kripto para nedir?
Kripto para, kriptografi kullanarak güvenliği sağlanmış dijital bir varlıktır. Bu tür dijital varlıklar, genellikle merkezi olmayan bir şekilde çalışan bir teknoloji olan blockchain üzerine inşa edilmiştir. Blockchain, verilerin şifrelenmiş bloklar halinde zincirleme bir şekilde bağlandığı dağıtılmış bir defterdir.
En bilinen kripto para birimi Bitcoin'dir, ancak birçok farklı kripto para birimi mevcuttur. Kripto paralar genellikle merkezi bir otoriteye (örneğin bir banka veya hükümet) ihtiyaç duymadan, doğrudan kullanıcılar arasında transfer edilebilir.
Kripto paraların bazı temel özellikleri şunlardır:
- Merkezi Olmama (Decentralization): Kripto paralar genellikle merkezi bir otoriteye bağlı olmadan, dağıtılmış bir ağ üzerinde çalışır. Bu, kontrolün bir grup insan veya kurumun elinde olmaması anlamına gelir.
- Şifreleme (Cryptography): Kripto paralar, işlemlerin güvenliği için güçlü şifreleme teknikleri kullanır. Bu sayede, kullanıcıların dijital varlıklarını güvenli bir şekilde saklamaları ve transfer etmeleri mümkün olur.
- Anonimlik (Anonymity): Kripto paralar genellikle kullanıcıların kimliklerini korumak için tasarlanmıştır. Ancak, bu anonimlik seviyeleri farklılık gösterebilir ve bazı kripto paralar daha açık bir yapıya sahip olabilir.
- Sınırlı Arz (Limited Supply): Birçok kripto para birimi, toplam arzlarının belirli bir miktarla sınırlı olduğu bir sistem kullanır. Örneğin, Bitcoin'in toplam arzı 21 milyonla sınırlıdır.
- Halka Açık Defter (Public Ledger): Blockchain teknolojisi, tüm işlemlerin halka açık bir defterde kaydedildiği ve herkes tarafından görüntülenebileceği bir sistem sunar. Bu, şeffaflığı artırabilir.
Kripto paraların kullanım alanları arasında dijital ödemeler, uluslararası para transferleri, varlık saklama ve akıllı sözleşmeler gibi çeşitli uygulamalar bulunmaktadır. Ancak, kripto paraların volatilitesi ve regülasyon eksikliği gibi bazı zorluklar da bulunmaktadır.
kripto para piyasasındaki güncel top 15 coin;
- 1-BTC: Bitcoin'ın kısaltmasıdır ve Bitcoin, dijital bir para birimidir. 2009'da bir kişi veya grup tarafından Satoshi Nakamoto takma adıyla yaratılan Bitcoin, kripto para dünyasının ilk ve en bilinen örneğidir. Bitcoin, merkezi olmayan bir sistem üzerine inşa edilmiş bir kripto para birimidir.
2-ETH, Ethereum'un kısaltmasıdır. Ethereum, 2015 yılında Vitalik Buterin tarafından kurulan bir kripto para ve blok zincir platformudur. Ethereum, akıllı kontratlar adı verilen programlanabilir işlem protokollerini destekleyen bir platform olarak bilinir. Ether (ETH), Ethereum'un kripto para birimidir ve ağ üzerindeki işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır. Ethereum, birçok farklı uygulama ve projenin geliştirilmesine olanak tanıyan geniş bir ekosistem sunar.
3-USDT (Tether), bir stabilcoin olarak bilinen ve genellikle 1 Amerikan Doları değerinde sabitlenmiş bir kripto para birimidir. Tether, blockchain teknolojisi üzerine inşa edilmiş ve genellikle diğer kripto paralar arasında değer transferi yapmak amacıyla kullanılır. USDT'nin fiyatı genellikle sabit kalır, bu da onu kripto piyasasında dalgalanmalara karşı bir değer deposu olarak popüler hale getirir. Tether, kullanıcıların kripto varlıklarını daha istikrarlı bir değer birimine bağlamalarına olanak tanır. Ancak, bu stabilcoin hakkında bazı tartışmalar ve denetimle ilgili sorular da bulunmaktadır.
4-BNB (Binance Coin), Binance kripto para borsası tarafından oluşturulan ve kullanılan kendi kripto para birimidir. BNB, öncelikle Binance platformundaki işlemlerde indirim sağlamak için kullanılır. Ayrıca, bir dizi başka amaç için de kullanılabilir, örneğin ICO'ların (İlk Coin Teklifleri) finansmanında veya çeşitli blok zincir projelerinde kullanılan bir token olarak hizmet eder. BNB ayrıca kendi blok zinciri olan Binance Smart Chain'in yerel varlığıdır ve akıllı kontratlar ve merkezi olmayan uygulamalar (DApps) gibi özellikleri destekler.
