Müslüm BABA - Father of Arabesque

MÜSLÜM BABA KİMDİR?

Bu bir platformun böyle bir yazıya ihtiyacı vardı

Müslüm Gürses ya da doğum adıyla Müslüm Akbaş, (5 Temmuz 1953; Fıstıközü, Halfeti, Şanlıurfa - 3 Mart 2013, İstanbul), Türk arabesk ve halk müziği sanatçısı, besteci, söz yazarı ve oyuncu. Dünya'da "Father of Arabesque", Türkiye'de ise "Arabeskin Babası" ve "Müslüm Baba" olarak tanınmaktadır.
90'lı yıllardan itibaren bazı pop ve rock tarzındaki parçaları da repertuvarına katarak Kayahan'ın "Sarı Saçlarından Sen Suçlusun", Zülfü Livaneli'nin "Belalım, Çırak Aranıyor" Nilüfer’in "İnkar Etme, Olmadı Yar", Adnan Ergil'in "Böyle Ayrılık Olmaz, Hava Nasıl Oralarda?", Teoman’ın "Paramparça", Tarkan’ın "İkimizin Yerine", Bülent Ortaçgil'in "Sensiz Olmaz", Murathan Mungan'ın "Olmasa Mektubun", Kenan Doğulu'nun "Tutamıyorum Zamanı", Sezen Aksu'nun "Sorma, Vazgeçtim", Fikret Kızılok'un "Gönül" ve Şebnem Ferah'ın "Sigara" adlı çalışmalarını da seslendirdi.
1979 yılında ilk defa "İsyankar" filmiyle kamera karşısına geçen Gürses, toplam 40 sinema filminde rol almıştır.
Annesi Emine Hanım ile babası Mehmet Bey önceleri Tisa olarak bilinen ancak adı 1960'lı yıllarda Fıstıközü olarak değiştirilen Şanlıurfa'nın Halfeti ilçesine bağlı bir köyde tanışmıştır. 1951 yılında evlendiklerinde henüz 17 yaşındaydılar, yaşamları yoksulluk içinde geçmekteydi. 7 Mayıs 1953'te Şanlıurfa'nın Halfeti ilçesinin Fıstıközü köyünde kerpiç bir evde Emine Hanım ile Mehmet Bey'in ilk çocuğu olarak dünyaya gelmiştir.
Babası Mehmet Akbaş rençberlik yapmaktadır. Müslüm dünyaya gelince geçim sıkıntısı daha da dert olmaya başlamış ve çok geçmeden bu sıkıntılı dönemde Akbaş ailesinin Ahmet isminde bir çocuğu daha olmuştur. Bu köyde yaşamak onlar için çok zor olmaya başlayınca Emine Hanım akrabalarıyla konuşmuş ve daha iyi bir yaşam sürmeleri için taşınmaları gerektiğini söylemiş ve Akbaş ailesi ekonomik nedenlerden dolayı göç etmek zorunda kalmıştır.
Büyük umutlarla Adana Hürriyet Mahallesi'ne varmışlardı. Burada umutları tarifi olmayan acılara dönüşecekti. Yoksulluk yine aynı yoksulluktu. Bu mahalleye alışmaları zor olmamıştır. Baba Mehmet Akbaş çoktan alışmış ve kısa zamanda lakabı Deli Mehmet olmuştur. Emine Hanım çalışmaya başlamış, Müslüm ise o yokken kardeşi Ahmet'e bakmak zorunda kalmıştır. Daha o yaşlarda iken Müslüm'ün davranışları olgun bir erkek gibiydi, hiç çocuk olamamıştır. Okula başladığında bile yaşıtlarıyla hiç oynayamamış ve bir kenarda oturup oyun oynayanları seyretmiştir. Okuldan çıkınca da hemen eve koşup annesine yardım etmiştir. Bu dönemde bir kız kardeşi daha dünyaya gelmiş ve Müslüm'ün sorumluluğu daha da artmaya başlamıştır. Müslüm burada hayatı erken öğrenmek zorunda kalmış ve dirseğini okul sıralarında değil, kunduracıda terzi tezgâhında çürütmüştür.
Müslüm Gürses'in Esrarlı Gözler albümü 19. haftasında 1. sırada Gürses, şarkıcılığa 1965 yılında, küçük yaşta Adana'da bir çay bahçesinde şarkılar söyleyerek başladı, aynı zamanda halkevine de gitti. Terzi çıraklığı ve kunduracılık yaptı, o yıllarda bir gazinoda sahneye çıktı. Ayrıca ilkokuldan mezun olduktan sonra 14 yaşındayken, 1967 yılında Adana Aile Çay Bahçesi’nde düzenlenen yarışmaya katılmak istedi. Babası Mehmet Akbaş yarışmaya katılmasın diye oğlunun saçını kesti. Gürses yine de yarışmaya katılmış ve birinci olmuştur. Sesiyle küçük yaşlarda dikkat çeken Gürses, kendisiyle yapılan bir röportajda o dönemle ilgili olarak şunları söylemiştir: "İlkokulu bitirdim. Gerisi yok. Adana'da damda yatarken uzun hava okudum. Arkadaşım Halkevine gidiyordu. Ben de gittim. Derken Çukurova Radyosu'nda sanatçı oldum."
