Dünya Tarihindeki Önemli Filozoflar Part-4

Çağdaş Çağ Filozofları

Çağdaş Çağ, felsefenin günümüze kadar gelen dönemidir. Bu dönemde, felsefenin birçok farklı alanı üzerine çalışmalar yapılmıştır. Çağdaş Çağ filozofları, felsefenin gelişiminde önemli rol oynamışlardır.

Immanuel Kant

Immanuel Kant: Aydınlanma Çağı'nın Dev Filozofu

Immanuel Kant (1724-1804), Königsberg'de doğan ve yaşayan, Aydınlanma Çağı'nın son dönem temsilcilerinden biri olarak kabul edilen Alman filozoftur. Felsefesi, modern düşünce üzerinde derin bir etki bırakmış ve hala günümüzde de tartışılmaya devam etmektedir.

Hayatı ve Çalışmaları:

• Kant, tüm hayatını Königsberg Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak geçirmiştir.
• Başlangıçta fizik ve doğa felsefesi üzerine çalışmış, sonrasında ise ahlak, hukuk, din ve estetik gibi alanlarda yoğunlaşmıştır.
• En önemli eserleri arasında "Saf Aklın Eleştirisi", "Pratik Aklın Eleştirisi" ve "Yargı Gücü Eleştirisi" yer alır.

Felsefesinin Temel Unsurları:

• Transandantal İdealizm: Kant, bilginin doğuştan gelen zihinsel kategorilerimiz tarafından şekillendiğini savunur. Dış dünyayı olduğu gibi bilemeyiz, ancak zihnimizin filtresiyle algılayabiliriz.
• A priori ve A posteriori Bilgi: Kant, bilgiyi a priori (deneyimden bağımsız) ve a posteriori (deneyime dayalı) olarak ayırır.
• Özgür İrade: Kant, ahlaki sorumluluk için özgür iradenin gerekli olduğunu savunur.
• Kategorik Buyruk: Kant, ahlaki davranışın evrensel bir ilke olan "Kategorik Buyruk" ("Kendine nasıl davranılmasını istiyorsan, başkalarına da öyle davran") tarafından yönlendirilmesi gerektiğini savunur.
• Estetik Yargı: Kant, güzelliğin öznel bir deneyim değil, nesnel bir yargı olabileceğini savunur.

Mirası:

• Kant'ın felsefesi, özellikle epistemoloji, ahlak felsefesi, estetik ve metafizik alanlarında devrim niteliğindedir.
• Düşüncelerinin etkisi Hegel, Fichte ve Schelling gibi idealist filozoflardan Kierkegaard ve Nietzsche gibi varoluşçulara kadar birçok filozofa kadar uzanmıştır.
• Ayrıca hukuk felsefesi, siyaset felsefesi ve din felsefesi gibi alanlarda da önemli tartışmalara yol açmıştır.

Daha Fazla Bilgi için:

• Immanuel Kant'ın eserleri
• Paul Guyer, "Kant"
• Allen Wood, "Kant's Moral Philosophy"
• Lewis White Beck, "A Commentary on Kant's Critique of Pure Reason"

Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831), idealist Alman filozof ve tarihçi olarak tanınır. Felsefesi, tarih, din, sanat ve toplum gibi pek çok alana yayılmış ve günümüz düşüncesini de etkilemeye devam etmektedir.

Hayatı ve Çalışmaları:

• Almanya'nın Stuttgart şehrinde doğan Hegel, Tübingen Üniversitesi'nde teoloji ve felsefe eğitimi aldı.
• Jena Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak tarih ve felsefe dersleri verdi.
• Heidelberg ve Berlin üniversitelerinde de öğretim üyeliği yaptı.
• "Fenomenolojinin Fenomenolojisi", "Tinin Fenomenolojisi", "Hukuk Felsefesinin İlkeleri" ve "Tarih Felsefesi" gibi önemli eserler yazdı.

Felsefesinin Temel Unsurları:

• Diyalektik: Hegel, tarihi ve düşünceyi diyalektik (tez, antitez, sentez) bir süreç olarak görür. Her kavram veya durum kendi karşıtını üreterek gelişir ve daha yüksek bir aşamaya geçer.
• Mutlak İdealizm: Hegel, gerçekliğin özünde Mutlak Ruh veya Tinin (Geist) yattığını savunur. Bu Tin evrende kendisini açığa vurur ve tarih bu açılımın yolculuğudur.
• Tarih Felsefesi: Hegel, tarihin ilerleyen bir süreç olduğunu ve özgürlüğe doğru yöneldiğini savunur. Bu ilerlemede devlet önemli bir rol oynar.
• Sanat Felsefesi: Sanat, Hegel'e göre Tin'in kendini en mükemmel şekilde ifade ettiği alanlardan biridir.
• Din Felsefesi: Hegel, dini sembolleri ve anlatıları, Tanrı'nın kendini insanlara açışının farklı aşamaları olarak yorumlar.