5-SOL (Solana), yüksek performanslı ve düşük maliyetli blok zinciri platformudur. 2020 yılında başlatılan Solana, hızlı işlem süreleri ve düşük işlem ücretleriyle dikkat çeker. Smart contract (akıllı kontrat) uygulamalarını desteklemesiyle Ethereum'a benzer bir platformdur ancak daha hızlı ve ölçeklenebilir olma iddiasıyla ön plana çıkar. SOL, Solana ekosistemindeki işlemleri gerçekleştirmek ve ağ ücretlerini ödemek için kullanılan kripto para birimidir. Solana, DeFi (Merkezi Olmayan Finans), NFT (Non-Fungible Token) ve diğer blok zinciri projelerinin geliştirilmesine ev sahipliği yapar.
6-XRP (Ripple), Ripple Labs tarafından oluşturulan ve finansal kurumlar arasında hızlı ve düşük maliyetli para transferini sağlamak amacıyla kullanılan bir kripto para birimidir. Ripple, merkezi olmayan bir blok zinciri yerine dağıtık bir defter teknolojisi kullanır ve özellikle küresel ödemelerde likidite artışına yönelik çözümler sunar. XRP, işlemlerin gerçekleştirilmesi için kullanılır ve RippleNet adlı ağı üzerinde finansal kurumlar arasında varlık transferini kolaylaştırır.
7-USDC (USD Coin), bir stabilcoin olarak bilinen ve Amerikan Doları ile 1:1 oranında sabitlenmiş bir kripto para birimidir. USDC, merkezi bir otorite tarafından desteklenen ve rezervde tutulan bir dijital varlık olarak işlev gören bir kripto paradır. Amerikan dolarıyla tam olarak eşdeğer olduğu için kripto piyasasında fiyat dalgalanmalarından korunmak isteyen kullanıcılar tarafından sıklıkla tercih edilir. USDC, çeşitli kripto para borsalarında ve finansal uygulamalarda likidite sağlamak için kullanılır.
8-ADA (Cardano), blok zinciri ve kripto para projesidir. Cardano, üç katmanlı bir blok zinciri mimarisine sahiptir ve akıllı kontratları desteklemek için tasarlanmış bir platform olarak hizmet verir. ADA, Cardano ağında kullanılan kripto para birimidir ve aynı zamanda Cardano'nun blok zinciri üzerindeki işlemleri güvenliğini sağlamak için kullanılır. Cardano, sürdürülebilirliği, ölçeklenebilirliği ve güvenliği ön planda tutan bir yaklaşım benimser. Bu özellikleriyle, Cardano'nun amacı finansal sistemlerin daha şeffaf, sürdürülebilir ve erişilebilir hale gelmesine katkıda bulunmaktır.
9-AVAX (Avalanche), merkezi olmayan finans (DeFi) uygulamaları ve ölçeklenebilir blok zincir projeleri için bir platform olan Avalanche'ın kripto para birimidir. Avalanche, çift katmanlı bir blok zinciri mimarisine sahiptir ve yüksek performans, düşük işlem ücretleri ve hızlı işlem onay süreleri gibi özellikleriyle dikkat çeker. AVAX, ağdaki işlemleri gerçekleştirmek ve güvenliği sağlamak için kullanılır. Aynı zamanda Avalanche ağı üzerindeki işlemleri doğrulayan ve ağa güvenlik sağlayan kişilere ödül olarak verilir. Avalanche, farklı blok zincirlerinin birbirleriyle etkileşimde bulunmasına olanak tanıyan bir köprü teknolojisi sunarak geniş bir ekosistem oluşturmayı hedefler.
10-Doge, genellikle "DogeCoin" veya "DOGE" olarak adlandırılan bir kripto para birimidir. Dogecoin, 2013 yılında başlatılan bir dijital para projesidir ve popüler bir internet fenomeni olan "Doge" meme'inden esinlenmiştir. Dogecoin, esasen eğlence amaçlı başlatılmış olsa da, zamanla topluluk desteği ve kullanımı artmıştır.
Dogecoin, düşük değerli bir kripto para birimi olarak bilinir ve genellikle mikro ödemeler veya sosyal medya içerikleri üzerinden bahşişleşme amacıyla kullanılır. Özellikle Reddit ve Twitter gibi platformlarda Dogecoin bahşişleri ve topluluk etkinlikleri sıkça görülebilir. Ancak, Dogecoin'un popülerliği ve kullanımı genellikle piyasa spekülasyonlarına da bağlıdır.
