem görür.

Hisse Senedi ETF'leri

Tek bir sektöre odaklı olarak hareket eden hisse senedi ETF’leri yeni, büyüme hedefi olan ve yüksek performanslı şirketleri tek bir çatı altında toplar. Birden fazla hisse senedine sahip olan ilgili fonlar standart hisse senedi yatırımlarına kıyasla daha düşük ücretlerle sunulur.

Endüstri ETF'leri

Belirli bir sektörün hedeflendiği endüstri ETF’leri, o sektörde faaliyet gösteren şirket hisse senetlerini içerir. İlgili sektördeki şirketlerin performansını izleyen bu yatırım alternatifleri, varlığın doğrudan mülkiyetini içermediğinden ötürü değişken hisse senedi performanslarından daha az etkilenir.

Emtia ETF'leri

Ham petrol ve altın gibi farklı emtia araçlarına yatırım yapan emtia fonları, portföy çeşitlendirme konusunda kullanıcılara avantaj sağlar. Özellikle kriz zamanlarında yatırımcıları koruyan ilgili fonlar borsa düşüşlerinde zarar görmeyi engeller. Bir emtiaya fiziksel şekilde sahip olmaya oranla daha düşük maliyetler sunan varlıklar emtia yatırımcıları için ideal bir yatırım alternatifidir.

Döviz ETF'leri

Yerli ve yabancı para birimlerini bir arada bulunduran döviz yatırım fonları, döviz çiftlerinin performansına odaklanır. Döviz ETF’lerinin farklı amaçları vardır. İthalat/ihracat firmaları tarafından Forex piyasalarındaki dalgalanmaya karşı tercih edilmelerinin de yanı sıra enflasyondan da korunmaya olanak tanır. Ayrıca siyasi ve ekonomik gelişmelere bağlı spekülasyon amacıyla da kullanılan varlıkların Bitcoin seçeneği de bulunur.

Sıkça Sorulan Sorular
ETF'ler ve hisse senetleri arasındaki fark nedir?
ETF'ler, birçok farklı varlığı (hisse senedi, tahvil vb.) bir arada barındıran fonlardır. Buna karşılık hisse senetleri, bir şirketin belli bir orandaki mülkiyetini temsil eder.

Temettü ETF'i nedir?

Temettü ETF'leri, özellikle yüksek temettü ödemeleri yapan şirketlerin hisse senetlerine yatırım yapan borsa yatırım fonlarıdır. Ayrıca temettü kavramı hakkında bilgi almak için yazımıza göz atabilirsiniz.

Kaldıraçlı ETF ne demek?

Kaldıraçlı ETF'ler, belirli bir endeksin veya varlık sınıfının günlük getirisini artırmak için finansal türevler ve borçlanma yöntemlerini kullanır. Bu tür ETF'ler, endeksin performansını belirli bir kaldıraç oranıyla çarparak yatırımcılara yüksek getiri sunmayı hedefler