YEREL HİZMET YÖNETİMİ

KONU 1 Yerel Hizmet


Yerel Hizmet Yerel yönetimler, toplumun belli ihtiyaçlarını karşılamak ve yerel hizmetleri yürütmek için devletin bir parçası olarak hizmet sunan kurumlardır. Yerel hizmet bağlamında devletler için önemli ve vazgeçilmez unsurlardır. Özellikle tüm dünyada yaşanan ve hala etkisi süren COVID-19 pandemi sürecinde de yerel yönetimlerin yapmış olduğu yerel hizmetlerin önemi bir kez daha anlaşılmıştır. Bu bağlamda önemli olan bu kavramlar ve etkileri giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Etkin ve verimli hizmetler veren bu kurumlar, kamu hizmetlerinin yerel boyutu kapsamında vazgeçilmez etkileri bulunmaktadır. Yerel yönetimlerin etkinliğinin arttırılması için yapılan hizmetler önemlidir. Bunun için üç yöntem belirlenmiştir; en uygun hizmet alanı büyüklüğünün gözden geçirilmesi, kaynak savurganlığının önlenmesi için yerel yönetim birim sayısının azaltılması ve yerel yönetimlerin her birine en iyi biçimde yerine getirebilecekleri hizmetlerin bırakılmasıdır.

Bu kapsamda yerel hizmetler, toplumun ortak ihtiyaçlarını karşılamak için kamu kuruluşları tarafından yürütülen hizmetlerdir. Leon Duguit’e göre ise bir faaliyet toplumsal açıdan ifası vazgeçilmez ve zorunlu bir nitelik taşıyorsa kamu hizmeti niteliği taşımaktadır. Yerel hizmet kavramı yazarlar tarafından farklı tanımlanırken, genel ve basit ifadesiyle toplum için önem kazanmış ortak ve genel ihtiyaçların tatminine yönelik kamu tüzel kişileri veya onların denetimi altında özel kişilerce yürütülen bir faaliyet olarak kabul edilmektedir. Gelişen teknoloji ve dünya genelinde yaşanan olumlu ve olumsuz gelişmeler ayrıca birçok bölgede hızla artan nüfus ile birlikte karışıklığı önlemek için yerel yönetimlerin yaptıkları hizmetlerin etkisinin daha fazla arttırılması çözüm önerisi olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda yerel yönetimlerin yapmış olduğu yerel hizmetlerin daha etkin, verimli ve halkın talep ve isteklerini duyarlı, sivilleşmiş demokratik bir yönetim içeren alternatifler geliştirilerek uygulanması zorunlu hale gelmiştir.

Bu zorluklarla birlikte vatandaşların kamusal mal ve hizmetlere ait taleplerinin çeşitlenmesi ve artması tekel konumunda olan devlet, ekonomik, sosyal ve siyasal yapısının gelişmişlik düzeyini bakmadan mal ve hizmetleri sunmak konusunda yetersiz kaldığı ortaya çıkmaktadır. Bunun yanı sıra devlet tarafından sunulan yerel hizmetlerin yapısal, fonksiyonel ve bürokratik olumsuzluklar nedeniyle verimsiz hale gelmesi bu hizmetlerin özelleşmesinin önünü açmaktadır. Bu nedenle yerel hizmetlerin toplumlara sunulmasında devlet kadar özel sektör ve gönüllü kuruluşlarında rolü büyük önem taşımaktadır. Fakat yerel hizmetler ve özel sektörün ortak çalışmalar her zaman vatandaşlar arasında sağlam bir köprü olamamıştır. Bu nedenle vatandaşların istek ve taleplerinin sekteye uğramasının önüne geçilebilmek için yeniden belediyeleştirme olarak adlandırılan uygulama ve çalışmalar ile bu hizmetler yeniden belediyeler tarafından kontrol altına alınmıştır. Bu kavram yeni bir uygulama olarak karşımıza çıktığı için Türkiye içinde yaygın olarak uygulamaya alındığını söylenememektedir. Bu kapsamda sayılabilecek çalışmalara; İzmit Kentsel ve Endüstriyel Su Temini Projesi, Antalya Çevre Sağlığı ve Su Projesi, Çeşme-Alaçatı Su Temini ve Kanalizasyon Projesi ve Edirne Belediyesi uygulamaları örnek verilebilir.

Türkiye’de küreselleşme, bölgeselleşme ve yerelleşme ile birlikte yerel hizmetlerin niteliğinde ve toplumlara sunuluş şekillerinde farklılıklar oluşmuştur. Çünkü yerel yönetimlerin oluş nedenlerinden birisi de, toplumsal ekonomik gelişimlerin sacayağı haline gelen nitelikli yerel hizmetlerin varlığıdır.

Bu nedenle yapılan harcamalar ve planlar halkın temel gereksinimleri olan yerel hizmetlerin sunulmasıdır. Bu nedenle hukuki düzenlemeler ile yerel yönetimlerin yapmış oldukları yerel hizmetlerin temel esas ve usulleri belirlenmiş ve belirli standartlar konulmuştur. Halka en verimli ve yüksek kalitede hizmet sunabilmek için misyon, vizyon, amaç ve hedefler belirlenmiş ve bu yol haritasına göre ilerleme sağlanmaktadır. Ulusal stratejik planlarda, yıllık ve orta vadeli programlarda, kalkınma planlarında yer alan ulusal hedefleri gözetmek ve bunların gerçekleştirilmesinin sağlanması mecburidir. Bu da göstermektedir ki ulusal ve uluslararası gelişim ve yerel özellikler birlikte şekillenmektedir. Yerel yönetimlerin geleceğini, tarih, kültür ve çevresel değerlerin koruması, enerji verimliliği, afetler karşı dayanıklılık, güvenli, sağlıklı ve planlı kentlere ulaşma hedefi belirlemektedir (T.C. Kalkınma Bakanlığı).

