Yumuşama Dönemi

IV. ÜNİTE: YUMUŞAMA DÖNEMİ (DETANT)

Yumuşamanın Mimarları:
1953 yılında SSCB lideri Stalin’in ölümünden sonra Sovyet Rusya, Batılılar karşısında daha yumuşak ve uzlaşmacı bir politika izlemeye başlamıştır. Rusya’da Komünist partinin başına geçen Kruşçev, ilk kez kapitalist sistem ile komünist sistem arasında birliktelik anlayışından söz etti.
KÜBA BUHRANI (1962)
1959’da Küba’da, bir darbe sonucu ABD yanlısı diktatör Batista’yı devirerek yönetimi ele geçiren Fidel Castro, komünizme dayalı bir yönetim kurmak için SSCB yanlısı bir politika izlemeye başlamıştır.
Küba krizi, ABD ve SSCB’yi nükleer bir savaşa doğru sürüklemeye başlamıştır.
SALT–1 (Anti balistik silahların üretiminin sınırlandırılması):
ABD ile SSCB arasında Salt 1 Antlaşması yapıldı. Bu antlaşma ile sahip olacakları silahlara nicelik ve nitelik bakımından sınırlama (nükleer başlıklı stratejik silahlara sınırlama) getirdiler.
SALT 2
ABD ile SSCB arasında denizaltıların ve füzelerin sınırlandırılması maddesi eklendi fakat SSCB’nin 1979’da Afganistan’ı işgal etmesi ABD’nin, Salt–2 Antlaşmasını uygulamaktan vazgeçmesine neden oldu.
HELSİNKİ NİHAİ SENEDİ (1975)
Yumuşama döneminin Avrupa’da yaşanan en önemli gelişmesidir. Bu senet; bloklar arasında barış ve işbirliğini sağlayan bir bildiridir.
U–2 HADİSESİ
ABD, SSCB’nin askeri faaliyetlerini yakından takip etmek ve gözlemlemek için U–2 uçaklarını kullanmıştır.
OPEC
“Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı”dır. ABD’nin zorunlu petrol kotaları koyarak kendi pazarlarına sahip çıkması ve büyük şirketlerin petrol fiyatlarını düşürmesi; üretici ülkelerin OPEC’i kurmalarına yol açmıştır.
OPEC’in Kurucu Üyeleri: Suudi Arabistan, İran, Irak, Kuveyt ve Venezüella’dır.
UZAYDAKİ YARIŞ (Sputnik Krizi)
Uzay çalışmaları Sputnik ile başlamıştır. Sputnik, SSCB’ye ait uzaya giden ilk yapay uydudur. Sputnik Krizi, 4 Ekim 1957’de SSCB’nin uzaya fırlattığı ilk yapay uydu olan Sputnik’in ardından ABD ile SSCB arasında yaşanan uzay yarışıdır.
Kıbrıs Buhranları
Yunanistan, EOKA terör örgütünü kurarak Rumları harekete geçirmiş, ENOSİS’i ( tüm ada birleşme ) gerçekleştirmeye çalışmıştır.
15 Kasım 1983’te de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ilan edilmiştir. KKTC’yi tanıyan ilk dış ülke Bangladeş olmuştur.
ASALA (Ermeni Terör Örgütü)
ASALA, 20 Ocak 1975 tarihinde Lübnan’ın Başkenti Beyrut’ta kurulan 1975 ile 1985 yılları arasında faaliyet gösteren Ermeni terör örgütüdür
Örgütün Amaçları Şunlardır :

• Sözde Ermeni Soykırımını kabul ettirmek ve Türkiye’yi soykırım nedeniyle tazminat ödemeye zorlamaktır.
• Asıl büyük amacı ise Türkiye Cumhuriyeti’ni parçalamak ve doğu ve güneydoğu Anadolu’yu kapsayan büyük bir Ermeni Devleti kurmaktır.
• 1991’de Ermenistan Devleti’nin kurulması ile Asala en önemli amacını gerçekleştirmiş oldu
• THY’nin Paris Orly Havalimanındaki bürosuna bomba koymasıdır. Bu olayda 8 kişi ölmüş 63 kişi de yaralanmıştır. Bu olaya Orly Katliamı denilmiştir.