Soyadını da orada çalışırken “Gürses“ olarak değiştirirler.
1967 yılından itibaren TRT-Adana-Çukurova Radyosu'nda da her hafta Cumartesi günü canlı olarak türküler söyledi. 1968 yılından itibaren piyasaya ilk 45'likleri çıkarmaya başladı. İlk plağı 1968 tarihli Emmioğlu / Ovada Taşa Basma plağıdır ve Ömür Plak, Adana basımıdır. Ömür Plak ile toplam 4 adet 45'lik yaptı.
İstanbul'a gelen Gürses, Selahattin Sarıkaya'nın sahibi olduğu Sarıkaya Plak ile 2 adet 45'lik plak doldurdu: Giyin Kuşan Selvi Boylum / Hayatımı Sen Mahvettin ile Gitme Gel Gel / Haram Aşk.
Daha sonra 1969 yılında yine İstanbul'da Palandöken Plak firması ile ilk çıkış parçası olan Sevda Yüklü Kervanlar şarkısını içeren Sevda Yüklü Kervanlar (Gazelli) / Vurma Güzel Vurma isimli 45'lik plağı çıktı. Bu plak tam 300.000 adet satarak rekor kırmıştır. Ardından yine aynı firma ile Gezdim Dolaştım Gurbet Elleri / Özür Diliyorum Senden isimli 45'lik plağı çıkmıştır. Bu 45'lik plağın Sevda Yüklü Kervanlar (Gazelli) / Vurma Güzel Vurma plağından da daha fazla sattığı iddia edilmiştir.
1971 yılında ise Hülya Plak firması ile ikinci çıkış parçası olduğu söylenen Ben İnsan Değil miyim? şarkısını içeren Ben İnsan Değil miyim / Seni Sevmek İçin Ölmek mi Lazım isimli 45'lik plağı çıkmıştır.
1973 yılında Mamak'ta askerliğini yapmıştır.
Gürses, Palandöken Plak firması ile tam 13, sonra Bestefon Plak firması ile tam 4, daha sonra Hülya Plak ile 15 ve nihayet Çınçın Plak ile 2 adet 45'lik plak doldurdu.
1980 yılında Emre Plak firmasından Esrarlı Gözler albümünü çıkartmıştır. Albüm Türkiye ve Almanya başta olmak üzere tüm dünyaya arabesk tarz müziği tanıtan ve sevdiren en marjinal albümlerden birisidir. Albümde hareketli kabul edilebilecek hiçbir parça bulunmamaktadır. Gürses'in artık geniş kitlelere yayıldığı albümdür. Gecekondu kalabalıkları Orhan Gencebay'a Kral, Ferdi Tayfur'a Abi derken Gürses BABA lakabını almıştır.
Gürses, 80'li yıllardan itibaren arabesk ve Türk halk müziği tarzlarının yanında diğer tarzları da repertuvarına katmaya başladı. Artık albümlerinde Türk sanat müziği tarzında eserlere daha çok yer vermeye başladı. Ölüyorum Kederimden eserinin yeni tekrar seslendirdi ve Esrarlı Gözler albümünde yer aldı. Dalgalandım, Neyleyim Neyleyim, Mehtaplı Gecelerde, Kara Bulutları Kaldır Aradan, Unutamazsın şarkıları albümlerinde yer aldı. 1988 yılında Türk sanat müziği ağırlıklı olan Maziden Bir Demet albümü piyasaya sürüldü.
1986 yılında Bayar Müzik firmasından çıkardığı Küskünüm albümü Türkiye'de tüm zamanların en çok satan albümüdür. Albüm sadece yasal olarak 12 milyondan fazla satmıştır.
1987 yılında Elenor Müzik firmasıyla 5. albümü olan Gitme albümü yayımlanmıştır. Albüm Gürses'in en çok satan albümlerinden olduğu söylenmekle birlikte albüme ismini veren Gitme şarkısı 1987 yılının en iyi şarkısı seçilmiştir.1988 yılında kasetlerinin peynir ekmek gibi satıldığı söylendi.