Mirası:

• Hegel'in felsefesi, 19. yüzyıl Almanya'sında en etkili düşünce akımlarından biri olmuştur.
• Marksizm, Kierkegaard ve varoluşçuluk üzerinde önemli etkileri olmuştur.
• Siyaset felsefesi, sanat tarihi ve din anlayışı gibi alanlarda tartışmalara yol açmıştır.
• Diyalektik yöntemi, günümüzde de eleştirel düşünce için önemli bir araç olarak kullanılmaktadır.

Daha Fazla Bilgi için:

• Georg Wilhelm Friedrich Hegel'in eserleri
• Terry Pinkard, "Hegel: A Very Short Introduction"
• Robert Solomon, "In the Spirit of Hegel"
• Frederick Beiser, "Hegel"

Umarım bu bilgiler Georg Wilhelm Friedrich Hegel ve felsefesi hakkında size genel bir fikir vermiştir. Daha fazla bilgi edinmek için yukarıdaki kaynaklara başvurabilirsiniz.

Karl Marx

Karl Marx (1818-1883), Alman filozof, ekonomist, tarihçi ve devrimci sosyalisttir. Kapitalizm eleştirisi ve komünist teorinin kurucularından biri olarak düşünce tarihinde önemli bir yere sahiptir.

Hayatı ve Çalışmaları:

• Almanya'da Trier şehrinde doğan Marx, hukuk eğitimi aldı ancak felsefe ve ekonomiye yöneldi.
• Friedrich Engels ile işbirliği içinde yazdığı "Komünist Manifesto" (1848) adlı eser, komünist hareketin en önemli metinlerinden biri haline geldi.
• Diğer önemli eserleri arasında "Das Kapital" (Sermaye), "Louis Bonaparte'ın 18 Brumaire'si" ve "Gotha Programının Eleştirisi" yer alır.
• Hayatını sürgünde, önce Brüksel ve Paris'te, sonra Londra'da geçirdi.

Felsefesinin Temel Unsurları:

• Tarihsel Materyalizm: Marx, tarihi, ekonomik alt yapı tarafından belirlenen bir mücadeleler dizisi olarak görür. Bu alt yapıyı üretim ilişkileri ve mülkiyet biçimleri oluşturur.
• Sınıf Mücadelesi: Toplum, ezen ve ezilen sınıflar olarak bölünmüştür. Ezen sınıflar (burjuvazi) üretim araçlarını elinde tutarken, ezilen sınıflar (proletarya) emeğini satarak geçinir. Bu, çıkar çatışmalarına ve mücadelelere yol açar.
• Kapitalizm Eleştirisi: Marx, kapitalist sistemi sömürücü olarak görür. İşçilerin emeğinin karşılığında adil bir ücret almadığını, artı değerin burjuvazi tarafından gasp edildiğini savunur.
• Proletarya Devrimi: İşçi sınıfının, sömürüye son vermek ve komünist bir toplum kurmak için devrim yapması gerektiğini savunur.
• Komünizm: Komünist toplumda özel mülkiyet olmayacak, üretim araçları toplumsallaştırılacak ve herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacına göre ilkesi uygulanacaktır.

Mirası:

• Marx'ın düşünceleri, 20. yüzyıl sosyalist ve komünist hareketlerini derinden etkilemiştir.
• Kapitalizm eleştirisi, günümüzde de geçerliliğini koruyarak tartışılmaya devam etmektedir.
• Küreselleşme, işçi hakları, sosyal adalet gibi konularda hala güncelliğini sürdüren önemli fikirler ortaya koymuştur.
• Sovyetler Birliği gibi komünist rejimlerin çöküşüyle birlikte eleştirilere maruz kalmış olsa da, düşünce tarihindeki yeri tartışılmazdır.

Daha Fazla Bilgi için:

• Karl Marx ve Friedrich Engels'in eserleri
• Avinash Chandra Bose, "Karl Marx: His Life and Thought"
• Terry Eagleton, "Why Marx Was Right"
• Gareth Stedman Jones, "Karl Marx: A Very Short Introduction"