TÜRK ANAYASA TARİHİ
KANUNİ ESASİ (1876 ANAYASASI)
▪ Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk ve tek anayasasıdır.
▪ Çift meclisli bir anayasadır. (Meclis-i Ayan ve Meclis-i Mebusan)
1921 ANAYASASI
▪ Yumuşak ve çerçeve anayasadır.
▪ Türk anayasa tarihinin tek yumuşak ve çerçeve anayasasıdır.
▪Millî egemenlikten ilk kez bahsedilmiştir. (Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir ilkesi
▪ Güçler birliği vardır. ( yasama yürütme mecliste yargı yok)
1921 Anayasası’nda 1923 Değişikliği
▪ Devletin şekli cumhuriyettir.
▪ Dili Türkçedir.
▪ Dini İslamdır.
1924 ANAYASASI
▪ Sert bir anayasadır.
▪ Kazuistik bir anayasadır.
▪ Güçler birliği görevler ayrılığı benimsenmiştir. (Karma)
1961 ANAYASAS
▪ Darbe anayasasıdır.
▪ Referandumla kabul edilmiştir.
▪ Sert anayasadır
▪ Parlamenter hükûmet biçimi benimsenmiştir. Parlamenter hükûmet sisteminin benimsendiği ilk anayasadır.
▪ TRT ve üniversitelere özerklik tanınmıştır. ( sonradan kalkıyo)
1982 ANAYASASI
▪ Askerî darbe anayasasıdır.
▪ Referandumla kabul edilmiştir. (Referandumda Kenan EVREN cumhurbaşkanlığı görevine gelmiştir.)
Devlet memurları sendika kurabilirler ancak grev-lokavt yapamazlar. Toplu sözleşme yapma hakları vardır. (2010 anayasa değişikliği)
Toplu iş sözleşmesi sırasında çıkan uyuşmazlıklar, yüksek hakem kurulu; toplu sözleşme sırasında çıkan uyuşmazlıkları, kamu görevlileri hakem kurulu çözer. (Kararları kesindir.)
Seçimlerde Oy Kullanamayanlar
▪ Silah altında bulunan er ve erbaşlar (Uzman çavuşlar kullanabilir.)
▪ Askerî okul öğrencileri
▪ Taksirli suçlardan hüküm giyenler hariç ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler
- Siyasi parti kurmak için en az 30 kişi gerekmektedir.
- Siyasi parti meclis grubu için en az 20 milletvekili gerekir
- • Partilerin mali denetimini Anayasa Mahkamesi yapar.