90'lar

90'lı yıllarda sıkça artan korsan albümleriyle yıllarca gündeme gelen Gürses artık gazetelere konu olmuştur. Bir gazetede Gürses'in sadece 6 ayda 20 kaset yaptığı yazılmıştır. 90'lı yıllar Gürses'in arabesk, Türk halk müziği ve Türk sanat müziği dışında yeni tarzları repertuvarına katmaya başladığı dönemdir.
1990 yılında Uğur Plak firmasından çıkardığı Benim Kaderim / Arkadaş Kurbanıyım albümüne ismini veren Benim Kaderim şarkısında pes ve tiz seslerin aynı anda okunmasıyla Türkiye'de ilk kez çift ses kullanılmıştır.
1991 yılından itibaren bazı pop, Azerice, ilahi tarzdaki şarkıları da repertuvarına kattı. Zülfü Livaneli'nin "Belalım, Çırak Aranıyor", Nilüfer’in "İnkar Etme", Adnan Ergil'in "Böyle Ayrılık Olmaz, Hava Nasıl Oralarda?", Kayahan'ın "Sarı Saçlarından Sen Suçlusun"; "Aygız", "Can Yar", "Ayrılık"; "Tövbe Etmek" şarkılarını seslendirdi.
Aynı yıl bir gazeteye konu olmuştu, son bir yıl içinde çıkan piyasaya çıkan kaset sayısı 10'u bulmuştu. Gürses, eski kasetlerini başka isimlerle çıkaranlara fena halde bozuluyordu. "Hiç değilse gelsinler, benden fotoğraf istesinler. 10 sene önceki resimlerimi kaset kapaklarına basıyorlar kardeşim. Kimseye saygıları yok bunların."
1992 yılında Elenor Müzik etiketiyle yayımlanan Müslümce'92 albümünde yer alan Sen ve Ben şarkısı kayıtlara göre bu şarkıyı ilk Müslüm Gürses seslendirmiştir. Böylece bu şarkı, Gürses'in ilk kendisinin seslendirmiş olduğu pop tarzındaki şarkı olmuştur. Şarkıyı daha sonra Seda Sayan ve İpek Pınar seslendirmiştir. Aynı yıl Gürses'in Bayar Müzik etiketiyle Zalim / Bir Bilebilsen albümü yayımlanmıştır. Albüm Gürses'in en çok satan albümlerindendir.
1994 yılında Elenor Müzik etiketiyle Senden Vazgeçmem albümü yayımlandı. Albüm büyük bir etki yaratmış olup Gürses'in ilk kez kliplerinin yayımlandığı ve en çok klipi bulunan albümüdür. Gürses bu albüm için "Senden Vazgeçmem", "Hangimiz Sevmedik", "Evlat", "Haydar Haydar" şarkılarına klip çekmiştir.
1995 yılında Japonya'daki bir ses laboratuvarında Japon ses mühendisleri tarafından Müslüm Gürses’in sesi incelenmiş ve yapılan testler sonrasında Gürses'in sesini yüzde yüz kusursuz kullandığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Müslüm Gürses'in ses genişliği en az 3.5 oktavdır, bu ses genişliği operacılarda bulunmaktadır.
1998 yılında ise Gürses'in o dönemde 14 yıl boyunca albümlerini çıkardığı Elenor Müzik firmasıyla Müslüm Gürses Klasikleri albümünü yaptıktan sonra Gürses'in Elenor Müzik firmasıyla yolları ayrılmış ve 1999 yılında Ulus Müzik'e transfer olmuştur. Gürses'in Elenor Müzik firmasından yolları ayrılmasına rağmen 1999 - 2001 yılları arasında Garipler, Arkadaşım, Zavallım, Müslüm'ce Türküler 2001 ve Sadece (Türk Sanat Müziği) albümleri yayımlandı. Yayımlanan 50 şarkı Gürses'in 1999 yılından önce seslendirdiği şarkılar olarak bilinmektedir. Gürses bu yıllarda Ulus Müzik ve Universal Müzik firmaları ile çalışmıştır.
Muhterem Nur, 2001 yılında Müslüm Gürses'in Universal Müzik etiketiyle piyasaya sunulan Dünya Yalan albümü hakkında verilen röportajda şu açıklamalarda bulunmuştur: Elenor diye bir firmamız vardı. İyi bir firmaydı. Kayıtlarda, Müslüm'ün provada okuyup beğenmediği ve bunu atalım dediği parçaları atmıyor, kenara koyuyorlardı. Başka firmayla güzel bir anlaşma yapmıştık. İki güzel kaset yaptık. Elenor, hemen işe yaramayan eski parçaları toplayıp üzerine de saçma sapan müzikleri doldurup piyasaya yeni kaset diye sürüyor. Müslüm'ün onaylamadığı kasete nasıl bandrol alıyorlar? İnsanlar hangisi yeni kaset, anlayamıyor. En büyük kötülük bize Elenor Plak'tan geldi. Bir ton çek de karşılıksız çıktı. Müslüm'den ne koparırsak kárdır zihniyeti bizi yaralıyor. Sokakta korsan kasetlere bakıyorum, Elenor'un amblemi var. Müslüm'ü dinleyenler Elenor'dan albüm almasınlar. Biz Universal'e bağlıyız. Bu firmanın dışında kimseye albüm yapmıyoruz.

Müslüm Gürses, 15 Kasım 2012 Perşembe günü Memorial Hastanesi'nde geçirdiği by-pass ameliyatından sonra akciğer ve kalp yetmezliği nedeniyle yoğun bakıma kaldırıldı ve solunum cihazına bağlandı. Gürses, 3 Mart 2013'te, yaklaşık dört aydır tedavi görmekte olduğu İstanbul Memorial Hastanesinde öldü. 4 Mart 2013 günü Teşvikiye Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.


Allah rahmet eylesin, büyük sanatçıydı Müslüm baba. Birçok nesile arabeski sevdirdi.

Yazımı okuyup beğendiyseniz etkileşim vermeyi unutmayınız.