CELAL ŞÖNGÖR

Türkiye’de modern
bilim, Batı toplumlarındaki doğal gelişiminin aksine siyasi ve sosyal açıdan
köklü değişimlerin yaşandığı bir reform süreci içinde ve politik bir karar
neticesinde tesis edilmiştir. Buna göre 1933 Üniversite Reformu’nda Batı’daki
hâkim bilim paradigması bilimsel kurumlara taşınırken, sürecin yarattığı
şartlar başta üniversiteler olmak üzere kurumları öncelikle bilimsel faaliyete
değil, bütünüyle toplumun modernleşmesinin aracı olmaya sevk etmiştir. Dönem
içindeki etkin bilim paradigması olan pozitivizmin epistemoloji anlayışıyla
bilim adamının yüklendiği politik misyon Türkiye’de bilimi bir tür özcülük
formu haline getirmiş görünmektedir. Bu durum bilimin sınırlarını fazlasıyla
dar ve ideolojik bir alana hapsetmiş ve günümüzde bilimi, bağlı olduğu sosyal
ve tarihsel kontekst içinde inceleyen sosyal bilim çalışmaları için oldukça
elverişsiz bir bilimsel ortam yaratmıştır. Buna göre çalışma, Türkiye’nin önde
gelen bilim adamlarından Celal Şengör’ün, bilimsel yöntemin evrenselliğini ve
bilimin demokratik toplumlardaki yerini tartışmaya açan bir düşünür olarak
Feyerabend’i kavrayış tarzından hareketle, Türkiye’deki bilimsel ortodoksinin
günümüze kadar geçen sürede geçirdiği muhtemel değişimin tespitini ve sosyal
bilimsel/sosyolojik perspektifin imkanları ölçüsünde eleştirisini yapmayı
amaçlamaktadır.