Güneş Sisteminin Bilinmeyenleri: Gezegenlerin Milyon Yıllık Gizemleri

Tüm gezegenler aslında şu anda bildiğimiz gibi değildi. Bu nedenle bir kısmı tam oluşma zamanına göre daha genç sayılabilir. Yaklaşık 5 milyar yıl önce Güneş, çekirdeğindeki hidrojeni helyuma dönüştürerek şu anda bildiğimiz mükemmel sarı cüce yıldız haline geldi. Başlangıçta Güneş, gaz bulutundan arta kalan devasa bir malzeme diskiyle çevrelenmişti. Daha sonra o diskten bir yıldız oluştu. Gaz ve tozdan oluşan bu proto-gezegen diskinde çeşitli süreçler sonucunda buz ve taş parçacıkları oluşmaya ve birbirleriyle birleşmeye başladı. Bunun sonucunda gezegenler, asteroitler ve kuyruklu yıldızlar oluştu. Güneş sistemindeki en yaşlı ve en genç gezegenler nelerdir?
Bilim adamları Jüpiter'i güneş sistemindeki en eski gezegen olarak görüyor. Bu gezegen, yıldız sistemimizin varlığının ilk 3 milyon yılında oluşmuştur. Güneş Sistemindeki en büyük gezegenin ağırlığı yaklaşık 318 Dünya kütlesidir ve aslında Jüpiter, Güneş'in tam yörüngesinde bile dönmemektedir. Gerçek şu ki, Jüpiter ile Güneş arasındaki ağırlık merkezi, yani Jüpiter'in Güneş etrafında döndüğü nokta, yıldızımızın merkezi değil, doğrudan yüzeyidir. Jüpiter'i Satürn, ardından Neptün ve Uranüs takip ediyor. O zamana kadar, bu son iki gezegen hala oluşmaya devam ediyor olsa da, Jüpiter ve Satürn, Güneş Sistemi dışındaki gazın çoğunu zaten emmişti. Bundan sonra güneş sisteminin iç kısmında 4 kayalık gezegen (Dünya, Venüs, Mars ve Merkür) oluştu. Bilim insanları Mars'ın diğer üç kayalık gezegenden daha erken oluştuğuna inanıyor. Jüpiter, oluşum modeline göre en yaşlı gezegen sayılabilir ancak en genç gezegeni bulmak o kadar kolay değildir. Bazı gezegenler, bugün bildiğimiz şeklini oluşturmak için diğer nesnelerle trajik çarpışmalar yaşadı. Bu, Dünya ve Uranüs'ün Güneş Sisteminin varlığının ilk aşamalarında tam olarak oluşmadığını ve gezegenin en genç gezegenleri statüsüne aday olabileceğini gösteriyor. Gerçek şu ki, her iki gezegen de farklı zamanlarda protoplanet nesnelerle çarpıştı ve bu da oluşumlarının tamamen tamamlanmasına yol açtı.


Örneğin, yaklaşık 4,5 milyar yıl önce, Mars büyüklüğünde bir asteroit Dünya'ya çarptı ve bunun sonucunda büyük miktarda enkaz oluştu ve bu da sonraki 200 milyon yıl içinde Ay'ı oluşturdu. Dünyanın bir gezegen olabilmesi için litosferik plakaların oluşması ve okyanusların oluşması için hala çok zamana ihtiyacı vardı. Sonuçta bu olay yaklaşık 3,6 milyar yıl önce gerçekleşti. Aynı zamanda, 3 ila 4 milyar yıl önce, Dünya gezegeni büyüklüğünde bir asteroitin Uranüs'e çarparak iç yapısını değiştirdiği ve onu kendi tarafında dönmeye zorladığı düşünülüyor. Yani güneş sistemindeki en genç gezegen meselesi oldukça karmaşıktır. 2006'dan beri Plüton'un bir gezegen değil cüce gezegen olarak kabul edildiğini, dolayısıyla gezegen sayısının şu anda 8 olduğunu hatırlayın.