11-TRX (TRON), Justin Sun tarafından kurulan TRON Foundation tarafından geliştirilen bir kripto para birimidir. TRON, merkezi olmayan bir eğlence içerik platformu oluşturmayı hedefleyen bir blok zinciri projesidir. TRX, TRON ağında kullanılan kripto para birimidir ve ağ üzerindeki işlemleri gerçekleştirmek, içerik üreticileri ve tüketiciler arasında değer transferini sağlamak için kullanılır.
TRON platformu, içerik oluşturucuların içeriklerini doğrudan tüketicilere sunmalarına ve bu içerik karşılığında TRX gibi kripto paraları alabilmelerine olanak tanır. TRON ayrıca akıllı kontratları destekler ve bu özellikleri ile Ethereum'a benzer bir yapı sunar. TRX'nin kullanımı, TRON ağında gerçekleşen çeşitli etkinliklere ve içerik oluşturma işlemlerine dayanmaktadır.
12-DOT (Polkadot), Gavin Wood, Robert Habermeier ve Peter Czaban gibi isimler tarafından oluşturulan Polkadot projesinin kripto para birimidir. Polkadot, farklı blok zincirlerinin (parachains) birbirleriyle iletişim kurabilen ve etkileşimde bulunabilen bir platform sunmayı amaçlayan bir blok zinciri ekosistemidir.
DOT, Polkadot ağının yönetimini ve güvenliğini sağlamak için kullanılır. Ağdaki sahiplerin oy kullanmalarını ve ağdaki protokol güncellemelerini etkilemelerini sağlayan bir yönetişim tokenidir. Ayrıca, DOT sahipleri, staking (katılma) yoluyla DOT token'larını kilitleyerek ağın güvenliğine katkıda bulunabilir ve ödüller kazanabilirler. Polkadot, ölçeklenebilirlik, güvenlik ve farklı blok zincirlerinin etkileşimini kolaylaştırma amacıyla tasarlanmıştır.
13-"Link" kelimesi, kripto paralar arasında özellikle Chainlink (LINK) isimli bir kripto para birimini ifade edebilir. Chainlink, blok zincirlerinin dış dünyadaki verilere erişmesine olanak tanıyan bir oracle (aracı) hizmeti sağlayan bir kripto projesidir. LINK, Chainlink projesinin kullanıldığı veya bu projede yer almak isteyen kişilerin kullandığı kripto para birimidir. Chainlink, akıllı kontrat platformlarına gerçek dünya verilerini entegre etmeye yönelik bir çözüm sunarak, bu platformların daha işlevsel olmasını sağlar.
14-"TON" çoğu zaman "Telegram Open Network" (Telegram Açık Ağı) kısaltması olarak anılır. Telegram Open Network, sosyal medya platformu Telegram'ın kurucusu Pavel Durov'un başlatmış olduğu bir proje idi. TON, bir blok zinciri ve kripto para birimi olan Gram'ı içeriyordu. Gram, TON ağı üzerinde işlem ücretlerini ödemek ve diğer finansal işlemlerde kullanılmak üzere tasarlanmıştı.
Ancak, Telegram Open Network projesi, dünya genelindeki düzenleyicilerle yaşanan hukuki sorunlar nedeniyle 2020'de resmi olarak sonlandırıldı. Bu nedenle, TON ve Gram şu anda aktif bir şekilde kullanılmamakta ve projenin geleceği belirsizdir. Bu bilgiler, 2022 yılı itibariyle geçerli olup daha sonraki tarihlerde değişiklik gösterebilir.
15-"Matic" genellikle Polygon (MATIC) projesine atıfta bulunur. Polygon, Ethereum tabanlı blok zincirine çeşitli ölçeklendirme çözümleri sunmayı amaçlayan bir blok zincir ekosistemidir. MATIC, Polygon ağının yerel kripto para birimidir.
Polygon, Ethereum'un sınırlarını genişletmek ve ağdaki işlem verimliliğini artırmak için çeşitli teknolojiler sunar. Layer 2 çözümleri, köprüler ve özel blok zincirler gibi farklı katmanlardan oluşan bir yapıya sahiptir. MATIC, ağ üzerinde işlemleri gerçekleştirmek, güvenlik ve diğer ağ operasyonları için kullanılır. Polygon, özellikle DeFi (Merkezi Olmayan Finans) uygulamalarının ve NFT (Non-Fungible Token) pazarlarının gelişmesine olanak tanıyan bir ekosistem sunmaktadır.
güncel olarak ilk 15 coin bu şekilde sıralanmaktadır.ilerleyen zamanlarda bu sıralama değişkenlik gösterebilir.
https://www.youtube.com/watch?v=fKakiQWEIjU
https://www.youtube.com/watch?v=dU3uJUcvdbo
bazı videolarda bu makaleyi desteklemektir. YTD(yatırım tavsiyesi değildir)