Yerel hizmetler için belirli temel ölçütler belirlenmiştir. Bunlar; yerel nitelikte olan ve öncelikle yerel halkın ortak ihtiyaçlarını karşılayan, yerel halkın katkısını gerektiren veya bu katkıya açık olan, bölgesel veya ulusal düzeyde bir koordinasyon gerektirmeyen, yerel yönetim biriminin gücünü aşacak biçimde, büyük yatırımları veya özel teknik uzmanlığı gerektirmeyen, yerel yönetim birimlerince yönetilmesinde hizmet etkinliği ve rasyonel kaynak kullanımı sağlayan kamu hizmetlerinin yürütülmesi ve yönetilmesi sorumluluğu yerel yönetimlere verilmesidir.

Yerel hizmetlerde özerklik, katılım ve etkinlik ilkeleri esas alınırken kural, görevlerin mali güçleri oranında ve etkin kaynak kullanımına fırsat verdiği ölçüde halka en yakın yerel yönetim birimlerince yürütülmesidir. Çünkü yerel yönetimler, kamu yönetiminde yerindelik/ yerellik ilkesi çerçevesinde değerlendirilmekte ve demokratik yaşamın güvencesi olarak kabul edilmektedir. Bu doğrultuda yerel hizmetlerde ve özellikle belediye hizmetlerinde kalite ve verimliliğin arttırılması için farklı öneriler geliştirilmektedir. Bunlar iletişim, nezaket, güvenilirlik, emniyet, fiziksel unsurlar, erişilebilirlik ve vatandaşı anlama noktaları üzerinde durulması gerekliliğidir. Bu nedenle yapılacak hizmetler; vatandaşlarla belediye arasındaki iletişim sistemi, kesintisiz, hızlı, etkili ve vatandaşların açıkça anlayabileceği düzeyde olmalıdır. Nezaket çerçevesinde, memnuniyeti arttırabilmek için yöneticiler ve çalışanlar periyodik hizmet içi eğitim almalı ve uygulamalıdırlar. Güvenlik konusunda vatandaşın memnuniyetini arttırmak için denetimler düzenli ve sık yapılmalı, olumsuz veya yanlış unsurlar hakkında hemen düzenleme başlatılmalıdır. Fiziksel unsurlar noktasında, çöp toplama, imar, yol, kaldırım vb. hizmetlerin sürekliliğinin sağlanması ve vatandaş beklentilerine cevap vermesidir. Belediye ulaşma kolaylaştırılarak erişilebilirlik sağlanmalıdır. Vatandaşlar sık ve düzenli ziyaret edilerek vatandaşı anlama konusunda ilerleme kaydedilmelidir. Memnuniyet, beklenti, talep ve şikayetler dinlenmeli, bu konuda çalışmalar yapılmalıdır.



Kaynakça:
ALTIN, A., & ŞAHİN, O. E. (2019). YEREL YÖNETİMLERDE ALTERNATİF HİZMET SUNMA YÖNTEMİ OLARAK YEREL HİZMETLERE GÖNÜLLÜ KATILIM. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(3), 89-114.
ATEŞ, Hamza & NOHUTÇU, Ahmet (2006), “Kamu Hizmeti Sunumunda Gönüllü Kuruluşlar ve Devlet”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 11, ss. 245-276.
BANAZILI, A. M. (2018).
Yerel Kamu Hizmeti Sunumunda “Yeniden Belediyeleştirme (Remunicipalisation)”: OECD Ülkeleri ve Türkiye’den Uygulama Örnekleri. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 3(6), 111-132. Bayrakci, E., & Kahraman, S. (2017).
Yeni Kamu Hizmeti Anlayışı ve Belediyelerde Özelleştirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (37), 299-315. Çiçek, Y. (2014). Geçmişten günümüze Türkiye’de yerel yönetimler. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 53-64. Feral, E. K. E. (2001). Yönetimde Yerelleşmenin Planlama Açısından Koşulları. 
Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 143-152. Okutan, E., & Yılmaz, B. (2019). Kamud Performans Yönetimive Per formans Değerlemesinin Yansıması: Mersin Büyükşehir Belediyesi Örneği 1. Bilgi Dergi, 21(1), 251-270. Ökmen, M., & Çağatay, U. (2014). Kamu Hizmeti Yerel Hizmet İlişkisi ve Açılımları Üzerine Notlar. Yerel Politikalar Dergisi,(6), 77-104. Seydanoğlu, E. E, (2019).
Yerel Hizmetlerin Etkin Sunumu Açısından M- Belediyecilik: Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Sefa, U. S. T. A., & Bilgiç, E. (2016). YEREL YÖNETİMLERDE HİZMET SUNUMU: KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI MODELİ. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 249-268. T.C. Kalkınma Bakanlığı, 2014-2018 Onuncu Kalkınma Planı. Erişim: https://www.sbb.gov.tr/wp- content/uploads/2018/10/10_YerelYonetimler.pdf TEMURÇİN, K., & ŞENOL, P. (2008). Kırsal Alanda Kamusal Hizmet Sunumlarındaki Dönüşümün Mekânsal Etkileri: Isparta İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2008(18), 195-214. Toprak, Z. (2006). Yerel yönetimler (Vol. 6). Nobel Yayın Dağıtım. Ulusoy, A., Vural, T., “Yerel Hizmetleri Özelleştirme Yöntemleri”, Türk İdare Dergisi, Yıl: 75, Haziran Sayı: 439, 2003.


Buradan tutturdum hergün bir başlık paylaşırım ekipteki arkadaşlar destek bekliyorum telegramdan yazamıyorum ayın 20 sinde görüşmek üzere sevgiler ....